Beste Beatrijs,
Ik heb een goede vriendin, net als ik 65 jaar, die vaak dezelfde verhalen vertelt over haar moeder, kinderen en kleinkinderen. Soms herhaalt ze zichzelf binnen het uur (nee, ze is niet aan het dementeren). Soms zeg ik: ‘Ja, dat heb je al verteld’ maar toch gaat ze door. Ze is een geweldig aardige, lieve vrouw, maar soms word ik er knettergek van. Het is ook doodvermoeiend om quasi geïnteresseerd te knikken en te luisteren. Oplossing zou zijn om niet meer op bezoek te gaan, maar daar is ze mij te dierbaar voor. Hoe kan ik hier op een goede manier mee omgaan?
Steeds dezelfde verhalen
Beste Steeds dezelfde verhalen,
Als uw voorzichtige hint niet aanslaat, kunt u net als uw vriendin uw eigen boodschap herhalen. Dan zegt u met iets meer nadruk: ‘Dat heb je vorige week/ gisteren/ een half uur geleden ook al verteld, toch?’ Een andere manier om uw vriendin de pas af te snijden is om zelf haar verhaal in korte samenvatting af te maken. Vervolgens snijdt u een eigen onderwerp aan. Dat kan trouwens altijd. U hoeft zich niet willoos te laten gijzelen door verhalen die u al kent. U kunt op elk ogenblik in een monoloog inbreken en zeggen: ‘Ja, ja, heel vervelend inderdaad, maar nu even iets anders – ik heb dit en dit meegemaakt,’ en u begint zonder blikken of blozen over iets anders. Met een iets krachtdadiger opstelling uwerzijds moet het herhalingsongerief te omzeilen zijn.
mijn eigen moeder heeft dit tot kunst verheven.
Eigenlijk communiceert ze niet,maar houdt ze een voortdurend monoloog. De anekdotes zijn gerangschikt op wat haar te binnenschiet naar aanleiding van het gesprek wat je probeert te houden. Alle zaken gebruikt ze om in te haken met een (bekende)anekdote,bevinding of mening.
Na volhardende ‘dat heb je al verteld,ik weet wat je wil zeggen,dat verhaal ken ik al’ onderbrak ik haar en ging ik uiteindelijk het verhaal zelf vertellen. Toen viel het kwartje iets.
‘o,ja..dat weet je natuurlijk al’ zegt ze nu netjes voor ze aan de anekdote begint..
Pijnlijker vind ik dat ik bij mezelf hetzelfde bemerk. Partner heeft duidelijke instructies me hier hevig attent op te maken.
Gehoord worden en dat diegene luistert is moeilijk op deze manier. Het is meer letten op onderwerpen en associaties voor je eigen monoloog. Deze rare manier van ‘communiceren’ is een pijnlijke,hardnekkige familietrek. Waar ik actief voor moet waken het niet steeds te doen.
maja,wat doe ik nu dan?! haha!
Mijn vader heeft er ook een handje van. Maar als ik hem erop attendeer dat ik het verhaal al eens gehoord heb gaat ie daarna vaak gewoon rustig door. Het verhaal moet kennelijk verteld worden en hij heeft daar het meeste plezier van. Dan leg ik de telefoon neer en ga even wat anders doen, kom terug en roep “ja ja” in de telefoon, ga weer weg en herhaal dit. Deed-ie zelf ook altijd met zijn eigen moeder. De man is 75, die verander je niet meer. Gebeurt het thuis, dan verander ik snel van onderwerp, en dan wel iets waar hij ook graag wat over wil vertellen.
Mijn vader is een man van anekdotes. Een aantal van zijn verhalen komen vaak voorbij.
De mooiste en meest veelzeggende:
Toen hij een bekend verhaal vertelde, zei mijn zoon: “dat heb je al vaker verteld”. Mijn vader: “Maar ik wil graag dat jij je deze verhalen nog steeds herinnert als je 50 bent.” Mijn zoon: “Maar als je ze zo vaak vertelt herinner ik me als ik 50 ben alleen een opa die steeds dezelfde verhalen vertelde.”
De anekdotes van mijn vader pasten, hoe vaak ook verteld, vaak in de context van het gesprek en getuigden van zijn kijk op de wereld en zijn liefde voor de mensen om hem heen. Zelfs nu hij ziek is en zijn wereldje steeds kleiner wordt, worden de verhalen (soms hortend) herhaald. En wij, die ze zo goed kennen, vullen het verhaal aan en helpen hem zo om zich ondanks zijn ziekzijn te uiten.
Mijn Opa heeft hetzelfde. Soms luister ik het verhaal een tweede, derde, vijftiende keer, soms los ik het op een andere manier op. Dan zeg ik iets in de trant van: “Ja Opa, dat was inderdaad leuk, toen [de clou van het verhaal].” Dan heeft mijn Opa het idee dat hij zijn verhaal verteld heeft, maar heb ik niet het hele verhaal nog eens hoeven horen.
Op sommige momenten vind ik het overigens prettig eventjes niet zo geconcentreerd te hoeven luisteren, en dan laat ik Opa gewoon zijn verhaal vertellen, want die paar minuten maken ook niet zoveel uit.