(Veelgestelde vragen)
Zie ook de bijlage over Netiquette.
- Moet een trouwring links of rechts worden gedragen?
Vroeger was het zo dat katholieken de trouwring aan de linkerringvinger droegen en protestanten aan de rechterringvinger. Maar dat is iedereen allang vergeten, dus nu doet iedereen wat hem of haar goeddunkt. Er zit geen speciale betekenis meer achter links of rechts.
- Hoe moet een vrouw zich melden aan de telefoon (zakelijk)? Is het correct om ‘Smit’ te zeggen? Of moet het ‘Mevrouw Smit’ zijn? En hoe zit het met zichzelf voorstellen?
Bij het opnemen van de telefoon kunnen vrouwen heel goed alleen hun achternaam noemen, net als veel mannen doen. Voor- én achternaam noemen klinkt iets minder kortaf. Dat is een keuze. Wie (vrouw of man) aan een ander wordt voorgesteld, ofwel zichzelf voorstelt, noemt zowel voor- als achternaam. Mensen die om een of andere reden hun voornaam liever privé houden, kunnen hem zo’n beetje inslikken, zodat de klemtoon op de achternaam komt te liggen. Zichzelf aanduiden met ‘Mevrouw Smit’ (hetzij aan de telefoon, hetzij in een kennismaking) is erg ouderwets en wordt in het zakenleven al helemaal niet meer gedaan. Wél spreken mensen elkaar natuurlijk aan met ‘Meneer Jansen’ of ‘Mevrouw Smit’, wanneer de code afstandelijkheid vereist. Zie in dit verband ook het probleem voornaamgebruik.
- Wat voor kleren moet ik aan, als ik naar kantoor ga?
Het hangt een beetje af waar u werkt en van het niveau waarop. Hoe hoger in de hiërarchie hoe strenger de kledingvoorschriften. In de commerciële sector (banken, verzekeringswezen, grote bedrijven) gaat men meestal formeler gekleed dan in de non-profit sector. Mensen onderaan de hiërarchie (postkamer, bode) hebben vaak meer vrijheid om een spijkerbroek of trainingspak aan te trekken, tenzij er een uniform verplicht is. Receptionistes kunnen de laatste mode volgen, mits niet al te uitdagend.
De meeste bedrijven willen geen receptionistes met naveltruitjes en neuspiercings. In het middenkader en daarboven dragen heren gewoonlijk een pak, donkerblauw of grijs, met een das, en nette gepoetste schoenen (geen sportschoenen). Een combinatie mag ook, maar geen uitzinnige kleuren.
Dames dragen een mantelpakje, maakt niet uit wat voor kleur, met panties (ook in de zomer) en nette schoenen. Niet teveel make-up, niet te veel sieraden.
In de non-profit sector, de overheid of in artistieke beroepen (reclame, entertainmentindustrie) luistert het minder nauw en dragen mensen ook veel spijkerbroeken, supermodieuze outfits of eenvoudige vrijetijdskledij.
- Wat betekenen de volgende kledingcodes?
White tie: rok of gala-uniform voor heren; lange feestelijke avondjurk, groot décolleté, lange handschoenen voor dames.
Black tie: Smoking voor heren; korte of lange avondjurk voor dames, eventueel lange rok, klein décolleté, halflange handschoenen
Avondkleding: de keus tussen rok of smoking voor heren; lange of korte avondjurk voor dames
Tenue de ville: betekent letterlijk stadskleding, d.w.z. nette kleding voor overdag (geen avondkleding). Voor heren een net pak, al dan niet driedelig, donkerblauw of grijs (niet bruin), met overhemd en das, zwarte (gepoetste) schoenen en donkere sokken. Voor dames: een mantelpakje of een geklede jurk, met panties of kousen (geen blote benen) of een nette broek met een jasje of geklede bloes. Hoed is facultatief, maar zie je steeds minder.
Donker pak: zelfde als tenue de ville; dames geen hoed
Informeel: pak of combinatie met das; jurk of pakje of broekpak
Casual: alles mag
Smart casual: feestelijk, hip en modern, flitsend, interessant (niet duf)
N.B. Deze informatie heb ik uit Hoe hoort het eigenlijk / De Dikke Ditz, Amy Groskamp-ten Have’s etiquettegids, herzien door Reinildis van Ditzhuyzen; uitgeverij Becht. In dit handige naslagwerk kunt u terecht voor specifieke etiquetteproblemen. Verkrijgbaar in de boekhandel of in de bibliotheek (of via internet).
- Wat betekent RSVP en Regrets only op een uitnodiging?
RSVP betekent Réponse, s’il vous plaît. Oftewel: Antwoord alstublieft of u wel of niet plan bent op te komen dagen, zodat ik weet hoeveel borden ik op tafel moet zetten.
‘Regrets only’ betekent dat u verzocht wordt u van tevoren af te melden (liefst niet op het allerlaatste moment), als u niet van plan bent naar het feest/etentje te komen. Reageert u niet op de uitnodiging, dan gaat men ervan uit dat u aanwezig zult zijn.
- Wat is de volgorde als je een ouder iemand en een jongere aan elkaar wilt voorstellen? Als twee onbekenden met elkaar in gesprek komen, wie moet dan het initiatief tot zich voorstellen nemen, de oudste of de jongste?
Als een oudere en een jongere met elkaar in gesprek raken op een feestje, doet het er niet echt toe wie het initiatief neemt tot voorstellen. Het gebeurt vaak genoeg dat mensen een tijdje met elkaar staan te spreken, zonder dat ze weten hoe de ander heet. Op een gegeven moment wordt iemand nieuwsgierig, onderbreekt het gesprek en zegt: zal ik me even voorstellen? Steekt hand uit en noemt eigen naam. Vervolgens noemt de ander ook zijn naam.
