Beste Beatrijs,
Ik heb geen vraag over de omgang met anderen, maar over de omgang met mijzelf in de hoop dat ik niet de enige ben. Ik, vrouw van 64, woon samen met een heerlijke man en hond. Wat dat betreft geen vuiltje aan de lucht. Niettemin ben ik iemand die niet dankbaar is dat mijn ouders mij op de wereld hebben gezet. Ik ben niet depressief, maar ik ervaar het leven als een enorme opgave. Ik heb mijn werkende leven voor de klas gestaan, ben een liefhebber van lezen en wandelen, maar had het evengoed allemaal willen missen. Ik vind het leven gewoon erg vervelend. Het is mij goed gegaan en toch, als ik had mogen kiezen, was ik er liever niet geweest. Mensen willen kinderen en hopen dat het hun goed gaat. Soms worden die in een lichaam geboren dat hen vreemd is of ze hebben een handicap of andere ongemakkelijke zaken. Maar wat als je een kind krijgt dat er geen zin in heeft? Houden toekomstige ouders daar weleens rekening mee? Veel mensen zijn hun ouders dankbaar voor hun bestaan, wat is uw advies aan de ondankbaren?
Niet dankbaar
Beste Niet dankbaar,
Persoonlijk vind ik het begrip dankbaarheid niet van toepassing op het feit dat je (ik of wie dan ook) leeft. Ik bedoel: ik ben mijn ouders niet dankbaar voor mijn bestaan. Er is alleen het feit dát ik besta. Zonder mijn ouders was dat niet het geval geweest, maar er is zo’n enorme toevalsfactor in het geding (net dat ene eitje, net dat ene zaadje), dat ik mijn ouders niet als een bewuste oorzaak beschouw. Als ik niet geleefd zou hebben, was er überhaupt niets om (on)dankbaar of (on)tevreden over te zijn.
Het leven is een gegeven en het enige wat erop zit is om het beste ervan te maken.
Geen enkel kind heeft erom gevraagd om te worden geboren, dus het is irrelevant om (on)dankbaar te zijn dat je toevallig wel bent geboren. Het is nu eenmaal zo en het heeft geen zin om je te verdiepen in de oorzaken hiervan of na te denken over de vraag ‘wat als ik had kunnen kiezen?’, want die keuzemogelijkheid is er simpelweg niet. Het leven is een gegeven en het enige wat erop zit is om het beste ervan te maken. Daar komt verdriet bij te pas en ellende en dood en verschrikking (waardoor je kunt denken: waar is het allemaal voor nodig, het leidt alleen maar naar de dood), toch is er ook vreugde en schoonheid, er zijn interessante dingen en er is liefde. Om geluk draait het in ieder geval niet (geluk is een overschat begrip), maar ergens toegewijd mee bezig zijn of iemand anders ergens mee helpen kan het leven zin geven, ook al is het maar voor korte momenten.
Ik weet niet of u iets hiermee opschiet, maar ik raad u af om u nog langer met het begrip (on)dankbaarheid bezig te houden en het in plaats daarvan te zoeken in toewijding aan het een of ander.
Wat moeilijk dat u zich zo voelt. Ik gun u dat u ontdekt dat uw leven een doel hebt en dat u zeer geliefd bent. Lees eens het Johannesevangelie in de Bijbel.
Jezus zegt: komt allen tot mij die vermoeid en belast bent en Ik zal u vrede geven.
Mijn kinderen hoeven echt niet dankbaar te zijn voor hun bestaan.
Ik zou het zoeken in een nieuw doel in je leven. Er zijn genoeg mensen die hulp nodig hebben. Zij zullen dankbaar zijn als je dat geeft. Omgekeerd zul je de zin van het leven dan gaan ervaren. Geven is echt veel leuker dan ontvangen.
Nee, natuurlijk houden ouders daar geen rekening mee. Mensen die bewust kinderen krijgen doen dit omdat ze zelf kinderen zien als een waardevolle toevoeging aan hun bestaan, en hopelijk om die kinderen een zo goed mogelijk leven te bieden. Ik mag hopen dat ze daar geen dankbaarheid voor verwachten. Ik ben mijn ouders niet dankbaar dat ik besta, want als ik niet had bestaan had ik daar geen last van gehad. Ik ben ze wel dankbaar dat ze mij een goede opvoeding en een liefdevol gezin hebben geboden.
