Beste Beatrijs,
Als man die de hoffelijkheid hoog houdt laat ik een dame voorgaan en houd ik deuren voor haar open. Maar hoe zit het met over straat lopen? Als ik met een dame wandel, heb ik de neiging om de linkerpositie in te nemen, zodat zij rechts van mij loopt. Is dit correct?
Links of rechts?
Beste Links of rechts,
Het gaat niet om links of rechts. Dat kan allebei. Wanneer een heer en een dame samen over straat lopen, neemt de heer de buitenkant (de straatzijde waar het verkeer rijdt). Op die manier vormt hij een bescherming tegen het langsrijdende verkeer en neemt hij opspattende waterplassen voor zijn rekening. Bovendien heeft de dame, als ze aan de binnenkant loopt, beter zicht op eventuele winkeletalages.
Amy Grosskamp Ten Have zegt er iets vreemds over: Rechts is de ereplaats, dus de vrouw moet rechts. Is de rechterkant vlakbij de rand van een straat, en daardoor minder veilig, dan moet de man de vrouw beschermen en aan die kant gaan lopen. Loop je met zijn drieën, dan moet de vrouw in het midden.
Maar……… Zijn de man en de vrouw getrouwd, dan moet de man rechts !!! Wat hier een beetje naar aan is, is dat de man dus de ereplaats krijgt als de man en de vrouw getrouwd zijn. Het huwelijk lijkt op die manier toch een degradatie van de vrouw ten opzichte van haar man. Ik weet niet precies of ik dat goed opvat. Misschien ziet Beatrijs het genuanceerder.
Overigens zegt Amy ook (in de twaalfde druk) dat het in de praktijk er op neer komt dat gehuwde mannen ook hun vrouw vaak rechts laten gaan. Dat is wel heel mooi natuurlijk, dat ook gehuwde mannen in die tijd die vreemde omslag niet vonden kunnen.
De vrouw, de geliefde, loopt altijd links van de man, ongeacht getrouwd of niet. Zij loopt dan aan de hartzijde van de man. Met zijn rechterarm , die vrij is kan hij haar dan (met zijn zwaard ;-) )beschermen.
Tenzij de ridder linkshandig is, Frank.
@ Floor, Amy heeft gelijk, in West-Europa is de plaats van eer rechts. Dat is wel aardig want in het Ottomaanse rijk was deze vroeger links. Een West-Europeaan en een Ottomaan konden dus beiden op elkaars plaats van eer lopen. Dat was wel prettig voor de (diplomatieke) verhoudingen.
Binnen de heel oude, traditionele huwelijksverhoudingen is de vrouw nu eenmaal ondergeschikt aan de man. De man was hoofd van de huishouding en financieel verantwoordelijk. Waar de vader van de ongehuwde vrouw verantwoordelijk was voor haar onderhoud was de man dat bij de gehuwde vrouw. De verhouding veranderde. En dat is een beetje blijven hangen.
Veiligheid heeft voorrang boven de plaats van eer uiteraard.
Ik begrijp wel dat Mw. Ritsema stelt dat de plaats van eer nu niet meer uitmaakt en dat klopt in die zin ook wel dat bijna niemand het meer weet. Echter: mijn grootmoeder weet het wel dus bij haar let ik er op.
@Floris, dank je wel voor je reactie. Toch was het aardige van de situatie vroeger dat er een soort complexiteit was. Een man had wel de leiding over zijn vrouw, maar daar tegenover stond dat hij zijn vrouw wel respect verschuldigd was in de vorm van eer. Dus: deuren openhouden, in jassen helpen, etc… Dit gold ook als de man en de vrouw getrouwd waren. In veel Aziatische landen is dat geloof ik anders, dan krijgt de man vanaf het huwelijk niet alleen de leiding, maar ook de eer.
Het was merkwaardig dat bij het links of rechts lopen de man ook de eer kreeg, terwijl hij nog wel deuren moest openhouden, etc.. Het is ook wel grappig dat dit eigenlijk niet ging. Misschien dat deze regel er ook een beetje was om te laten zien dat de vrouw getrouwd was en dus niet meer ‘vrij’ was.
“Bovendien heeft de dame, als ze aan de binnenkant loopt, beter zicht op eventuele winkeletalages.” Dit is wel zo’n stompzinnig seksistische opmerking. Ik mag hopen dat Beatrijs weet dat het zo in ieder geval niet hoort. (Ook niet slechts ironisch).
Wat betreft wie aan welke kant loopt is het veel pragmatischer om rekening te houden met de kant waar dame en/of heer een mogelijke schoudertas draagt. Ik ga er van uit dat het hiwr romantische relaties betreft, dan is het toch fijner hand in hand lopen zonder dat er een handtas in de weg zit.
Maar waarom wordt er niet gewoon aan de dame in kwestie zelf gevraagd welke zijde ze prefereert?
Mijn man is militair en heeft rechts zijn arm vrij te houden om te kunnen salueren wanneer ik aan zijn linkerzijde loop. Zo ook hand en hand. Paraplu in zijn linkerhand boven mij word gehouden. Etc.