Beste Beatrijs,
Als bedrijfsarts wil ik mijn best doen om een vertrouwensband op te bouwen. Tutoyeren kan helpen om de afstand wat korter te maken, zeker omdat ik net gekleed ga met pak of minstens een jasje. Sinds een oudere patiënt via-via aangaf het onprettig te vinden om getutoyeerd te worden, stel ik aan het begin van het eerste consult vaak even voor te tutoyeren, zeker bij oudere patiënten. Oud wil in dit geval zeggen: tegen de pensioenleeftijd. Maar is het eigenlijk wel aan mij als jongere persoon van rond de veertig om het initiatief te nemen? Voor mijn gevoel wel, maar aan de andere kant vraag ik me af of een patiënt het zal durven aangeven als die tutoyeren onprettig vindt.
Wie begint met tutoyeren?
Beste Wie begint met tutoyeren?
In geval van verschil in status (macht) ligt het initiatief tot tutoyeren, net als bij leeftijdsverschil, bij degene met de meeste status, dan wel bij de oudste. Verschil in status overtroeft verschil in leeftijd. Dit betekent dat in de omgang tussen een jonger persoon met meer status en een oudere met minder status het tutoyeerinitiatief bij de jongere met status ligt (en dus niet bij de oudere). Ter illustratie: een oudere werknemer van een bedrijf mag niet aan de jongere CEO van dat bedrijf voorstellen om te tutoyeren. Dat initiatief ligt altijd bij de hogergeplaatste. Omdat de drempel om een oudere te tutoyeren intussen toch blijft bestaan, zal een jongere-met-status zelden zo’n initiatief nemen, met als gevolg dat beide partijen ‘u’ blijven zeggen. Let wel: eenzijdig tutoyeren (de persoon met veel status tutoyeert en degene met minder status zegt ‘u’ terug) komt bijna niet meer voor, behalve tussen docenten en leerlingen/ studenten of een enkele keer tussen (groot)ouders en kinderen.
In uw situatie als bedrijfsarts raad ik u aan om niet standaard bij het eerste consult een tutoyeervoorstel te doen. Niet bij ouderen, maar eigenlijk ook niet bij jongeren. De bedrijfsarts-patiënt-relatie is bij uitstek zakelijk van aard. Het gaat om ziektes, verzuim en keuringen en u als arts beschikt over de macht om een patiënt te beoordelen. Er is – misschien meer nog dan bij een huisarts-patiënt-relatie – sprake van afhankelijkheid. Patiënten van alle leeftijden zouden uw voorstel om meteen maar te tutoyeren als lichtelijk dwingend kunnen ervaren, zo van: hij komt wel erg dichtbij. Het ‘u’ zeggen door beide partijen bevestigt het formele, maar wel gelijkwaardige aspect van de relatie.
Ik raad u aan om pas een tutoyeervoorstel te doen, als u de patiënt wat langer kent, hem of haar vaker gezien hebt en er een bepaalde vertrouwensband is ontstaan. Dat vertrouwen ontstaat door de vriendelijkheid van de omgang, niet door verplicht tutoyeren, want inderdaad, zoals u zelf al schrijft: het is moeilijk voor een patiënt om bezwaar te maken, als een arts voorstelt om elkaar te tutoyeren. De vrijheid om nee te zeggen is er eigenlijk niet.
Ik zou me flink ergeren aan een arts die voorstelt te tutoyeren. En ja, ik ben met pensioen. Oftewel: mensen die graag tutoyeren vergroten bij mij de afstand.
Zowel in professionele als persoonlijke contacten vind ik het prettig (en zelfs een opluchting) als er getutoyeerd wordt. Ook bij de huisarts en bedrijfsarts. Er worden vertrouwelijke en persoonlijke zaken besproken en dan is het wat mij betreft juist goed om de afstand te verkleinen.
Omdat er inderdaad mensen zijn die tutoyeren vervelend vinden (maar dat zijn er niet veel, naar mijn eigen ervaring in allerlei dienstverlenende beroepen…), is het inderdaad een goed idee om het even te vragen aan het begin van het gesprek.
Het is inderdaad niet aan u om tutoyeren voor te stellen. Als ik een cliënt van u zou zijn, jonger of ouder dan u, zou ik dit nooit goedkeuren en u dat duidelijk vertellen.
