Beste Beatrijs,
De cadeaugebruiken binnen mijn familie verschillen zeer van die in de familie van mijn vriend. Zijn familie geeft elkaar vaak en veel cadeautjes, meestal niet al te duur, soms heel aardig bedacht, vaak ook erg onzinnig. Zijn moeder noemt haar eigen cadeaus wel eens ‘goedbedoelde rommel’. We nemen alles met een vriendelijk bedankje aan en gooien regelmatig spullen direct in de prullenbak of schuiven ze door naar anderen of naar liefdadige instellingen, uiteraard op discrete wijze. Omgekeerd geven we mijn schoonfamilie soortgelijke prullaria.
Mijn familie neemt cadeaus veel ernstiger. We worden gevraagd gedetailleerde verlanglijstjes te verstrekken, en krijgen vervolgens precies datgene wat daarop stond. Als we dat nalaten (omdat we niets kunnen bedenken), volgt er meestal geen cadeau, maar wel schuldbewuste excuses en geklaag dat we niets hebben gevraagd.
Eigenlijk ben ik wel klaar met beide cadeautradities. Ik waardeer de goede bedoelingen van mijn schoonfamilie, maar feitelijk verspillen ze tijd en geld aan troep. Ook mijn familie wil het graag heel goed doen, maar de sfeer rondom cadeaus is daardoor erg opgefokt. Kan ik het maken beide families voor te stellen het hele cadeaugedoe maar af te schaffen?
Genoeg van cadeautjes
Beste Genoeg van cadeautjes,
Het ontvangen van cadeautjes vormt vaak een nog grotere last dan het geven. Met het klimmen der jaren gaat het steeds minder om het ding zelf, omdat iedereen natuurlijk allang genoeg boeken, muziek, planten, hebbedingetjes en huishoudgerei bezit of het zelf kan aanschaffen. Het enige wat dan nog telt is het gebaar: dat iemand de moeite heeft genomen iets aardigs te geven.
Het punt van ‘het gebaar’ is meteen de reden dat het zo moeilijk is om een cadeau-afschaffingsvoorstel te doen. Het heeft iets hooghartigs om tegen je familie en vrienden te zeggen: laat maar zitten die cadeaus, het hoeft voor mij niet meer, bespaar je de moeite. Elke goedbedoelde poging om de ander een plezier te doen wordt afgewezen, want elk materieel blijk van genegenheid zal onverbiddelijk tekortschieten. Dat is een onsympathieke boodschap, dus daar moet u mee uitkijken.
Deze vaststelling betekent niet dat er helemaal niets in te dammen valt aan de cadeautjesstroom waar u mee worstelt. U kunt in ieder geval de gelegenheden beperken. De datum zelf van een verjaardag kunt u prima schrappen als geefmoment. Oftewel: als u uw verjaardag niet viert, zijn er ook geen cadeaus nodig (en ook geen geld trouwens). Beperk de cadeaumomenten tot de keren dat u de familie daadwerkelijk uitnodigt voor een feestelijk samenzijn en aanvaard dan alles waar uw schoonfamilie mee komt aanzetten gracieus. Tegen uw eigen familie kunt u zeggen dat u het niet meer kunt opbrengen om verlanglijstjes rond te sturen, dat ze zelf een kleinigheidje mogen verzinnen, als ze willen, en dat u altijd blij met dingen in de consumeerbare sfeer. Benadruk dat het u niet om cadeaus te doen is, en dat u het al leuk genoeg vindt om iedereen te ontvangen. Het is best moedig om een rem te zetten op een cadeautraditie die uit de hand dreigt te lopen. Schaf de uitwassen af en behoud de cadeautjes-bij-feestjes-traditie.
Wat ik zelf doe is een bos bloemen of een flesje wijn meebrengen. De bloemen sieren de woonkamer gedurende een week als aandenken en de fles wijn kan altijd op een door de ontvanger zelf te kiezen tijdstip genuttigd worden. De grootte en de kwaliteit kan je afstemmen op de waardering die je voor de ontvanger hebt.
