Beste Beatrijs,
Wij zijn een groep van tien vrouwen (veertigers) die elkaar een jaar of acht geleden ontmoet hebben tijdens een cursus. We zijn elkaar regelmatig blijven zien: we maken wandelingen, eens in de twee maanden gaan we uit eten en een keer per jaar een weekendje weg. Het klikt enorm in de groep, maar er is één persoon die erbuiten valt, laten we haar ‘Tiny’ noemen. Iedereen ergert zich al vanaf het begin aan haar gedrag. Omdat het in onze groep geen gewoonte is om te roddelen, kwamen pas vorig jaar de eerste gesprekken hierover op gang. Enkelen van ons hebben weleens voorzichtig iets tegen Tiny gezegd over de ergernissen – maar dat hielp maar voor even. Voor non-verbale afkeuringssignalen is ze al helemaal niet bevattelijk, ze heeft nogal een bord voor haar kop.
In een groep van tien personen is het vrij makkelijk om iemand te ontwijken, maar tijdens het laatste weekendje was het grootste deel van ons alleen nog maar bezig met strategieën om Tiny te ontwijken. Gezellig is anders. We hebben overlegd en zijn het met elkaar eens: we hebben het helemaal gehad met haar egoïstische, overheersende en lompe gedrag. Nu is de vraag: wat te doen? Kun je gewoon naar iemand toegaan met de mededeling dat ze uit de groep is gegooid omdat iedereen haar vervelend vindt? Op de een of andere manier voelt dit haast misdadig.
Groepslid verbannen
Beste Groepslid verbannen,
Nee, je kunt niet ineens iemand uit een groep gooien zonder dat daar duidelijke waarschuwingen aan te pas zijn gekomen. Acht jaar is een lange tijd. Het is moeilijk te geloven dat Tiny zo lang blijft rondhangen in deze groep, terwijl alle anderen haar liever zien gaan dan komen en ijverig bezig zijn haar te vermijden. In de loop van de tijd moet het toch tot haar doorgedrongen zijn dat eigenlijk iedereen een hekel aan haar heeft. Blijkbaar is ze daar te bot voor. Als ze toch zo bot is, zal ze er ook weinig last van hebben om op concrete punten kritiek te krijgen of teruggefloten te worden. U geeft geen voorbeelden van haar egoïstische, overheersende en lompe gedrag. Maar goed, stel ze pikt de helft van het dessert in (zodat anderen niets meer hebben) of ze houdt ellenlange monologen die niemand interesseren of ze maakt rotopmerkingen tegen andere groepsleden af of ze tapt flauwe moppen. Dan moet iemand van de groep op het moment zelf dat ze dat onaangename gedrag vertoont ertegenin gaan en een correctie plaatsen. Waarom laat iedereen alles willoos over zich heen komen?
Het voordeel van corrigeren/ kritiek uiten is tweeërlei: de mogelijkheid bestaat dat zij haar gedrag aanpast in gewenste richting, en er bestaat een kans dat de hoeveelheid kritiek haar te veel wordt en zij uit eigen beweging de groep verlaat.
Ik denk dat “Waarom laat iedereen alles willoos over zich heen komen?” de spijker op zijn kop slaat. Men kan gedachtes niet ruiken en zaken moeten toch echt openlijk kenbaar gemaakt worden voor men kan verwachten dat de persoon in kwestie er wat mee doet.
Overigens vind ik het ook erg bijzonder dat iemand “…nogal een bord voor haar kop” heeft terwijl u toe geeft dat slechts “Enkelen van ons hebben weleens voorzichtig iets tegen Tiny gezegd” hebben.
Mij klinkt dit in de oren alsof er in ( bijvoorbeeld één op één) contact met ‘Tiny’ normaal word gedaan en ‘iedereen’ vooral leuk en aardig gevonden wil worden (en wacht tot er iemand het vuile werk voor ze opknapt).
Het gebruik van “iedereen” vind ik in dit verhaal ook erg interessant. Weet u dit wel zo zeker? Wanneer een dergelijk onderwerp in een gesprek naar boven komt moet men wel stevig in de schoenen staan om het niet eens te zijn met de meerderheid of overheersende mening. Is er in uw vriendengroep wel ruimte om anders te zijn of te denken?
Overigens wil ik u waarschuwen voor de gedachte ‘alles wordt beter wanneer zij weg is’, daar kan u zich lelijk in vergissen.
Helaas zie je dit vaker in groepen: de mensen die het hardste achter iemands rug om lopen te klagen, zijn nooit dezelfden die (moe van al het gezeur) recht in iemands gezicht er wèl wat van durven te zeggen.
Interessant en ook herkenbaar. In mijn beleving is het mogelijk dat Tiny bepaald gedrag laat zien, omdat zij op die manier (veelal onbewust) andacht wil trekken om op te vallen. Het loont om te kijken welke motieven eronder zouden kunnen zitten. De overige 9 dames ergeren zich aan haar gedrag. Ieder moment kijken we in onze eigen spiegels en Tiny haalt met haar gedrag kenmerken naar boven die wij van onszelf niet kunnen of willen accepteren of simpelweg nog niet zien. Het projecteren op de ander is begonnen. Vanuit dit perspectief zouden zij het bij zichzelf kunnen houden en zonder verwijt kunnen benoemen wat het gedrag van Tiny met hen doet. De mens is geprogrammeerd en dat betekent dat hij door karakter, opvoeding, normen, waarden en ervaringen is gevormd. Dit inzicht zorgt ervoor dat de verwijten naar de persoon stoppen en we ons uitsluitend richten op de effecten van gedrag. Het zogenaamde ‘ont-oorlogen’ begint door juist in te zien dat we in onze eigen spiegel kijken en te beseffen dat de ander weleens een strategie kan ‘kiezen’ om op te vallen en op die manier aandacht te krijgen. Misschien heeft Tiny de beleving of voelt zij dat ze er niet echt bij hoort in de groep en ontstaat een afweermechanisme.