Zoet is erger

Lang geleden, jaren tachtig van de vorige eeuw, bezocht ik eens Las Vegas. De meeste casino’s hadden zelfbedieningsbuffetten die 24 uur per dag open waren en waar je voor luttele dollars onbeperkt kon eten. Ik herinner me mijn verbazing over de bejaarden die bij wijze van avondmaaltijd hun dienbladen hadden volgestouwd met taartjes, pudding, ijsjes en milkshakes. Als je vrij bent om te kiezen, is zoetigheid dan werkelijk het opperste genot? Ik kon me er niets bij voorstellen. De hevige, watertandende trek in een mokkapunt of een marsreep begrijp ik maar al te goed, maar dat is naar mijn gevoel iets anders dan de behoefte aan een maaltijd tegen lunchtijd of aan het begin van de avond. Een diner bestaande uit louter zoetigheid zou me tegenstaan. Het is niet uit gezondheidsoverwegingen dat ik geen chocoladetaart eet als lunch, maar eenvoudig omdat ik er geen zin in heb.

Middelbare scholieren houden er, zoals bekend, ongezonde eetgewoonten op na. Gemeenteraadslid in Amsterdam Maarten Poorter was zo geschrokken, toen hij bij een bezoek aan een school allerlei leerlingen in de pauze broodjes döner kebab en pizza zag eten (terwijl het de schoolkantine verboden was gefrituurd voedsel te serveren), dat hij een voorstel heeft ingediend voor een patatverbod: snackbars in de omgeving van middelbare scholen zouden vrijwillig moeten sluiten tot 14.00 uur, zodat tieners zich in de pauze niet kunnen volstoppen met vette snacks.

Het patatverbod ligt geheel in lijn met het koffieshopverbod binnen een straal van 500 meter van een school. Het is een waterbedmaatregel: waar je aan de ene kant de massa naar beneden drukt, stulpt die een eindje verderop weer naar boven. Als de gemeente Amsterdam snackbarhouders zo ver krijgt dat ze inderdaad hun poorten sluiten op de aangewezen tijden, gaan scholieren ergens anders heen en het is niet moeilijk om te bedenken waarheen. Naar de supermarkt!

Dat doen scholieren nu al en ik vermoed in veel groteren getale dan naar de snackbar. In mijn buurt is een middelgrote supermarkt en wel drie of vier middelbare scholen. Er is ook een snackbar, maar die ligt wat excentrischer, niet echt in de looproute. Die snackbar zal vast wel een scholierenclientele hebben, maar die valt in het niet bij de enorme zwerm scholieren die dagelijks met lunchtijd of gedurende tussenuren de ingang van de supermarkt blokkeren. Meestal staat er een medewerker om ze druppelsgewijs toe te laten, maar soms komen er ineens tientallen tegelijk binnen die irritant lange rijen vormen bij de kassa’s om een of twee dingetjes af te rekenen.

Elke keer weer verbaas ik me over wat ze kopen: kitkats, energydrink, drop, winegums, roze koeken, frisdrank. Alleen maar zoetigheid en soms een zak chips. Als het tussendoortjes waren, zou ik het nog kunnen begrijpen, maar het tijdstip en de hoeveelheden wijzen op lunch. Snoep als maaltijd, hoe krijg je het door je keel? Enfin, de oudjes in Las Vegas wilden ook niets liever dan zoetigheid.

Nederlandse jongeren zitten aan de gunstige kant van de obesitas-epidemie volgens een Europees vergelijkend onderzoek. Ze zijn (ongetwijfeld dankzij de fiets) ietsje minder dik dan hun leeftijdgenoten elders in Europa. Toch neemt suikerziekte onder jongeren toe: tien procent lijdt hieraan. Suiker is een groter probleem dan vet. Hoogleraar voedingskunde Martijn Katan toonde aan dat een broodje kroket niet ongezonder is dan een broodje oude kaas – ongeveer evenveel calorieën. Dagelijks snackbarbezoek hoort natuurlijk niet bij gezonde voedingsgewoonten. Maar ik vrees dat dagelijks supermarktbezoek om snoep en zoete drankjes te kopen nog veel erger is.