Beste Beatrijs,
Kerstkaarten. Ik verstuur en ontvang ze graag. Maar wat te denken van de steeds meer in zwang komende, dolkomische afbeelding, gevatte computertekst, peutertekening of kleurenprint van een zelfgemaakt kunstwerk? Om maar te zwijgen van de alvast bijgesloten zakelijke mededeling en het oneigenlijk gebruik van de kerstzegels. Kortom, de kerstkaart is verworden tot een clownesk, berekenend, zelfs narcistisch gebeuren. De ingetogen kerstgedachte raakt steeds verder uit zicht. Of maar gewoon blij zijn dat er aan mij wordt gedacht?
Kritische kerstkaartenontvanger
Beste Kritisch,
‘Kritisch zijn’ en ‘Kerstmis vieren’ vormen een onverenigbare combinatie. Zoals ‘een wulpse madonna’ook schuurt en wringt. Het kerstgebeuren is een amalgaam van religieuze, commerciële, traditionele, vulgaire, gezellige, heidense, consumptieve, spirituele, hartelijke, glamoureuze én ook ingetogen elementen. U kunt uit deze grabbelton kiezen wat in uw kraam te pas komt. Iedereen heeft zo zijn eigen invulling van de kerstgedachte, dus laten we niet elkaars kerstkaarten gaan zitten afkammen. Inderdaad, u mag blij zijn dat er aan u is gedacht, en de aard van de afbeelding op de kerstwens doet verder niet ter zake. Wees ervan overtuigd dat de mensen iets uitgezocht hebben, waar ze zelf (om duistere redenen, maar goed) bijzonder mee zijn ingenomen. Of het nu een ongeïnspireerde koppoter van een peuter is of een mislukte poging tot humor. De intentie telt! Wat niet wegneemt dat het ongepast is om facturen, huurverhogingsaankondigingen en overlijdensberichten bij de kerstwens in te sluiten. Ook notulen, carpoolschema’s en wervende folders dienen apart te worden verzonden. Wél mag aan de neutrale zakelijke rondschrijvens de kerstwens bij wijze van PS-je worden toegevoegd. Zonder kerstzegel in dat geval, want we gaan met Kerstmis niet beknibbelen op een paar rottige eurocenten.
Toch heeft de inzender wel een punt wat betreft het narcistische aspect van dit soort alternatieve kerstkaarten. Dat narcisme vloekt wel degelijk met het idee dat er aan je is gedacht en je daar blij mee mag zijn. Je bent feitelijk meer in de rol van bewonderend publiek geplaatst. Dat is toch iets anders.
Kaarten die weinig/niets met kerst van doen hebben en (vooral) dienen om artistieke vaardigheid, de schattigheid van kinderen/ huisdieren of (vermeend) gevoel voor humor te demonstreren zijn te aandachtsgeil. Of, zoals de inzender schreef, ronduit stompzinnig of totaal oninteressant. Peutergekras bijvoorbeeld, is alleen vertederend voor ouders en grootouders.
Het is natuurlijk ondoenlijk om rekening te houden met ieders voorkeur maar show onderwerpen van persoonlijke trots liever op andere momenten, aan degenen die het kunnen waarderen, en houd kerstkaartjes letterlijk en figuurlijk binnen de kerstsfeer.