Beatrijs Ritsema
Het kabinet zit te dubben of het kostwinnersvoordeel eindelijk maar eens afgeschaft moet worden, zoals de Tweede Kamer wil. Er wordt nog getwijfeld, omdat het een achteruitgang zou betekenen voor de lage inkomens, maar die moeten dan maar de een of andere vorm van compensatie krijgen en dan is iedereen tevreden: weer is het volk een eindje opgeschoven in de richting van individualisering met behoud van solidariteit met de minvermogenden!
Dit gegoochel met aftrekposten en lastenverdelingen vervult mij met weerzin. Niet omdat ik, beter gezegd 'wij', er financieel slechter van zullen worden, maar omdat het een kille vorm van beleid is zonder compassie voor de financieel afhankelijken.
Op de opiniepagina's van deze krant waart al een tijdje een discussie rond over de vraag of er een ultieme instantie nodig is waar je je op kunt beroepen om vast te stellen welke waarden de moeite van het nastreven waard zijn, oftewel wie bepaalt de moraal? Is God hier nou voor nodig of niet? Het is een interessante discussie, maar ook een beetje theoretisch. God en de godsdienst hebben zeker hun nut, al was het maar op de manier van Voltaire, wiens tuinman rekening hield met eeuwig branden in de hel en zich daarom gedeisd hield. Maar met een andere God dan de christelijke of zonder gaat het ook best. Essentiëler voor de moraal dan godsdienst (toch altijd voor 80 % rituelen) is opvoeding en ik bedoel niet eens het soort opvoeding, maar dat er überhaupt opgevoed wordt.
Bij het grootbrengen van baby's tot zelfstandige personen komt flink wat onzelfzuchtigheid kijken. Er moeten allerlei vervelende klusjes worden opgeknapt: om de haverklap eten op tafel zetten, 's nachts je bed uit, temper tantrums doorstaan, stompzinnige discussies voeren, kleren wassen, op onverwachte momenten poep en kots opruimen, en dankbaarheid ho maar. Een normaal mens doet dat niet voor z'n buurman of z'n collega, waarom eigenlijk wel voor z'n kinderen? De vraag is moeilijk te beantwoorden, behalve met de dooddoener 'liefde', maar dat, of het sociologische equivalent 'altruïsme', is toevallig wel de parapluterm voor alle denkbare positieve waarden, waarvan mensen willen dat anderen ze wat meer na zouden streven.
Positieve waarden als mededogen, de zwakken helpen, plichtsbesef, je eigen genot opzij zetten moeten dus wel bij de mens ingebakken zitten, anders zou er van het opvoeden nooit iets terecht komen. Dat wil niet zeggen dat er nooit iets misgaat bij het opvoeden, maar ondanks alle fouten van ouders ontwikkelen de meeste baby's zich tot burgers die in principe het goede nastreven: mensen die niet meedogenloos hun eigenbelang nastreven door te stelen, te moorden of te verkrachten. Opvoeden lukt niet zonder een minimum aan altruïsme, en een minimaal liefdevolle opvoeding activeert via imitatie het al in de kiem aanwezige altruïsme.
Zelfs een minimaal goede opvoeding is maatschappelijk gezien van onschatbare waarde. Nu lopen er in Nederland een aantal dinosaurussen rond die niet geporteerd zijn voor individualisme. Ouderwetse types: de man werkt hele dagen, de vrouw doet thuis iets onduidelijks. Het is een achterhaalde taakverdeling, waar steeds meer op neergekeken wordt en waarvoor de maatschappelijke waardering in de vorm van het kostwinnersvoordeel dreigt te verdwijnen. Het is natuurlijk ook te gek voor woorden dat een moeder (of een vader, want kostwinner is allang geen sekse-specifieke term meer) ervoor zou willen kiezen om zelf haar/zijn kinderen op te voeden en de partner het geld te laten verdienen. Zo iemand is niet goed snik en moet, al was het maar part time, de arbeidsmarkt op gedreven worden. Met het verdiende geld kunnen de zorgtaken dan uitbesteed worden aan professionele instanties als crèches en na-schoolse opvang of aan particuliere kinderoppassen.
Wat ik niet begrijp is waarom de professionele-zorg-variant als moreel en ideologisch hoogwaardiger wordt beschouwd dan de traditionele weg. Waarom wel subsidie voor crèches en geen subsidie (kostwinnersvoordeel) voor gezinnen die eraan hechten hun kinderen zelf op te voeden? Professionele zorgverleners horen toch al tot de laagstbetaalden, nu worden vrijwillige zorgverleners financieel gestraft voor hun keus. Het is een politieke desavouatie van altruïsme als menselijke drijfveer en in die zin moraalondergravend beleid.
0 reacties
Blijf op de hoogte, abonneer je op de RSS feed voor reacties op dit artikel.