Beste Beatrijs,
Ik ben altijd ontevreden geweest met mijn voornaam, omdat ik hem niet bij me vond passen. Jaren geleden alweer, toen ik dertig was, heb ik een andere naam gekozen, eentje waar ik een veel beter gevoel bij heb. Van mijn familie, die ik overigens niet al te vaak spreek, kreeg ik te horen: “Zo zal ik jou nooit noemen.” Toen onze moeder overleed, hebben mijn broers en zusters een overlijdensadvertentie geplaatst, waarin ik onder mijn oude voornaam stond, omdat “het anders voor mensen onbegrijpelijk zou zijn.” Ik vond dit heel erg. Had mijn familie gelijk om ter wille van de herkenbaarheid mijn oude naam te gebruiken?
Alias
Beste Alias,
Vergeleken met vrienden en collega’s hebben familieleden veel meer moeite met het accepteren van naamsveranderingen. Niet alleen omdat ze de persoon in kwestie al vanaf z’n babytijd onder die naam kennen, maar ook omdat het aannemen van een nieuwe naam als een daad van agressie of verzet wordt beschouwd. Vooral ouders voelen zich vaak afgewezen, wanneer hun kind onder een andere voornaam door het leven wil, dan wat zij hebben uitgekozen. Ook al zijn uw redenen louter esthetisch, toch interpreteert uw familie het als aanstellerij of als een teken dat u er niet meer bij wilt horen. Zelfs wanneer familieleden van goede wil zijn en in principe uw wens willen honoreren, dan nog blijven ze zich vergissen uit macht der gewoonte. Uw familie was niet van goede wil, er is weinig onderling contact, dus dat uw nieuwe naam niet zou aanslaan viel te verwachten.
Dat zij u tegen uw wil onder uw oude naam in de overlijdensadvertentie van uw moeder hebben opgevoerd, is wel een zeer grove manier om over iemand heen te lopen. Het is uw goed recht om uzelf te noemen, zoals u dat goeddunkt. Dat mensen al advertenties spellend die naam niet herkennen is hun probleem, niet het uwe.
Uw conclusie ‘Dat mensen, al advertenties spellend is, die naam niet herkennen is hun probleem, niet het uwe’ is erg interessant.
Laten we het probleem eerst eens stap voor stap doorlopen: Waarom worden rouwadvertenties gezet. Allereerst om het overlijden van een mens wereldkundig te maken. Daarnaast wordt informatie gegeven waar en wanneer nabestaanden, vrienden en kennissen hun respect voor de dode kunnen betuigen. Verder wordt de advertentie natuurlijk ondertekend door de nabestaanden zodat buitenstaanders weten bij wie ze met hun conoleances terecht kunnen.
Daar is een derde reden bijgekomen. In de tweede helft van de vorige eeuw is het een verschijnsel geworden om vooral aan anderen te laten weten dat je toch wel erg veel verdriet hebt door het overlijden. Zo gebeurt het zelfs dat Jan en alleman advertenties zetten na het overlijden van een bekende persoonlijkheid, ook al hebben zij de betrokkene niet verder gekend dan dat zij diens gezicht wel eens in de krant of op tv hebben gezien. Overigens is daar in het door meneer of mevrouw Alias genoemde geval geen sprake van.
Het dus belangrijk om een advertentie toch vooral te ondertekenen met je echte naam en niet met eentje die je, al dan niet onlangs, voor jezelf hebt bedacht. Anders weet de rest van de wereld niet wie deze advertentie heeft ondertekend (ergo wie de treurende is) en vervalt daarmee de hele zin van het ondertekenen. Nogmaals: ondertekenen doe je niet voor jezelf maar voor de anderen.
Terzijde zij opgemerkt dat Alias zich wel erg makkelijk en comfortabel in de slachtofferrol wentelt. Hij/zij had ook zelf een initiatief kunnen nemen voor het opstellen van een advertentietekst of kunnen toewerken naar een compromis. In plaats van Alias op zijn/haar verantwoordelijkheid te wijzen beloont u deze mokkende en pruilende Alias door een sneer te geven naar de lezers van de familieberichten. Het dedain en de neerbuigendheid naar de lezers van de familieberichten in de laatste zin van uw conclusie stuit mij tegen de borst. Ik ben dan ook blij dat de door u gepropageerde ‘Moderne manieren’ niet de mijne zijn.