Beste Beatrijs,
In het verleden ben ik ernstig ziek geweest en ik heb daar een zichtbare handicap aan over gehouden. Ik wil deze nare periode graag achter mij laten, maar mensen stellen mij op de onmogelijkste momenten de vreemdste vragen. Bekenden of onbekenden, mensen in een lift, verre collega’s op het werk. Hoe ik aan de handicap kom, of ik ziektevrij ben nu, of ik angsten heb over de toekomst enzovoort. Het is wellicht allemaal goedbedoeld maar ik vind het ook impertinent en heb geen zin in antwoorden. Hoe reageer ik het beste zonder onbeleefd te worden?
Goedbedoelde impertinentie
Beste Goedbedoelde impertinentie,
U hoeft nooit vragen van onbekenden naar de herkomst van uw handicap te beantwoorden. U hebt geen enkele verplichting om andermans nieuwsgierigheid te bevredigen. De kortste reactie is een korzelig ‘Hoezo?’ Maar die is misschien te bijterig naar uw smaak. Iets beleefder is het antwoord: ‘Dat is een lang verhaal, daar wil ik je niet mee vermoeien.’ Vage bekenden of verre collega’s kunt u op dezelfde manier op afstand houden, zeker als de omstandigheden zich niet lenen voor zelfonthulling. Alleen wanneer u de vraagstellers beter kent of sympathiek vindt en u hebt verder niets anders te doen, kunt u desgewenst iets over de achtergrond van uw handicap vertellen. Maar als u er geen zin in hebt, doet u het vooral niet! Houd voor ogen dat u zelf de regie voert over wat u aan wie wil vertellen en dat geen enkele passant het recht heeft om u uit te horen over uw lichamelijke conditie. U kunt bemoeizuchtigen altijd op een vaag-vriendelijke manier het bos insturen met: ‘Dank voor de belangstelling, mijn hoofd staat er nu niet naar om hierover te praten en het gaat trouwens uitstekend met me.’
Bedankt voor dit antwoord. Hier heb ik als onlangs gescheidene wel wat aan. Zelf opgelucht maar gisteren nog zei een collega met tragische oogopslag: je bent kilo’s afgevallen! Dit terwijl ik drie kilo ben aangekomen. Vreselijk die bemoeizucht en dat medelijden!
Beetje bijterigheid is prima. Sommige mensen hebben dat echt nodig om te merken dat ze over de schreef zijn. Ik spreek uit ervaring (chronisch ziek, temperamentvol en niet bepaald lijdend aan engelengeduld)
Ach, vragen staan vrij maar antwoorden ook. Ik blijf altijd blij met de belangstelling maar ik houd uiteraard ook rekening met de vermoede beweegredenen. Sommigen zijn vooral uit op nieuwtjes waarmee ze willen pronken; anderen willen zich graag superieur voelen. Niets menselijks is ons vreemd. Echt medeleven kan je alleen maar van intimi verwachten en ook dat valt vaak tegen. Dus ik maak nergens een punt van maar ga zelden dieper in op de aard van mijn handicap. Dat is niet aan ze besteed en ik moet me ook in mijn rol handhaven; wat onmogelijk wordt als “zielenpiet”.