Beste Beatrijs,
Een vrouw die ik al jaren ken en als vriendin beschouwde, stuurde me tot mijn verbijstering ineens een e-mail met een bijlage. In de bijlage schrijft ze over mij alsof ze in een dagboek schrijft. Wel vier pagina’s lang, over alles wat ze in mij verkeerd vindt. En waar ze last van heeft. Ze wantrouwt me en mag me eigenlijk helemaal niet. Het gif spuit eruit. Het relaas bevat ook pertinente onwaarheden. Verder is het in mijn ogen één grote projectie van een overspannen persoon.
Tot nu toe heb ik niet gereageerd. Ik heb het idee dat wat ik ook doe, het fout zal uitpakken in dit stadium. Omdat ik niet in een roddelsituatie wil komen, kan ik er ook moeilijk met anderen over praten.
Gestoken door vriendin
Beste Gestoken,
Het beste is om niet te reageren. Mensen die zomaar, zonder enige voorgeschiedenis van ongenoegen kwaadaardige brieven of e-mails gaan schrijven, waarin ze nauwkeurig uit de doeken doen, waarom de geadresseerde niet deugt, deugen zelf niet. Ze hebben zichzelf opgewerkt tot een verhitte gemoedstoestand, die geen correctie van anderen verdraagt. Ze hebben een rood waas voor ogen, en zijn tegelijk te laf om de persoon op wie ze kritiek hebben, rechtstreeks aan te spreken en een open gesprek te voeren. Ze hebben zich voorgenomen zich niet van de wijs te laten brengen door wat de aangevallene eventueel heeft tegen te sputteren, en daarom gebruiken ze de megafoon van brief of e-mail om hun wrevel te spuien. Vrienden stoppen geen agressieve monologen in elkaars brievenbus. U hebt een adder aan uw borst gekoesterd! Schrap haar uit uw persoonlijk leven. Begin er niet aan haar aantijgingen te weerleggen. Dat is teveel eer voor zo’n destructieve actie.
Praat er vooral wél met anderen over. U hebt niets misdaan. Iemand stort een bak met gif over u uit. Waarom zou u niet met een derde bespreken wat er gebeurd is, en een beetje speculeren over haar motieven om zich ineens tegen u te keren? Dit is iets wat ú is overkomen. Hierover met anderen spreken is geen roddelen, maar gewoon vertellen wat u dwars zit.
Uw aanbeveling om er met anderen over te praten vind ik een heel slecht advies. Als de agressieve bijlage alleen aan de geadresseerde was gezonden, is het bespreken van de inhoud met derden een schending van vertrouwelijkheid. Ook een beledigende brief mag je slechts met toestemming van de schrijver aan anderen laten zien (behoudens “overwegend openbaar belang” en een paar andere uitzonderingen). In gesprek met derden ontkom je er niet aan delen van de inhoud door te vertellen. Daarmee maak je je schuldig aan aantasting van de goede naam van die ex-“vriendin”, die zich immers niet kan verweren in deze gesprekken achter haar rug om.
Als je gesprekspartner die “vriendin” kent, ben je rechtstreeks een bestaande persoonlijke relatie aan het beschadigen. Uiterst ongepast.
Door praten met derden schaad je ook jezelf. Als een van mijn vrienden mij zou vertellen over een beledigende e-mail die hij kreeg, zou mijn conclusie zijn “deze vriend is niet te vertrouwen; hij bespreekt wat anderen hem schrijven achter hun rug om met derden, en aarzelt niet hun goede naam aan te tasten”. Voor mij voldoende reden om de vriendschap te beëindigen.
Het er over praten met anderen blokkeert ook iedere toekomstige verzoening, als de “vriendin” later spijt krijgt van haar overspannen reactie.
Uw advies lijdt alleen tot verergering en verharding van het conflict.
Voor mij zou de juiste reactie zijn:
1. Trek het je niet te veel persoonlijk aan; je weet zelf wat je waard bent; je eigenwaarde lijdt niet onder overspannen aantijgingen.
2. Schrijf een kort, zakelijk antwoord (het liefst op papier, niet per e-mail, want dat verleidt tot doorzenden aan derden), waarin onjuiste feiten worden rechtgezet, en zakelijke conclusies (o.m. “einde vriendschap”) worden getrokken. Hou liefst de deur open tot herstelde verhoudingen. Alles wordt natuurlijk anders als de “vriendin” de bijlage ook aan derden heeft gestuurd. Dat is laster, en strafbaar. Dan kan de lasteraar zich niet meer beroepen op een vertrouwelijkheid die zij zelf al heeft geschonden, en dan zijn gesprekken met anderen natuurlijk nodig, al was het alleen om foute beweringen recht te zetten. Ik zou het op prijs stellen als U deze reactie aan de vraagsteller zoudt doorgeven. Hij mag als hij dat wil rechtstreeks aan mij reageren.