Beste Beatrijs,
In onze kleine kerkgemeente heeft de dominee heeft een aanstelling van tien uur in de week, een baan die ze combineert met een andere gemeente. Ze probeert haar activiteiten zo veel mogelijk te combineren, zodat ze maar één of twee dagen per week naar ons dorp hoeft te komen – ze woont niet echt in de buurt. In de loop der jaren is de gewoonte ontstaan dat ze soms bij een gemeentelid mee luncht of dineert tussen vergaderingen of huisbezoeken door en dan is dat voor haar meteen een pastoraal bezoek. Aanvankelijk gebeurde dit op uitnodiging van gemeenteleden, tegenwoordig weet de dominee bij wie ze welkom is en vraagt ze soms zelf of ze mag komen eten of lunchen. Bij mij eet ze ook wel eens mee. Laatst sprak ik hierover met een ander gemeentelid die het raar vond dat ze nooit iets meebrengt, als ze bij iemand blijft eten. Normaal gesproken neem je een bloemetje, iets lekkers of een fles wijn mee. Geldt dat ook voor de dominee? Als u vindt dat het wel zou moeten, hoe kan je dat dan aan de orde stellen?
Dominee eet mee
Beste Dominee eet mee,
De lunch of het avondeten is voor de dominee een overbruggingsmoment annex werkbezoek en geen sociale visite, dus ze hoeft geen aardigheidjes mee te brengen. Ze is niet uitgenodigd voor de gezelligheid, er bestaat ook geen traditie van elkaar over en weer uitnodigen zoals onder vrienden en familie, maar het is voor haar efficiënt om huisbezoekjes en maaltijden te combineren. En goedkoper ook waarschijnlijk. Dominees staan niet bekend om hun vorstelijke inkomen, misschien laat haar budget het niet toe om steeds haar heil in de plaatselijke cafetaria of pizzeria te moeten zoeken.
Pastorale activiteiten in de huiselijke kring kunnen prima gecombineerd worden met een hapje eten. Sommige dominees klagen over te veel gastvrijheid: dat ze bij elk kopje thee of koffie tijdens de vele huisbezoeken stukken taart en boterkoek voorgeschoteld krijgen die ze niet durven af te slaan, maar het omgekeerde doet zich kennelijk ook voor: gemeenteleden die klagen over een dominee die steeds iets komt halen en nooit iets terug brengt. De beste manier om de angel hieruit te halen is om de zaak te definiëren als een situatie van elementaire standaard gastvrijheid. Dominee eet een boterhammetje mee ’s middags bij de lunch of schuift aan bij het avondeten, wanneer het zo uitkomt. Als u er zo tegenaan kijkt, reduceert u de mee-etende dominee tot een onbelangrijke gebeurtenis. Geen poespas met borrelen van tevoren, geen uitsloverij in de keuken, geen bijzondere desserts, gewoon mee-eten met wat de pot schaft. Een paar extra boterhammen bij de lunch, wat meer aardappels schillen of wat meer spaghetti klaarmaken kost nauwelijks extra moeite of geld. De dominee kan mee-eten, net zoals een vriendje van de kinderen of een familielid dat toevallig in de buurt is ook spontaan kan mee-eten zonder dat daar gastattenties tegenover hoeven te staan. De dominee beschikt over meer adresjes om even neer te strijken, dus schroom niet om vriendelijk nee te zeggen, als zij zichzelf voor het eten uitnodigt vraagt en het u niet uitkomt.
Wat de protestantse gewoontes zijn weet ik niet, maar in katholieke middens gebeurt het natuurlijk ook wel dat een priester mee aan tafel schuift. Het principe is eigenlijk dat de persoon die zich om onze geestelijke noden bekommert, terecht enigszins materieel wordt ondersteund, door bijvoorbeeld een maaltijd. als dat zo uitkomt. Katholieken beschouwen dat vaak zelfs als een eer en zouden zich ongemakkelijk voelen als de eerwaarde heer (die het doorgaans evenmin al te breed heeft) met bonbons, bloemen of flessen wijn zou komen aanzetten.