Beste Beatrijs,
Een paar maanden geleden heeft mijn vrouw de diagnose dementie gekregen en dat is nu ook in de dagelijkse omgang goed te merken. In gesprekken met kennissen gebeurt het nogal eens dat zij aan mij vragen hoe het met haar gaat juist op een moment dat mijn vrouw even weg is, bijvoorbeeld naar het toilet. Ik vind zo’n vraag op dat moment heel naar, want ik wil niet over mijn vrouw en haar ziekte praten als ze er niet bij is. Ik vind dat haar ziekte het beste met haarzelf besproken kan worden of in elk geval in haar aanwezigheid, zolang dat nog kan. Hoe kan ik een volgende keer dergelijke vragen vriendelijk ombuigen naar een gesprek met mijn vrouw zelf?
Achter haar rug
Beste Achter haar rug,
Het is natuurlijk een buitengewoon onaangename manier van doen, als mensen, zodra uw vrouw even de kamer uit is, achter haar rug om bij u informeren hoe het met haar is gesteld. Begrijpelijk stelt u daar geen prijs op. U kunt dit soort even opdringerige als slinkse vragen pareren door vriendelijk (of koeltjes – dat mag ook) te antwoorden: ‘Ze komt zo weer terug, hoor, vraag het aan haarzelf’.’ Zo nodig kunt u toelichten: ‘Ik vind het niet fijn om over het hoofd van mijn vrouw heen te spreken, alsof ze een onmondige is.’
Inderdaad gedrag om van uit je vel te springen!
Bij mij doen sommige mensen dit ook. Precaire onderwerpen die met mij te maken hebben aansnijden als ik net even de kamer uit ben.
Ik heb geen dementie overigens, ik heb autisme.
Ook ik voel me door sommige mensen behandeld als een onmondige.
Inderdaad is het noodzaak dit soort vragen te pareren.
Bijvoorbeeld: ‘Ik ga niet over mijn vrouw praten als ze er niet bij is. Ze is zo weer terug, dan kunt u het haar zelf vragen.’
Sterkte ermee!
Ik begrijp wel dat mensen dit doen. Ik zou waarschijnlijk ook even willen peilen hoe het met iemand gaat, en of hij/zij erover wil praten, voordat ik het bijvoorbeeld over zijn of haar ziekte heb. Als de partner dan zegt dat ik dat uitstekend met de persoon zelf kan bespreken, des te beter.
Even advocaat van de duivel hier, maar ik begrijp het wel. Veel mensen met beginnende dementie verkeren in een ontkenningsfase of denken dat zij (nog) goed kunnen verbloemen dat het niet goed met hen gaat. Dementie is een vreselijke en beangstigende ziekte. Ik denk dat mensen daarom, puur om uw vrouw te beschermen tegen een vervelend/beschamend gevoel, eerst aan u vragen hoe het gaat i.p.v. haar ermee confronteren. U kunt toch gewoon vriendelijk aangeven dat ze uw vrouw daar gerust zelf naar mogen vragen omdat zij daar best over wil praten? Dat hoeft niet met een sneer, de bedoeling is immers goed.
Ik kan dit gedrag wel begrijpen. Sommige mensen vinden het prettig als alles wat een persoon betreft, zoals een ziekte, uitsluitend in diens bijzijn wordt besproken. Maar er zijn ook mensen die daar anders tegenaan kijken.Sommige mensen in de beginfase van dementie vinden het juist heel vervelend als anderen blijkbaar kunnen merken dat ze ziek zijn. Als bezoeker is het vaak lastig in te schatten hoe dat in een bepaald geval ligt. ik zou dus zelf inderdaad, als de zieke even de kamer uit is, kort vragen wat in dit geval de voorkeur is. Vragen stellen over de ziekte in het bijzijn, of juist in de afwezigheid van de betrokkene.
Ik kan me enorm goed voorstellen dat zo’n vraag vervelend is en pijn doet. Maar ik vind de beoordeling door Beatrijs toch wel echt negatief. Inderdaad is het beter om de vraag te stellen aan de persoon zelf als dat nog kan, maar mensen weten dat laatste misschien niet altijd. Of ze denken dat dat het kwetsend is voor die persoon om te vissen naar haar dementie. Mensen denken misschien dat het fijner is voor die persoon om niet met zo’n vraag geconfronteerd te worden. Het kan ook onnadenkendheid zijn. Ik moet bekennen dat ik het zelf ook wel zou kunnen doen, en ik denk dat veel echtgenoten dit ook juist liever hebben.
Je kunt iemand toch vragen hoe het gaat, zonder expliciet naar de ziekte te informeren?
Ontboezemingen over iemands medische toestand zijn mijns inziens niet nodig.