Beste Beatrijs,
Mijn ouders hebben zelf niet gestudeerd, maar ze hebben deels mijn universitaire studie betaald en voor het andere deel heb ik een studielening afgesloten. Hun bijdrage was destijds best een aanslag op hun inkomen. Ik ben hen hier heel dankbaar voor, maar ik moet nog altijd aanhoren hoe zwaar dat was. Toen ik een baan kreeg en meer financiële armslag, heb ik mijn ouders vaak getrakteerd door bijvoorbeeld etentjes en luxe vakanties volledig voor hen te betalen. Maar twintig jaar later lijk ik nog steeds hun vrijgevigheid van destijds te moeten compenseren. Bij familie-etentjes of –uitstapjes betaal ik vaak alles. Zelfs als het op hun uitnodiging is. Als zij een keertje boodschappen doen voor mij, sturen ze direct een Tikkie.
Armlastig zijn ze allang niet meer. Ze hebben een goed pensioen en ontvingen een paar jaar geleden een grote erfenis. Binnenkort sta ik voor een grote privé uitgave. Mag ik mijn ouders erop attenderen dat het best fijn is om als kind soms iets te ontvangen? Kan ik zeggen dat een kind de gelegenheid bieden om te studeren ook gezien kan worden als onderdeel van het ouderschap?
Eeuwige dankbaarheid?
Beste Eeuwige dankbaarheid,
Na twintig jaar zou er inderdaad een eind moeten komen aan het gevoel van uw ouders dat u als dochter bij hen in de schuld staat. Het is geen manier van doen om de kosten van gemeenschappelijke uitjes of etentjes vanzelfsprekend op u af te schuiven. De rol van melkkoetje voelt niet prettig. Voer hierover een gesprek met uw ouders en vraag of zij denken dat zij nog steeds compensatie moeten ontvangen van u. Zo ja, om hoeveel geld gaat het dan? Dat betaalt u liever rechtstreeks aan hen terug in termijnen dan op een tersluikse manier door telkens onverhoeds rekeningen te moeten betalen.
Vertel hun ook dat veel ouders de opleiding van hun kinderen geheel of gedeeltelijk betalen. Dat u natuurlijk heel dankbaar hiervoor bent, zowel vroeger als nu, maar dat zij er op dit moment in tegenstelling tot vroeger warmpjes bij zitten en dat u niet begrijpt waarom u tot op de dag van vandaag moet boeten (want zo ervaart u hun aanhoudende claims op uw geld) voor hun bijdrage aan uw opleiding. Als u dat van tevoren had geweten, had u liever het totaalbedrag van de instanties geleend dan van hen gekregen. Enfin, voer zo’n soort gesprek en u hoort wel hoe ze hierop reageren.
MIjn vader had ook zo’n soort standpunt; hij vond dat hij zijn investering moest terugverdienen. Mijn man bracht hem toen onder het oog dat wij dezelfde uitgaven aan onze kinderen gingen hebben, en die weer… enzovoort. Inderdaad, het betalen voor een zo goed mogelijke opleiding voor je kinderen hoort bij het ouderschap.
Het is er ingeslopen, u voelde zich verplicht om zoveel te betalen en uw ouders zijn dat gewend geraakt. Het is van beide kanten te lang doorgegaan. Krom liggen om (deels) de studie van je kind te kunnen betalen hakt erin, dat is als naschokken bij een aardbeving: je blijft het lang voelen. Zelfs al is het voorbij, dan nog blijf je alert op een vervolg. Het zit er ingebakken. Inderdaad tijd voor een goed gesprek. Vraag hoe het in de praktijk voor ze was, wat ze ervoor moesten laten. Geef ze alle tijd en ruimte om hun verhaal te doen, vraag door. Dat geeft lucht, want blijkbaar was het echt een opoffering voor ze. Maak van uw kant duidelijk hoe het voor u is, zonder beschuldigende toon. Ik denk dat ze zich niet echt bewust zijn van deze scheve situatie, deels omdat u het zelf in stand blijft houden. Er komt vast een beter evenwicht als het doordringt.
De volgende keer dat je wordt uitgenodigd voor een familie-etentje, roep enthousiast: wat leuk zeg! Ik ben al een tijd lang niet meer getrakteerd op een etentje, ik kom graag! Als ze om de hete brij heen draaien en in het restaurant komt het er op aan, blijf volhouden dat je bent uitgenodigd als gast, en dus niet de betalende gastheer/vrouw bent. In het uiterste geval kan je nog voor jezelf betalen en vertrekken.