In conditie

Beatrijs Ritsema

Het is 35 graden en terwijl ik voortslof met maar één gedachte in mijn hoofd: een groot glas cola, word ik links en rechts ingehaald door hardlopers. Ze hebben glimmende atletenkleren aan met enorme zweetplekken erin. Borsten, buiken en billen puilen uit en schudden op en neer of heen en weer met het gebrek aan veerkracht dat kenmerkend is voor onwillige materie. Flop, plof, flop, plof, zo landt een kussen op de bank. Zelfs als de hardlopers niet dik zijn en er geen sprake is van uitpuilende vetten, dan nog zie je de weerzin van de spieren tegen hun eigen bewegingen. Hier wordt geleden, hier heerst de geest over het lichaam, en eigenlijk zou ik buigend mijn zonneklep moeten afnemen, maar ik voel alleen maar minachting.

Hoor ik het woord 'fitness', dan schenk ik mezelf een dubbele jenever in. Fitness is iets anders dan sport. Bij sport kan ik me nog wel iets voorstellen. Achter een bal aanrennen om hem tussen twee palen te krijgen, over een zo hoog mogelijke lat heenspringen, een bal in een netje gooien, om het hardst tegen een berg op fietsen, het zijn tijdsbestedingen waar ik weinig affiniteit mee heb, maar dat geldt voor wel meer achtenswaardigs. Wat voor sport pleit is dat het om winnen gaat en winnen geeft plezier, al wordt er om nog zoiets onbenulligs gestreden. Zelfs winnen bij mens-erger-je-niet vind ik nog wel leuk.

Maar alles wat met fitness heeft te maken is van een dodelijke saaiheid. Het is alleen maar gezwoeg en gehijg. Het is hetzelfde als vroeger op school de grondoefeningen (en hup, twee, drie, en hup, twee, drie – handen plat op de grond ja! knieën gestrekt!) die doorgeworsteld moesten worden, voordat het begeerde spelletje kastie kon beginnen. Met een slaghout tegen een bal meppen en dan met z'n allen joelend aan zo'n paal hangen, dat had toch wel iets. Ik heb nooit zoveel verschil kunnen ontdekken tussen de ochtendgymnastiek voor vrouwen op de radio (met Joop Stokkermans aan de piano) en zo'n gelikte cursus aerobics, behalve dat ze bij aerobics discomuziek draaien en de deelnemers sexy leotards aanhebben. Als ik die muziek wilde horen en zo'n pakje wilde dragen, zou ik het wel weten: dan ging ik meteen naar de disco. Daar is het dansen gratis en kun je tenminste nog tussendoor een pilsje drinken.

In een fitness-centrum staan helse machines waarmee je jezelf kunt uitrekken en je spieren kunt verstevigen. Mensen in wier hoofd het niet zou opkomen om een fietstochtje door de duinen te maken (hun haren zouden uit model waaien), zitten zich hier af te beulen op een esthetisch wangedrocht als de hometrainer. Je komt geen meter vooruit! Het zijn trainingen, die nergens in uitmonden, die geen doel dienen behalve de training zelf. Of stiekem natuurlijk toch wel. Wie aan fitness doet is bang voor verval en aftakeling. Hij of zij kan de gedachte aan een slap lichaam (reëel of toekomstig) niet verdragen. De gedachte alleen al ooit niet meer 'in conditie' te zijn zweept hen op naar nog meer uren gewichten heffen. Het wekelijkse hardloopuurtje wordt een dagelijkse zweetronde. Tsjonk, tsjonk beuken de voeten op het asfalt – de kniegewrichten slijten voor tien, maar weten die joggers veel.

President Bush is een goed voorbeeld. Hij vult zijn vrije tijd met allerlei soorten van lichaamstraining, waarvan het folkloristische hoefijzergooien nog wel sympathiek is, maar verder ook 'work-outs' en natuurlijk hardlopen. Hij wordt er alom voor geprezen, toch verwacht je van een president in zijn vrije tijd nog wel wat verheffender activiteiten dan alleen het schaven aan de conditie. Churchill hield zich tenslotte ook niet bezig met rondjes hardlopen om Downingstreet 10 heen.

Die joggers zijn zo bang voor de dood dat ze zelfs het heden eraan opofferen. Ze pijnigen zichzelf om langer te kunnen leven, maar ze beseffen niet dat ouderdom altijd onaangenamer is dan wat daaraan vooraf ging. Het is de moeite niet waard de ellende van de ouderdom met een jaar of wat te verlengen.

Ik zie de joggers wegrennen voor de dood. Tevergeefs, want uit hun lege blik grijnst hij me toe.