Verder: ” Ik ben niet depressief maar ik ervaar het leven als een enorme opgave”. Dat is toch echt wel een hele mooie omschrijving van op zijn minst een uiterst sombere inslag. Daar kun je net zo min iets aan doen – dat zit in je of niet. De een huppelt nou eenmaal wat lichtvoetiger door het leven dan de ander. Daar doe je niet veel aan, maar je kunt er wel afleiding van zoeken en op zoek gaan naar een zinvolle invulling van je leven. Ik sluit me hierin volledig aan bij Beatrijs.
U doet me denken aan de Peggy Lee lied “Is this all that there is? Uit uw brief haal ik meer dat u verveelt bent met het leven. Er gebeurt niet zoveel volgens u en dat kan steken. Ik hoop dat u toch alsnog in therapie gaat en beziet wat gaande is. Veel sterkte gewenst.
Beste mevrouw,
Neem vlieglessen, leer diepzeeduiken, ga op wintersport of wat dan ook. Nee, niet een week naar Benidorm, dat is ook veel te gewoon. U bent nog jong genoeg. Als u eens ‘gekke’ dingen doet, zult u merken dat het leven best heel leuk kan zijn.
U bent zeker niet de enige. Maar er is een uitweg, althans die was er voor mij. Door de hele brief heen lees ik, tussen de regels door, het woord ‘moeten’. We moeten liefhebben, dankbaar zijn, vrij zijn, gelukkig zijn, blij zijn als de zon schijnt en zo voorts. De Nederlandse taal is zo rijk, dit woord kan in alle gevallen vervangen worden door willen, gaan, zal, en nog veel meer. Het vergt enige oefening, ook in je denken, maar de beloning is groot. Weg met het juk van ‘moeten’, en er verandert iets, van binnen en in de wereld om je heen. Ik wens briefschrijfster veel succes en een nieuw leven.
Dank, Beatrijs, voor dit mooie antwoord. Ik was ook liever niet geboren, ik was er liever niet geweest, al maak ik er het beste van. Dit is een moeilijk en gevoelig onderwerp, dat ik nog nooit ergens besproken heb gezien. Je geeft een heel mooie overweging hierover. Dank je.
Met uw staat van dienst in het onderwijs en de grote tekorten aan leerkrachten daarbinnen, zijn er vast wel fijne, positieve werkzaamheden te bedenken: het geven van RT op een school, het geven van bijlessen thuis. Leerkracht zijnde met veel plezier, zie ik veel collega’s rondom hun pensioen fijne alternatieven oppakken. Niet voor geld, maar voor voldoening en dat is onbetaalbaar, voor anderen én voor uzelf.
Kijk eens naar het werk van Russ Harris, De valstrik van het geluk. Dat kan heel behulpzaam zijn als u met dit soort vragen rondloopt.
Ik herken je verhaal wel. Het deed mij destijds deugd te lezen dat er een filosofische stroming is die zich hiermee bezighoudt, antinatalisme. Vooral ter bevestiging dat je niet alleen staat in je gedachten. Anderzijds: er is niks aan te doen, dus maak er wat van. Misschien kun je andere mensen gaan helpen of iets goeds doen voor de wereld, hopelijk geeft dat enige voldoening.
Beste schrijfster,
Je verhaal is herkenbaar en blijven plakken vanaf het moment dat ik het las. Ik ben blij dat ik nu even terug ben gegaan naar deze post, en zo @Yolanda’s verwijzing naar antinatalisme tegen ben gekomen. Ik gebruik deze reactie vooral om mijn eigen standpunt beter te begrijpen, en heb een korte verkenning van dit gebied gedaan (Bronnen meestal in het Engels):
https://www.vice.com/en/article/vbzm9x/the-anti-childbirth-advocates-who-say-were-all-better-off-dead (ook in het Nederlands vertaald: https://www.vice.com/nl/article/3k8qjb/deze-mensen-zijn-tegen-geboorte-en-vinden-dat-de-mensheid-maar-beter-helemaal-kan-uitsterven)
https://new.reddit.com/r/antinatalism/wiki/beginnersguide (introductie van het reddit-forum over anti-natalisme)
https://plato.stanford.edu/entries/parenthood/ (dit is een gerespecteerde filosofische web-encyclopedie en heeft een veel neutraler uitgangspunt in het doel om een overzicht te geven van de discussie in plaats van een argument voor het één of ander te maken)