Ook ik heb ooit het geven van cadeautjes ter discussie gesteld en meteen de daad bij het woord gevoegd door enkele keren met lege handen te verschijnen. Dit werd mij door mijn familie niet in dank afgenomen. Ze hechten geen enkele waarde aan het cadeau zelf maar het ‘gebaar’ is blijkbaar toch erg belangrijk. Voor een notoire uitsteller als ik houdt dat in dat ik vaak op het laatste moment halsoverkop naar de winkel moet voor iemand die op die dag zoveel jaar geleden is geboren en bovendien meestal alles al heeft. Nu overweeg ik om een grote partij badsponzen in te slaan zodat ik de komende jaren geen omkijken meer heb naar eventuele geschenken. Ook een badspons kan een geschenk zijn en het gaat om het gebaar, nietwaar?
In mijn familie hebben we een afspraak: tot (en met) de 18e verjaardag geven we cadeaus, daarna niet meer als we op visite, verjaarsvisite of iets anders komen.
Uitzonderingen hierop zijn de grote feesten, vaak op een afgehuurde locatie of in een restaurant, zoals bij een 25-jarig huwelijk. Meestal wordt er dan een gezamelijk cadeau gegeven, zoals geld of een weekendje weg.
Toen ik klein was dacht ik: wat saai! Maar inmiddels moet ik zeggen dat ik het een hele fijne regeling vind.
Als ik bij mensen op bezoek ga en het is verwacht om iets mee te nemen dan geef ik voedsel. Mijn omgeving reageert altijd blij als ik een fijne fles olijfolie, koekjes van een goede bakker of luxe nootjes geef. Ik bied ook vaak aan om voor de hapjes te zorgen als we gaan borrelen. Dat is twee vliegen in één klap: je brengt iets mee (beleefd) en je hebt controle over de kwaliteit van de hapjes. Dan zit je niet de hele avond aan de vette chips of sompige c-kwaliteit olijven.
Op deze manier vul je niet andermans kringloopdoos die steevast thuis in sommige garages staat.
Iedereen heeft al een huis vol spullen dus in ons kringetje wordt steeds vaker iets ‘niet blijvends’ gegeven. Sinds mijn schoonzusje letterlijk 30 bossen bloemen had op haar verjaardag (ze stonden in emmers door het hele huis) ben ik van de bloemetjes afgestapt. Ik geef graag lekkere chocolaatjes van onze plaatselijke luxe chocolaterie, een lekker luchtje of badschuim ofzo… Dat vind ik zelf ook fijn om cadeau te krijgen…
Goede tip Marieke! En tegen Maarten zou ik zeggen, ik doe iets soortgelijks maar dan niet alleen met badsponzen, ik hou er een caeautjes tas op na waar ik regelmatig borrelglaasjes, kinderspeelgoed, een mooie kaars en dergelijke in doe (en soms ook een recycle cadeau dat ik zelf toch niet ga gebruiken). Als ik dan ergens uitgenodigd wordt en geen tijd of inspiratie heb kan ik altijd iets uit de tas pakken wat ik ook nog een beetje op de ontvanger af kan stellen want in mijn vriendenkring wordt niet iedereeen even blij van een badspons.
Wij geven ook steeds vaker “belevenissen”….gezellig samen high tea-en of winkelen, of een massage of schoonheidsbehandeling, hoeft ook allemaal niet super duur te zijn, er zijn ook genoeg low-budget belevenissen te bedenken. Ook een idee kan zijn om met de hele familie gezamenlijk 1 keer per jaar te gaan eten, en dat dan te beschouwen als het kado-geld, en de rest van het jaar idd niets meer aan elkaar te geven, behoudens grote feesten zoals een trouwerij of zo.