Geldcadeau met terugwerkende kracht

Beste Beatrijs,

Onlangs was een familielid jarig en zij wilde graag geld voor een nieuwe tuinset. Oké, we geven liever cadeautjes, maar als ze dat zo graag wil, dan geven wij een envelop. Die dag komen we daar aan, blijkt dat zij de tuinset al van haar partner gekregen heeft. ‘Maar,’ zei ze, ‘dan gebruiken we jullie geld voor de kussens’. Nou ja, dan dat maar. De bank stond er al en die hebben we bij het weggaan bewonderd, maar het bleek dat de kussens ook al gekocht waren! We hebben maar ‘oh’ en ‘ah’ geroepen, maar op de terugweg zat het me toch niet lekker. Ik ken uw mening over geld geven, maar ik vroeg me toch af of hier wel de juiste volgorde in acht werd genomen. Je zou verwachten dat iemand eerst geld vraagt en dan pas iets gaat kopen. Maar dit familielid had al iets gekocht en ging daarna pas geld vragen.

Subsiediegever achteraf

Beste Subsidiegever,

U hebt gelijk. Als iemand geld vraagt bij wijze van cadeau, dan kan dat alleen wanneer het aldus ingezamelde geld aangewend wordt voor een toekomstige, welomschreven aanschaf – niet voor iets wat in het verleden is gekocht. Het gevaar van de omgekeerde volgorde is dat elk object, elke willekeurige kostenpost achteraf door de dankbare ontvanger kan worden gepromoveerd tot dat ene speciale dingetje, waaraan de gever heeft bijgedragen. ‘Het tuinameublement, of nee de kussens, ik bedoel eigenlijk die hortensia die daar al drie jaar staat’ – alles is dan mogelijk. Zelfs is het denkbaar dat de geldontvanger zegt: ‘Zie je die smakelijke biefstuk op je bord, en die grand cru wijn die we drinken? Allebei mogelijk gemaakt door jullie gulle giften.’ Maar het is niet de functie van een cadeau om de gaten in iemands huishoudportemonnee te dichten of om uitstaande parkeerbonnen te helpen betalen. En een genodigde op een feestje hoeft niet zijn eigen eten te bekostigen. Als iemand dat wil, dan gaat hij wel naar een restaurant.

Daarom zal de etiquette zich tot haar laatste snik blijven verzetten tegen de gewoonte van in het wilde weg om geld vragen, zonder dat er een duidelijke bestemming voor is.