Beste Beatrijs,
Ik hoop dat u mij kunt vertellen wat de juiste handelswijze is met betrekking tot het volgende.
Tijdens een begrafenis laten mensen bloemen en kaartjes met een persoonlijke boodschap achter op het graf. Deze teksten zijn bedoeld voor de overledene. Moeten deze op het graf achterblijven? Of is het de bedoeling dat de nabestaanden deze meenemen? Zo ja, direct of pas als de bloemen verwijderd worden?
Kaartjes op graf
Beste Kaartjes op graf,
Ik ben niet bekend met de gewoonte om tijdens de begrafenis kaartjes op een graf achter te laten en ik kan me er ook niet zoveel bij voorstellen. Het graf is op dat moment toch nog niet gesloten? Als iemand de overledene een strikt persoonlijke boodschap mee wil geven, waarvan hij niet wil dat anderen die lezen, dan kan hij die missive ín het graf gooien, zoals mensen ook wel een bloem of een schepje aarde in het (open) graf gooien. Dan gaat het kaartje ongelezen mee het graf in.
U beschrijft een andere situatie, namelijk kaartjes op een dicht graf. Dat betekent dat die achtergelaten kaartjes tussen de bloemen liggen verscholen. In dat geval denk ik dat nabestaanden een tijdje later de kaartjes kunnen meenemen, wanneer ze de (verlepte) bloemen verwijderen. De volgende vraag is of nabestaanden de kaartjes ook mogen lezen. Die vraag laat ik over aan ieders discretie. Wat mij betreft is dat nabestaanden toegestaan, net zoals zij ook gerechtigd zijn om kennis te nemen van de persoonlijke papieren van de overledene.
Ik heb wel een tip: bel een (willekeurige) uitvaartondernemer. Als er iemand is die de etiquette daartoe weet, is hij/zij het wel! Het lijkt mij dat zoiets niet vreemd is om naar te informeren.
Mijn oma zei altijd: geef me nu maar bloemen, na mijn dood heb ik er niets meer aan…. Dat geldt ook voor kaartjes en de boodschappen daarop.
Ik zie de kaartjes aan de bloemen (en de bloemen zelf ook overigens) hetzelfde als de condoleancekaarten die door de postbode worden gestuurd: als een blijk van medeleven aan de nabestaanden. Iedereen weet toch dat de dode er niets meer aan heeft?! Dus voor wie anders zou het bestemd zijn?
Als iemand het idee heeft dat wat hij/zij opschrijft niet door de nabestaanden zal worden gelezen dan is diegene hopeloos naief. En als het de nabestaanden goed doet om de kaartjes mee te nemen en bij de rest van de condoleances te bewaren dan is dat hun goed recht.
Als je hierover een uitvaartondernemer belt zal hij/zij je vertellen dat alle kaartjes die op het graf liggen kort na de begrafenis worden weggehaald en worden overhandigd aan de nabestaanden. Dit gebeurt al zo snel omdat anders de kans bestaat dat de kaartjes onleesbaar worden, bijvoorbeeld door regen.
Een begrafenisondernemer zal, als het goed is, vragen aan de nabestaanden of ze willen dat de kaartjes, linten en al het andere dat geen bloem of plant is direct na de begrafenis worden verwijderd of dat deze op het graf moeten achterblijven zodat de nabestaanden zelf op zeker moment alles kunnen verwijderen in de dagen na de begrafenis. Kies je voor het eerste dan krijg je aan het einde van de condoleance, samen met het gastenboek de benodigde linten e.d. mee in een enveloppe. Wanneer u dus op een begraafplaats komt en u treft een ‘vers’ graf aan met dergelijke zaken dan hebben de nabestaanden hier doorgaans voor gekozen.