Mijn indruk is dat anti-natalisme zeer veel verschillende vormen kent maar ook dat het vrij snel redelijk nihilistisch/depressief kan worden. Dit ben ik zelf ook een tijd geweest, dus ik heb niet erg de neiging om hier weer in te duiken, maar het maakt wel duidelijk dat ik, ondanks het lijden in mijn verleden, nu veel waarde aan mijn leven hecht. We maken er het beste van, en ik ben een groot deel van de tijd op mijn manier gelukkig (een vrij hedonistische insteek helpt hierbij, er is zo veel moois in de wereld!). Dat neemt echter niet weg dat ook ik soms redelijk onverschillig naar de waarde van het leven kijk, en het is voor mij een grote stap vooruit dat ik op dit moment niet meer zou kiezen om dood te gaan, als die kans mij door een of ander godswezen gegeven zou worden. Daarvoor geniet ik te veel/genoeg, ook al herken ik ook momenten dat het leven als een (soms onmogelijke) opgave voelt
Er zullen vast goede redenen zijn, verborgen in de coulissen van de schepping, waarom u, net als wij, geboren bent op deze planeet. Juist in coronatijd en maandenlang online werken thuis, heb ik met kennissen -op afstand- gebrainstormd over de voordelen van deze tijd. Mijn lijst met voordelen is beduidend langer dan de nadelen. Elke avond gaan wij slapen en denken dan na over de voorbije dag, benoemen elke avond drie dingen waar we dankbaar op en/of trots op zijn. Zelden grote feiten, maar juist de dagel. lichtpuntjes. Ontdekking: die zijn er altijd…!!! en dan vervolgens weer verkwikt en levenslustig wakker worden, wordt vervolgd. Het mooie en schone ontdekken in het dagel. leven, dat er altijd is…..
Beste briefschrijver, ik vind uw verhaal heel herkenbaar en de reactie van Beatrijs reactie is ook to the point. U hoeft helemaal niet dankbaar te zijn… Ik was ook niet blij om te leven (ook al was ik ook niet echt depressief) en ervoer het leven als een soort taak die ik tegen wil en dank moest volbrengen. Nu bezien weet ik dat dit grondgevoel voortkomt uit de overbelasting in mijn jeugd (me als kind al verantwoordelijk voelen voor mijn jonge, alleenstaande tienermoeder en weinig emotionele steun ervaren; kortom een zware last voor te jonge schoudertjes). Het heeft me geholpen om dat met een psychologe uit te diepen en daar – hoe pijnlijk ook – bij stil te staan. Na vervolgens enkele schokkende levensgebeurtenissen (dood van naasten) en een periode van diepe rouw is er op een of andere manier iets verschoven in mij, waardoor ik het leven vaker als iets moois zie. Ik heb meer oog voor het kleine en tere – zoals een mooi bloempje of mooi insect in de tuin – en ook voor het grote, namelijk het mysterie (het voor ons onbegrijpelijke stuk) achter leven en dood. Ik ervaar meer verbinding met alles (natuur, andere dieren en mensen, de wereld). En met de toegenomen waardering is er – tot mijn eigen verrassing – ook dankbaarheid gekomen. Iets waar ik op zich ook weer dankbaar voor ben, omdat het voelt alsof er een extra laag van rijkdom in mijn leven is gekomen. Maar hoe dan ook, iedereen ervaart het leven anders en ieders ervaren – ook dat van zinloosheid of betekenisloosheid – is waardevol op zichzelf.
Ik doe hetzelfde als Henna, 3 dingen aan het eind van de dag benoemen waar je blij van werd. Ik doe het vanwege een boek ’the happiness advantage’, waar onderzoek wordt geciteerd waaruit blijkt dat je gelukkiger wordt als je elke dag 3 positieve dingen benoemt. Is fijn om aan het ind van de dag bij stil te staan. Je merkt ook dat het best makkelijk is, zelfs op vervelende dagen zijn er altijd 3 dingen te vinden waar je blij van werd. Hoe meer je het doet, hoe makkelijker het wordt.
Wat een mooie en respectvolle reacties. Heel fijn ook dat anderen het herkennen. Ik herken veel in het verhaal van Alex. Dat ik het leven altijd als zo zwaar heb ervaren, ligt -weet ik nu- voor een groot deel aan wat mijn ouders mij meegaven aan balast. Dat voelt heel oneerlijk. Ik ben niet depressief, maar ik was liever niet geboren.
Mooi om alle beschouwingen te lezen dat dankbaarheid ook niet hoeft en dat het leven een gegeven is waarmee je niet meer kan dan het beste er van maken. Bovendien is het leven niet eerlijk en rechtvaardig. Het is wat het is en niet alles is op te lossen of weg te maken.
Oog voor de kleine mooie dingen heb ik altijd gehad, gelukkig maar.