Mensen zijn van uw zienswijze afhankelijk, daarom is het een ongelijke verbinding en het geeft geen pas deze met schijngelijkheid te overlappen. Het is iets anders als het de huisarts zou betreffen die men regelmatig zou zien in een buurtcentrum in de wijk: kleinschalig en vertrouwd.
Ik vind het juist fijn om bij artsen te vousvoyeren. Ik moet er niet aan denken dat mijn gynaecoloog me hetzelfde begroet als mijn vrienden dat doen. Die afstand schept voor mij juiste het vertrouwen dat we in een zakelijke setting zijn en dat degene tegenover mij een zorgprofessional is waar ik (gevoelige) zaken kan bespreken.
Soms zie je een bedrijfsarts maar 1 keer, bijvoorbeeld voor een second opinion, er wordt dus niet altijd een goede relatie opgebouwd. Ik denk dat het soms wel fijn is om te tutoyeren als je iemand zo veel privé informatie moet geven.
Ik ben 48 en ik zou het niet fijn vinden, als een jonger persoon mij voorstelt om te gaan tutoyeren.
Ik spreek trouwens voor mij onbekende jongere personen, bv jonge vakkenvullers in winkels, ook altijd met U aan. Ik vind dat een kwestie van respect tonen voor de ander.
Met mijn 38 jaar zou ik tutoyeren heel ongemakkelijk vinden in zo’n kwetsbare en persoonlijke situatie. Je moet maar mondig genoeg zijn om dat aan te geven als de arts dat wel wenst te doen. Daarbij is het volgens mij een misvatting dat tutoyeren betekend dat er sprake is van afstand of minder vertrouwen. Er zijn meerdere mensen die me zeer nabij zijn en die ik met veel liefde met u aanspreek.
Het schijnt tegenwoordig een beetje mode te worden om klanten en patiënten te tutoyeren. Ik ben daar niet van gediend en ik was er 20 jaar geleden ook niet van gediend. Het zal zeer waarschijnlijk te maken hebben met de opvoeding die ik wel genoten heb. Ik ervaar het tutoyeren door volslagen vreemden als neerbuigend en getuigen van een gebrek aan respect.
In plaats van voorstellen om te tutoyeren, kan men ook de vraag open stellen in de trant van: Ik vind het belangrijk om met u een goede professionele relatie met u op te bouwen, dus wil ik graag van u weten wat u het prettigst vindt hoe ik u aanspreek.
Elk joviaal Hej jaagt m’n nekharen omhoog. Ik vind het nog steeds een aanfluiting dat banken hun klanten tutoyeren. Mag het personeel nu ook in allerlei informele kleding aan het werk? Gedrag en uiterlijk moet toch ook een beetje bij elkaar passen? Blijkbaar krijgen artsen in hun opleiding en vervolgens in hun specialistischer opleiding geen communicatieles omtrent hun werksituaties. Dat is wel een grote omissie. We zijn geen puppy’s of zo waar de bedrijfsarts zich in alle liefde overheen buigt. We zijn werknemers van zijn broodheer.en er is een absolute machtsongelijkheid. Vreemd dat netjes gekleed gaan, gezien wordt als afstand scheppen.
Tip voor u-zeggers: ik zeg bij ongewenste verzoeken/aanbiedingen te tutoyeren altijd dat ik een u-zegger ben.
Geestig dat bij deze 10 reacties er slechts één is van iemand die tutoyeren prettig vindt, en ons tevens stellig mededeelt dat er maar heel weinig mensen die zich er aan storen. Dat zijn dan misschien juist die negen anderen? Of tien, met mij er bij.
Ik kan me helemaal vinden in wat Stella schrijft. In geen enkele zakelijke relatie vind ik tutoyeren op zijn plaats. De relatie bedrijfsarts/patiënt is een zakelijke relatie. Alle bedrijven en banken die zomaar zijn overgestapt in bevestigingsemails op “je” en “jij” erger ik me enorm aan. Ik heb een zakelijke relatie met ze, ze zijn geen familie of vrienden van me, of kortweg zoals wij zeggen: Ik heb niet met ze geknikkerd, dus blijven ze me maar gewoon met u aanspreken.