Beste Beatrijs,
Ons gezin eet vegetarisch. Ook zijn we terughoudend met snoep en fast food. Voor onze kinderen is dit heel gewoon. Ze zijn gelukkig en gezond en als ze later van hun eigen zakgeld een hamburger willen kopen, zullen we hun dat niet verbieden. Als ze nu worden uitgenodigd op partijtjes of om bij andere kinderen te komen spelen, vragen we soms aan de ouders om rekening te houden met ons dieet, maar meestal laten we het op z’n beloop. Je kunt immers niet alles onder controle hebben.
Wat mij stoort is de houding waarmee sommige volwassenen onze kinderen snoep of vlees voorzetten. Het heeft een toontje van ‘zo hebben die arme stakkers ook eens wat lekkers’ of ze veinzen bezorgdheid over hun gezondheid. De minachting druipt er van af. Wij houden niet van moraliseren of onze eetgewoontes opdringen aan anderen, maar het kost me veel moeite om me te beheersen en deze mensen niet de les te lezen over de vervuiling van de vleesindustrie of de voedzame rijkheid van een vegetarisch dieet. Wat raadt u aan?
Opvoedingskritiek
Beste Opvoedingskritiek,
Vraag belangstellend: ‘Vind je onze kinderen zielig?’
Die ouders met hun medelijdende of bezorgde opmerkingen gedragen zich passief-agressief. Ze doen alsof ze meevoelend zijn, maar er zit agressie tegen uw keuzes achter. Ze vinden het stompzinnig of irritant dat uw gezin vegetarisch eet, maar dat durven ze niet rechtstreeks te zeggen, dus doen ze dat via zogenaamd medelijden met uw kinderen. Het is in ieder geval geen goede reactie om hen de les te lezen over de vervuilende vleesindustrie of over de zegeningen van het vegetarisme. Beter is het om de tactiek van de negatieve navraag toe te passen. U vraagt dan belangstellend: ‘Vind je onze kinderen zielig?’ of ‘Denk je dat onze kinderen tekort komen op het gebied van eten?’ of ‘Denk je dat wij onze kinderen ongelukkig maken?’ of ‘Vind je het verkeerd dat wij geen vlees eten?’ of ‘Vind je het erg dat ons gezin heel matig is met zoetigheid?’
Stel op een rustige manier een paar van dit soort vragen en u hoort wel waar ze mee komen. Het zijn in ieder geval vragen waar ze met geen mogelijkheid ‘ja’ op kunnen antwoorden zonder zichzelf belachelijk te maken. Na hun gestamelde antwoord: ‘Nee, natuurlijk niet, maar…’ kunt u zeggen: ‘Laten we het onderwerp als afgehandeld beschouwen, ieder zijn eigen voedselvoorkeuren.’
De vraag is natuurlijk: hoe weten die andere volwassenen van uw levenshouding? Komt dat misschien omdat u die zelf wel heel nadrukkelijk uitdraagt? Want dat is ook niet nodig. Toen ik kind was, wisten ouders van mijn vriendjes echt niet welke voedingsfilosofieën er eventueel bij mij thuis aangehangen werden. Stop gewoon met vragen aan andere ouders om rekening te houden met jullie eetgewoontes. Die ene enkele keer dat de kinderen dan bij een ander thuis een paar extra snoepjes eet of een frietje met frikandel voorgeschoteld krijgt, zal echt de wereld niet doen instorten, en uw kinderen begrijpen heus wel dat het om een uitzondering gaat. Net zo goed als dat ik, wanneer ik uitgenodigd wordt, zonder problemen met smaak een vegetarisch gerecht eet, terwijl dat niet mijn keuze is.
Wij hebben onze kinderen ook met deze uitgangspunten opgevoed en dit heb ik zelf alleen op het gebied van snoep met mijn schoonmoeder meegemaakt. De oplossing was toen heel makkelijk, ik zei dank (schoonmoeder WIST dat onze kinderen suikerarm opgevoed worden) stopt de snoep in je tas en thuisgekomen gooi je het weg. Bij haar zat ook het plezier in het geven geloof ik.
Voor mensen die op die manier omgaan met deze keuzes zou ik zeggen, “Ja mijn kind komt op het feestje maar omdat ik begrijp dat het teveel moeite is om hem/ haar vegetarisch eten voor te schotelen, eet hij/zij thuis.”
Probleem opgelost. Of geef ze iets vegetarisch mee zodat die ouders er niet over na hoeven te denken, ik denk dat dat het probleem is, dat het ze teveel wordt om daar rekening mee te houden.
