Van tieners die kleumend in een portiek staan te blowen in de schemering wend je je hoofd liever af, maar wat als je het buurmeisje van wie je de moeder redelijk goed kent erbij ziet staan? En niet een enkele keer, maar bij herhaling. Moet je dan de moeder inlichten of de privacy van de zestienjarige respecteren en je er verder niet mee bemoeien?
Dit dilemma kreeg ik voorgelegd van een vriend en ik vond het nog niet zo makkelijk op te lossen. Het hangt er maar van af hoe je de situatie definieert: de een beschouwt het stiekeme blowen (want als er geen geheimzinnigheid nodig was, zou het groepje wel comfortabel binnen gaan zitten) als iets waarvan ouders op de hoogte moeten worden, de ander ziet het als een onschuldig voorbeeld van grens opzoekend tienergedrag. Voor de een komt alarm slaan neer op klikken of aangeven. Voor de ander betekent je mond houden een gebrek aan betrokkenheid en verantwoordelijkheid.
Ik heb zelf nooit met een dergelijk dilemma te maken gehad en ik weet niet of ik de kracht zou opbrengen om tot waarschuwen over te gaan, want ik denk eigenlijk wel dat ouders inlichten van de moreel juiste instelling zou getuigen. Ook al is het vervelend om de bemoeizuchtige boodschapper van slecht nieuws te moeten spelen. Ook al vinden sommigen dat er ergere tijdpasseringen te bedenken zijn dan wiet roken. Ook al verdedigen anderen dat zestienjarigen oud en wijs genoeg zijn om hun eigen beslissingen te nemen. Ook al zal alarmering weinig uitrichten, omdat ouders meestal weinig greep meer hebben op wat oudere tieners uitvoeren. Zijn ze eenmaal vijftien, zestien jaar mag je hopen dat ze in grote lijnen vasthouden aan tot nu toe opgebouwde routines en dat ze niet ineens een koerswijziging ten kwade inzetten.
Tegen die tijd leren ouders geen nieuwe vrienden van hun kinderen meer kennen, omdat kinderen hun vrije tijd ongesuperviseerd doorbrengen. Als ouders buitenshuis werken, hebben ze geen zicht op waar kinderen overdag na schooltijd uithangen en wie ze mee naar huis nemen. Alleenstaande of gescheiden ouders hebben nog minder zicht, eenvoudig omdat er een paar extra ogen ontbreekt. Op de middelbare school is het afgelopen met de buitenschoolse opvang en de particuliere kinderoppassen. Als je geluk hebt als ouder gaat het volwassen worden van je kind zo’n beetje op dezelfde voet door in een grotendeels bekende sociale omgeving met vriendjes (en daar de ouders van) die je kunt peilen. Maar voor hetzelfde geld ontwikkelt het kind zich in onverwachte richting in een nieuw ontdekte subcultuur, die een tiener kan optillen naar ongekende bloei of juist te gronde kan richten met drugs of alcohol.
Geen enkele cultuur kan zonder verklikkers.
Veel richting kunnen ouders dan niet meer geven. Toch zou ik, tenminste in geval van een bekend gezin, de ouders inlichten over het wietgebruik van hun kind, omdat ik zelf dat in hun plaats heel graag zou weten. Omdat ik alles in de strijd zou gooien om mijn kind ervan te weerhouden om in een portiek stickies te roken: ‘Ga op basketbal! Neem saxofoonles, maar hou alsjeblieft op met de wiet, nu het nog kan!’ Misschien ben ik meer dan gemiddeld gebeten op soft drugs, maar ik zie daar geen enkel voordeel in, hooguit als pijnbestrijding bij multiple sclerose.
Iedereen heeft natuurlijk zijn eigen parti pris voor bedenkelijk gedrag. Onder moslims is het minste of geringste wat naar seks zweemt aanstootgevend, zodat een tienermeisje dat met een jongen op straat staat te kletsen een flinke kans maakt om bij haar familie gerapporteerd te worden. Alles met de beste bedoelingen vanuit oprechte betrokkenheid om het meisje en de eer van de familie voor de afgrond te behoeden. Geen enkele cultuur kan zonder verklikkers.
Nou nou, dit vind ik eigenlijk best ver gaan. Als ik echt zelf het idee had dat het met het blowende of met jongens rondhangende buurmeisje niet goed ging, zou ik misschien aan de ouders zeggen dat ik haar weleens zie met ‘mogelijk verkeerde vrienden’, in plaats van meteen te klikken dat ze blowt.
Maar zelfs dan nog zou ik eigenlijk liever het meisje zelf aanspreken. Zodat ze weet dat ze gezien wordt en dat informatie over haar gedrag mogelijk bij haar ouders terecht kan komen, zodat ze er zelf over na kan denken of ze dat ervoor over heeft.
Meteen naar de ouders gaan, ik weet het niet, ik vind het wat laf en achterbaks overkomen eerlijk gezegd. Zeker als ik me bedenk dat ook anno 2015 sommige ouders er niet voor terugdeinzen om hun dochter alle hoeken van de kamer te laten zien, wat misschien ernstiger gevolgen heeft dan blowen.