Beste Beatrijs,
Ik (man van 78) heb in toenemende mate last van slechtziendheid, een handicap waardoor ik regelmatig te maken heb met zorgverlenende vrouwen die mij advies geven. Ook heb ik regelmatig contact met thuiszorgwerkers. Deze dames stellen zich voor met hun voor- en achternaam, maar ze spreken mij aan met meneer. In het begin spreek ik hen dan ook consequent aan met mevrouw, maar als er vaker contact is geweest, komt er een moment dat ik het wel logisch zou vinden, als we elkaar bij de voornaam zouden noemen. De vrouwen zijn altijd een flink stuk jonger dan ik. Kan ik als oudere man aan een jongere vrouw voorstellen om elkaar te gaan tutoyeren of is dat onbeleefd?
Tutoyeerinitiatief
Beste Tutoyeerinitiatief,
Het is juist aan de oudere om een voorstel tot tutoyeren te doen. In zakelijke contacten van enige duur brengen de informele omgangsvormen met zich mee dat er vrij snel wordt overgeschakeld van vousvoyeren op tutoyeren. Mensen die elkaar wat langer kennen en regelmatig met elkaar te maken hebben tutoyeren elkaar doorgaans en spreken elkaar met de voornaam aan. Vroeger lag dat anders. Toen konden mensen een heel leven lang met elkaar omgaan en elkaar altijd met meneer/ mevrouw en ‘u’ aanspreken.
In een contact met een substantieel leeftijdsverschil ligt het initiatief voor tutoyeren altijd bij de oudere. Het is onbeleefd als een jongere op eigen initiatief een oudere gaat tutoyeren of een voorstel in die richting doet, omdat dit eigenlijk niet geweigerd kan worden, terwijl niet alle ouderen ervoor voelen om door jongeren te worden getutoyeerd. Het overschakelen van ‘u’ naar ‘jij’ hoort dus door de oudere te worden voorgesteld. Voornaamgebruik is een graadje intiemer dan tutoyeren en dat komt er meestal niet van in de omgang tussen oudere cliënten en zorgverleners. In tweegesprekken gebruiken mensen sowieso zelden elkaars voornaam, omdat ze elkaars aandacht niet hoeven te trekken.
Iemand die bijna een kleindochter kon zijn, begon in het openingsgesprek met tutoyeren. Omdat ik vousvoyeerde stapte ze over op u. Maar een tijdje later kwam er een poging onderaan een zakelijke mail: of ze jij mocht zeggen en met welke naamvariant ze me zou aanspreken. We zaten absoluut niet in een persoonlijke, prettige relatie, dus daar keek ik even van op. In het antwoord heb ik de oude regels van tutoyeren uitgelegd.