Dit soort reacties komen mij maar al te bekend voor. Veel mensen denken bij vegetariërs en vegans al snel aan Karlijn uit Jan, Jans en de Kinderen die altijd de (kerst)maaltijd verpest met zielige verhalen over de vleesindustrie. In mijn ervaring zijn juist de meeste vegetariërs beleefd, discreet en tolerant en de vleeseters soms de ergste drammers.
Je hoeft op een feestje maar te vragen naar een vleesloze optie of je loopt het risico een oceaan van agressie over je heen te krijgen. Ik kan er een boek mee vullen. Mijn indruk is dat mijn persoonlijke keuze wordt verward met impliciete kritiek op hun eetpatroon. Wat het niet is. Het is mijn keus. De ironie is dat deze mensen niet zien dat ze zelf de drammer worden die ze in mij menen te zien.
De ergste zijn overigens mannen die vlees eten als een bewijs van hun mannelijkheid. Ik ga er nooit op in maar in die gevallen kost het mij het meeste moeite.
U geeft zelf al aan dat u niet altijd meer vraagt bij partijtjes of speelafspraken om rekening te houden met jullie dieet, omdat je nou eenmaal “niet alles onder controle kunt hebben”. Dat vind ik een gezonde houding en een compliment waard! Ik zou dat op andere vlakken doorzetten en gewoon niet meer met andere ouders praten over het feit dat jullie thuis vegetarisch eten. Elkaar niet lastig vallen met de voor- en nadelen van wel/geen vlees eten en geen welles/nietes discussies. Het is (bijna) nog nooit gelukt een vleeseter op die manier te veranderen in een vegetariër of omgekeerd, dus verloren moeite.
Ik zou in géén geval het kind vóór het eten ophalen van een partijtje, of iets vegetarisch meegeven; kinderen willen niets liever dan “erbij horen” en zoiets zou ze in een uitzonderingspositie plaatsen. Tenzij ze dit zelf graag willen, natuurlijk. Ook zou het best kunnen dat ze zelf tijdens het partijtje aangeven wel patatjes te lusten, maar geen frikandel.
Verreweg de meeste maaltijden zullen uw kinderen thuis krijgen en ik denk dat ze het heel erg waarderen als ze buiten de deur gewoon mee mogen doen met alles, en dan zelf hun keuzes mogen maken. Als u er ontspannen mee omgaat, bestaat de grootste kans dat uw kinderen het thuis vegetarisch eten als heel normaal zien en niet “opgedrongen”, en dat later ook zelf zullen voortzetten, als ze op zichzelf wonen.
Ook wij voeden onze driejarige dochter op zonder snoep, gebak, limonade etc., Maar met heel veel gezond lekker eten (ook soms vlees). De vragen die Beatrijs adviseert om te stellen zouden in ons geval echter niet werken: familieleden komen er vol voor uit dat ze het zielig vinden (“dat arme kind”), en dat ze er problemen mee hebben dat we haar geen snoep geven, dat dit wereldvreemd is en dat ze later juist heel veel snoep zal gaan eten als reactie op onze opvoeding.
Ik ben benieuwd hoe om te gaan met mensen die zulke kritiek wel openlijk uiten?
Beste BeYou,
Familieleden beweren dat jullie dochter later juist heel veel snoep zal gaan eten als reactie op jullie opvoeding. Ik ben benieuwd welke wetenschapper daar onderzoek naar gedaan heeft en wat de uitkomsten van dat onderzoek zijn.
Daarvoor is het woord ‘flexitariër’ bedacht. Je eet thuis geen vlees, buiten de deur zo min mogelijk. Als het eens niet anders kan, dan is dat maar zo. Als uzelf of uw kind een knakworstje eet op een feestje gaat het niet dood.
Helemaal eens met PeterJKH! Als ouders op dit gebied minachting of ander soort strijd ervaren met hun omgeving, komt het op mij over dat het eigenlijk een ‘dingetje’ van de ouders zelf is. Dit ‘dingetje’ wordt dan via hun kinderen kalt gesteld, of uitgevoerd. Arme kinderen…. zeg ik al bij voorbaat, precies zoals de omgeving kennelijk al doet. Kinderen willen geen uitzondering zijn, tenzij ze het zelf kunnen aangeven.
Je kunt de wereld niet dwingen om zich aan jouw levensstijl aan te passen c.q. te veranderen, maar je kunt wel je kinderen leren hier mee om te laten gaan. Door buiten je gezin je kinderen de omgeving zelf te laten ervaren, ongeacht of ze wel of geen snoep, wel of geen vlees ect. mogen eten, geef jij als ouder hen een enorme belangrijke levensles mee.