Hoe kan ik kritiek uiten?

Beste Beatrijs,

Onlangs heb ik een etentje gegeven voor een aantal vrienden. Hoewel het mij was opgevallen dat één vriendin zich wel erg liet gelden, duurde het toch nog een paar dagen voordat ik mij realiseerde dat zij feitelijk het hele etentje had gedomineerd. Ze liet andere gasten nauwelijks aan het woord en overblufte ook mij als gastvrouw meerdere keren. Een andere gast merkte later op dat niemand er tussen kwam. Ik vind dat dit niet onbesproken kan blijven. Volgend jaar wil ik mijn 50ste verjaardag vieren met een groot feest en ik heb er nu al buikpijn van, als ik me voorstel dat het er dan weer zo aan toegaat. Bovendien wil ik niet rondlopen met onuitgesproken gedachten over mijn vriendin, want dan voel ik mij onoprecht. Nu ken ik haar al twintig jaar en ik weet dat ze uiterst gevoelig is voor kritiek. Ik wil haar zeker niet onnodig kwetsen, maar het punt wel onder haar aandacht brengen. Hoe pak ik dat aan?

Toontje lager

Beste Toontje lager,

Uw etentje is bedorven, doordat uw vriendin de avond monopoliseerde en de andere aanwezigen in de rol van luisteraar dwong. Dat is heel vervelend, maar u kunt de schuld niet uitsluitend bij haar leggen. U kent uw vriendin al twintig jaar. Haar neiging om erop los te ratelen zal voor u niet als een donderslag bij heldere hemel zijn gekomen. U wist wie u uitnodigde en het hoort bij de taak van de gastvrouw/heer om gasten die teveel ruimte opeisen subtiel of desnoods minder subtiel tot de orde te roepen. Dat kan door afleidende manoeuvres of door haar te onderbreken en te zeggen dat u graag wil horen wat die-en-die ervan vindt. U had zich actiever kunnen opstellen om de situatie op het moment zelf te repareren.

U hebt dat nagelaten en nu wilt u uw vriendin achteraf corrigeren zonder ruzie te krijgen. Het is altijd lastig om iemand op zijn gedrag aan te spreken, want eigenlijk kan niemand tegen kritiek. De mensen die er wel goed tegen kunnen zijn spijtig genoeg juist degenen die zelden kritiek over zich afroepen. Een gesprek voeren met uw vriendin over haar irritante gedrag is een machteloos gebaar, omdat het kwaad al geschied is. Maar goed, als u toch uw ongenoegen wil bespreken, omdat u anders het gevoel hebt dat u onoprecht bent, moet u diep ademhalen en van wal steken: ‘Het spijt me, maar er moet me iets van mijn hart, wat je misschien niet leuk vindt om te horen…’ en dan zegt u zo specifiek mogelijk wat u dwars zit. Houd de kritiek bij uzelf en beroep u niet op andere personen met dezelfde klachten. Als ze gewond of boos reageert, zegt u: ‘Sorry dat ik niet aardig ben, maar ik wilde toch even kwijt hoe ik het etentje heb ervaren.’

Over uw verjaardagsfeest hoeft u zich trouwens geen zorgen te maken. Bij een etentje zit iedereen vastgepind aan tafel en kan een dominant persoon de hele avond beheersen. Op een feest kan uw vriendin weinig kwaad, omdat iedereen zich vrij door de ruimte beweegt. Wie genoeg van haar krijgt, kan makkelijk afstand nemen.