Walter White, de speedfabricerende scheikundeleraar uit ‘Breaking Bad’, is niet direct het type om vaderschapsverlof op te nemen. Hij ontbrak bij de geboorte van zijn dochtertje (23 gemiste oproepen), omdat hij op het moment suprême allerlei andere dringende zaken aan zijn hoofd had achter het fornuis van zijn louche camper in de woestijn. In de drugsbusiness doen ze niet aan snipperdagen. Het uitgangspunt van deze alom bejubelde televisieserie is te absurd om geloofwaardig te zijn: de hoofdpersoon wordt gediagnosticeerd met longkanker, en benut de hem resterende tijd om heel veel geld te verdienen als producent van crystal meth, zodat zijn gezin na zijn dood materieel niets tekort hoeft te komen. Een dwaze onderneming, omdat hij getrouwd is met een slimme, vindingrijke vrouw die ongetwijfeld mans genoeg zou zijn om financiële problemen op te lossen en als weduwe haar kinderen adequaat naar de volwassenheid te begeleiden. Walters bemoeienis met het criminele circuit, dat hem stapje voor stapje verzwelgt, is helemaal niet nodig.
Toch slikt de kijker (ik ook) de krankzinnige opzet zonder morren, omdat Walters motivatie tot de verbeelding spreekt: hij wil alleen maar ‘zorgen voor zijn gezin’. Walter is de ultieme family man, de zorgzame huisvader die door roeien en ruiten gaat om zijn levensopdracht te vervullen. Hoe veel geweld dit ook met zich meebrengt en hoe veel lijken er ook vallen, de kijker vergeeft het hem vanwege zijn zelfverklaarde missie om een goede echtgenoot en vader te zijn.
Wat staat een man te doen in het leven? Voor Walter ligt dat simpel: ‘Providing for my family’. Op de een of andere manier staat die opdracht heel ver af van wat mannen in deze tijd geacht worden te doen. In 2014 zal naar verwachting wettelijk vaderschapsverlof worden ingevoerd, zodat mannen een week of wat betaald vrij kunnen nemen bij de geboorte van hun kind. Het effect zal zijn dat het systeem van kraamhulp makkelijker kan worden wegbezuinigd (waarom zou er een derde persoon nodig zijn bij de wieg van een pasgeborene, als er al twee ouders rondhangen?), maar de bedoeling van de nieuwe voorziening is een betere hechting tussen vader en kind. Kennelijk lukt dat hechten niet als die vader op z’n werk zit, waardoor hij meteen op achterstand komt, wat nooit meer ingehaald kan worden, althans volgens sommige psychologen. Deze gedachtegang is even absurd als het idee dat je speed moet koken om voor je gezinnetje te zorgen, en in zeker opzicht zelfs gevaarlijker.
Er zijn meer manieren om een goede vader te zijn dan naast je kind te zitten.
Het vaderschapsverlof maakt deel uit van een groter conglomeraat van ideeën en wettelijke stimuleringsmaatregelen over gelijkwaardig ouderschap, gelijke tijdinvestering, de inwisselbaarheid van vaders en moeders, eerlijke verdeling van werk en zorgtaken en (bij echtscheiding) gelijke rechten op de kinderen, vast te leggen in een ouderschapsconvenant. Dit zijn allemaal heel lofwaardige doelen om na te streven. Met de hand op mijn hart: ik heb niets tegen papa’s die met hun verse baby’s gaan cocoonen en hoe meer vaders zich inzetten op luierverwisselgebied, flesjes, sapjes, hop-paardje-hop, hoe beter. De hechting tussen vaders en kinderen is heel belangrijk, ik denk alleen dat een fifty-fifty verdeling van ouderlijke bemoeienis en aanwezigheid geen dwingende voorwaarde is. Er zijn meer manieren om een goede vader te zijn dan naast je kind te zitten – zie Walter White, al maakt zelfs deze doorgewinterde crimineel af en toe een zorgzaam ontbijtje en een sandwich met de korstjes eraf voor in de lunchbox van zijn tienerzoon.
Met vaders die aangespoord worden stereotiepe moedervaardigheden te ontplooien en moeders met vaderbedrevenheid (goedbetaald werk) is niets aan de hand, zolang alles goed gaat in de relatie. Maar als er mot komt en de relatie loopt spaak, breekt armageddon los. Bij gelijke aanspraak is het lastiger verdelen. Gedeeld ouderlijk gezag is de rigueur na een echtscheiding, co-ouderschap met pendelende kinderen geldt als maatschappelijk ideaal. Een man met een geschiedenis als dagelijkse betrokken vader laat zich niet meer uitbannen door een hatelijke ex die de kinderen bij hem weghoudt of die hem tot weekendvader degradeert. De wet is op de hand van de vaders, maar als de moeders willen saboteren, omdat ze vaderschap ineens niet meer zo belangrijk vinden, lukt dat. Voor 2014 voorzie ik juist door de steeds sterker aangeblazen gelijkheid van vaders en moeders nog meer vechtscheidingen en de hel waarin de exen, en niet te vergeten hun kinderen, dan terechtkomen is groter dan de particuliere hel van Walter White.
Ik ben het helemaal eens met Beatrijs. De emancipatie is op dit gebied wat doorgeschoten. Zo zag ik laatst op TV een jonge vader vertellen over zijn pasgeboren baby. Hij vertelde dat ze zo blij waren dat “we” zwanger waren. Later hadden “we” weeën. Nog even en de nieuwe vader stuurt zijn partner uit het kraambed en gaat er zelf zijn kraamverlof in doorbrengen.
Ik roep al jaren: ‘Papadag’ is bedacht ter voorbereiding op het co-ouderschap :-)
Moedervaardigheden en vaderbedrevenheid? Is dit een terugblik op de jaren vijftig? Ik had van Beatrijs verwacht dat ze wat meer bij de tijd was.
Ouderschap is een mensenvaardigheid en geld verdienen ook.
Hoezo is de wet op de hand van de vaders als moeders nog steeds de omgang kunnen saboteren? De wet schrift voor dat kinderen niet aan het gezag kunnen worden onttrokken door degene waarbij ze ingeschreven staan. Dit betekend dat als de kinderen bij moeder staan ingeschreven moeder de kinderen aan de zorgregeling kan onttrekken zonder enige consequentie. Hoezo is dit gelijkwaardig? Kinderen zijn de dupe van dit machtsmiddel wat maar al teveel vrouwen inzetten. Vaders en de familie hebben het nakijken als moeder kwaad wil, daarin schuilt geen enkele rechtvaardigheid.