Tweekoppige moeders

Beatrijs Ritsema

Hoe moderner de vaders, hoe vermoeiender de gang van zaken. Een moderne vader is getrouwd met een feministische moeder en samen hebben ze een of twee kinderen die opgevoed worden met behulp van inwisselbare rolpatronen. Volgens deze theorie is het belangrijk dat beide ouders in even sterke mate betrokken zijn bij de opvoeding. Hierdoor wordt het kind niet blootgesteld aan sekse-specifieke stereotypieën, zodat het, doordrongen van de volstrekte gelijkheid tussen de seksen, in veelzijdige harmonie kan opgroeien.

Het klinkt lang niet gek, dus hoe komt het dan dat ik me zo ongemakkelijk voel als ik deze ideeën in de praktijk gebracht zie? Waarom is het niet om aan te zien voor een buitenstaander, dat gedoe en gepruttel van zo'n feministisch gezinnetje? Het begint al voor de geboorte als de toekomstige vader zich op zijn nieuwe rol voorbereidt en een beetje loos met zijn vrouw gaat zitten meesteunen, -hijgen en -persen tijdens de oefeningen van de zwangerschapscursus. Is de kleine eenmaal gearriveerd, dan kan het grote verdeelwerk echt beginnen. Wordt er besloten tot borstvoeding, compenseert de vader door het bad voor zijn rekening te nemen. Wordt het flesvoeding, dan moet er nauwlettend op toegezien worden dat de beurten eerlijk verdeeld worden. Hetzelfde geldt voor luiers verwisselen, aankleden, vasthouden en rondsjouwen in de draagzak. Moet de vader elke dag vroeg op om naar zijn werk te gaan, terwijl de vrouw zwangerschapsverlof heeft en overdag kan bijslapen? Maakt niet uit, ze hebben afgesproken dat ze ook de lasten zouden verdelen, dus om de andere dag gaat hij braaf in het holst van de nacht zijn bed uit om te voeden en te verschonen.

Aan buitenstaanders gaat dit grotendeels voorbij. Het loopt pas in het oog, wanneer de kinderen wat groter worden en zich meer in het openbaar gaan vertonen. Bijvoorbeeld op peuterspeelzalen die drijven op ouderparticipatie. Op de eerste schooldag van de peuters kun je de moderne vader herkennen aan het fototoestel en de videorecorder die hij om zijn nek heeft hangen. Minutieus wordt alles vastgelegd. Verder doet hij vreselijk zijn best, dat moet je hem nageven, hij is hard bezig een goede opvoeder te zijn. Hij scheidt vechtenden en vermaant ze, hij dringt erop aan dat het speelgoed eerlijk verdeeld wordt, hij troost de huilenden, de bedeesden leest hij voor, hij prijst de bouwers van wankele torens en altijd, altijd vraagt hij de kinderen 'weet je ook wat voor kleur dat is?' Met dat laatste verraadt hij dat hij toch eigenlijk een man is, net zoals hij er ook dol op is, in tegenstelling tot de meeste moeders, peuters tot 10 te laten tellen. Na een paar maanden is zo'n man meestal wel verdwenen van het toneel en zijn de moeders weer onder elkaar. Zij brengen hun tijd door met roddelen over de afwezigen en grijpen alleen in als er gewonden dreigen te vallen – opvoeden doen ze thuis al genoeg.

Een vader die een grotere betrokkenheid wil bij zijn kinderen weet blijkbaar niets anders te verzinnen dan het gedrag van de moeder te imiteren, dat zie je als je daar over de vloer komt. Dit 'moederen' is dan allang geen demonstratie meer tegenover de bezoekers (kijk mij eens kwiek die luier verschonen), maar ingesleten routine. Peuters die op weg zijn om onheil aan te richten (wat ze altijd zijn) worden nu door twee mensen tegelijk tegengehouden en toegesproken. De moeder, omdat ze dat niet kan nalaten, de vader, omdat hij zich dat eigen heeft gemaakt. Hier komt nog bij dat mannen toch al een neiging tot beredeneren hebben, en zich gemakkelijk tot een geduldig college over de gevaren van elektriciteit laten verleiden tegenover een driejarige die snoeren uit stopcontacten rukt. Als het te lang verdacht stil is, wordt er overleg gepleegd om uit te maken wie er aan de beurt is om te kijken wat de loedertjes uitspoken.

Man, houd toch op met dat gemeut! Ga de krant lezen of rook een sigaar. Het is niet zo dat ik terugverlang naar de tijd dat vaders met twee linkerhanden tegenover hun kinderen stonden en dat de boel in het honderd liep als moeder een dagje uit was. Ik word alleen zo zenuwachtig van dat getweeëlijk moederen.

Een moeder is per definitie bemoeizuchtig, een moderne vader hangt nu ook overal overheen. Het is er voor de kinderen niet rustiger op geworden en voor het bezoek ook niet.