Verplicht sorry zeggen

Beste Beatrijs,

De zoon van mijn man heeft twee zoontjes, van drie en van anderhalf. Volgens mij is hij een geweldige vader, maar er zijn twee dingen waar wij lichtelijk zeeziek van worden. Het eerste is dat elk dreintje ostentatief benoemd wordt: ‘Ik begrijp dat je verdrietig en teleurgesteld bent dat je niet met de autosleutel in het melkpak mag prikken, maar we gaan nu samen de autosleutel aan het haakje hangen.’ Ik zou zeggen: ‘Hier, die autosleutel, dat mag niet!’

Het tweede is gedoe over sorry zeggen. Bij het stoeien geeft de oudste de jongste een te harde duw. Vader ziet dat en komt tussen beiden: de oudste moet sorry zeggen. Dat doet-ie niet en dat leidt telkens weer tot een enorme machtsstrijd tussen vader en kind. Dit verpest de sfeer en wij zitten er verkrampt bij. Volgens mij is dit nergens goed voor. Wat vindt u hiervan?

Correct ouderschap

Beste Correct ouderschap,

We zien hier de invloed van pedagogen en kinderpsychologen. Die hebben een ban gelegd op onverbloemde autoriteit en vinden dat elke aanwijzing of correctie met redenen omkleed moet worden. Vandaar dat hulpverlenerstoontje dat ouders vaak aanslaan tegen hun kinderen: ‘We willen toch niet dat het poesje pijn heeft?’ (als het kind de kat aan z’n staart trekt). Het benoemen van emoties is een hoeksteen van deze pedagogie. Als het kind vervelend gedrag vertoont, moet de ouder niet zeggen: ‘Hou daarmee op!’ maar: ‘Ik zie dat je het leuk vindt om met spaghetti te gooien, maar spaghetti is niet om mee te gooien. Hier neem deze pluchen dobbelsteen – daar mag je mee gooien.’ De bijbehorende poeslieve toon heeft iets onnatuurlijks en moet versluieren dat ouders uiteindelijk toch de dienst uitmaken.

Kinderen sorry laten zeggen is ook bedenkelijk. Een klein kind hééft helemaal geen spijt dat-ie z’n broertje een hengst heeft gegeven. Slaan, duwen, ruzie maken is onderdeel van de omgang tussen jonge kinderen, zeker als die tot hetzelfde gezin horen. Het hoort erbij en ouders moeten ingrijpen als een kind te ver gaat en de norm stellen dat slaan niet mag. Maar sorry is een woord dat volwassenen (grotere kinderen) inzetten, als ze per ongeluk tegen een ander zijn opgelopen of als ze diepe spijt krijgen van iets wat ze een ander hebben aangedaan. Excuses maken gebeurt dan spontaan. Zodra een hogere instantie het oplegt, stelt het niets meer voor en verplicht excuses maken is vernederend voor de overtreder.

Ouders die spijtbetuigingen afdwingen willen het gevoelsleven van hun kinderen beheersen, iets waarmee je snel in totalitaire sferen belandt. Ouders zijn gerechtigd om van kinderen min of meer correct gedrag te eisen, maar ze moeten afblijven van de gevoelens van die kinderen. Een ander nadeel van de terugkerende plicht om sorry te zeggen is dat kinderen, als ze wat ouder worden en door hun ouders zijn doorgezaagd dat ze altijd eerlijk moeten zijn, tegenwerpen dat ze helemaal geen spijt hebben, dus waarom moeten ze sorry zeggen? En daar hebben ze dan gelijk in.

Overigens is het verreweg het beste als bezoekers zich niet mengen in andermans opvoedingsmethodes – dat leidt alleen maar tot verzuurde betrekkingen.