Wanneer een derde persoon twee onbekenden aan elkaar voorstelt (bij elkaar introduceert) dan is het gebruikelijk dat hij eerst de jongste (of degene met de minste status) voorstelt aan de oudere (of hogergeplaatste) en dan andersom. Dus hij zegt iets als: ‘Harry, dit is Pietje Puk, onze oudste zoon, hij doet dit jaar eindexamen. En vervolgens: ‘Piet, dit is Harry Mulisch’ (verdere introductie kan achterwege blijven, want iedereen weet wel wat Mulisch doet).
- Hoe zit het met fooien geven in hotels? Wat te doen als de koffers naar de kamer worden gebracht? Is het dan normaal om fooi te geven? Of breng je mensen met het geven van fooi dan juist in verlegenheid? Ik wil geen dief zijn van de portemonnee van iemand die afhankelijk is van mensen die fooi geven. Betaal je fooi apart van de creditcard of juist niet? Is er een verschil tussen landen en/of werelddelen? Kortom ik voel me vaak ongemakkelijk doordat ik niet weet wanneer hoeveel te geven.
In het algemeen kunt u ervan uitgaan dat mensen graag fooien aanvaarden. De discussie over of fooien in strijd zijn met de menselijke waardigheid wordt gevoerd door mensen die fooien geven, niet door mensen die fooien ontvangen. Volgende vraag is hoeveel? Mensen die koffers naar bovenbrengen kunnen een halve of een hele euro krijgen.
Bedienend personeel in hotels en restaurants verwacht wel een fooi. Als u tevreden bent, kunt u dit doen. Als u ontevreden bent, kunt u het nalaten. Bij goede bediening in café of restaurant geeft u een fooi van tussen de 5 en 10 procent. Of rond het bedrag van de rekening royaal naar boven af. Het is maar wat u redelijk lijkt. Geef het bedrag van de fooi apart van de creditcardbetaling. In hotels kunt u bij uw vertrek een fooi voor het kamermeisje achterlaten. U bent vrij om de hoogte daarvan te bepalen. Iets tussen de twee en tien euro is redelijk, als de service tenminste naar wens was.
Er zijn zoveel buitenlanden dat het ondoenlijk is om daar richtlijnen voor te geven. Maar u kunt ervan uitgaan dat het personeel overal blij is met fooien, en nog veel sterker wanneer het om arme landen gaat. Zie ook het probleem fooien.
- Geeft u etiquettecursussen of etiquetteworkshops of andere vormen van aanschouwelijk onderwijs, waarin u uitlegt hoe het eigenlijk hoort?
Nee, ik houd me niet bezig met tafels dekken, kledingcodes, cocktails bereiden of diners dansants. Wie daar meer over wil weten of les wil hebben in basisetiquette, verwijs ik door naar Roel Wolbrink. Hij heeft Het Blauwe Boekje geschreven, een stijlgids over manieren, eten, drinken en kleding en hij geeft workshops en cursussen.
Zijn website is www.newtailor.nl en zijn e-mailadres is wolbrink@newtailor.nl.
- Ik moet een scriptie schrijven over restaurants / etiquette / omgangsvormen / lichaamstaal, etc. Kunt u me hier wat informatie over geven?
Nee, helaas kan ik u hiermee niet helpen. Ik raad u aan naar de bibliotheek te gaan.
- Als ik een envelop krijg bij wijze van cadeautje, mag ik die dan openmaken of moet ik die apart leggen?
Het mag allebei. De reden waarom mensen zich geremd voelen om enveloppen open te maken heeft te maken met de angst voor contant geld. Het is niet prettig om als teken van vriendschap of liefde oog in oog te staan met een briefje van tien euro. Dat is al te onpersoonlijk. Contant geld is geen goed cadeau, omdat geld de neiging heeft te verdwijnen in de huishoudportemonnee, en iemand die een ander een cadeautje geeft is er niet op uit andermans inkomen aan te vullen, maar iets leuks/luxueus/speciaals te geven. Wie niets specifieks kan bedenken om een ander een plezier mee te doen (omdat die ander ‘alles al heeft’), kan daarom altijd beter een bon geven dan baar geld. Er zijn vele mogelijkheden: boeken-, cd-, theater-, bioscoop-, restaurant- of desnoods een cadeaubon. Iemand die een individueel cadeautje geeft (dus niet een bijdrage in contanten aan een groot gemeenschappelijk cadeau – dat is een heel andere opzet) kan een envelopje geven, en als het goed is, zit daar geen geld in, maar de een of andere bon. Er is niets op tegen dat de ontvanger de envelop openmaakt om te kijken wat er inzit. Kunst bij het openmaken van de envelop is om je niet zozeer geïnteresseerd te betonen in de hoogte van het bedrag, als wel in het soort bon: ‘O, een cd-bon, precies wat ik wilde! Dankjewel!’
De ontvanger kan het envelopje ook terzijde leggen om pas na het feest open te maken. Soms is het te druk, teveel gasten, om envelopjes open te maken. De gever moet hier van tevoren rekening mee houden door zijn bon in een met zijn naam ondertekende felicitatiekaart te stoppen. Dan weet de ontvanger na afloop wat hij van wie heeft gekregen.
Bij grote feesten, huwelijken of familiejubilea, is er vaak helemaal geen tijd om cadeaus open te maken. Volgens de etiquette worden huwelijkscadeaus niet overhandigd op het feest of de receptie, maar moeten de spullen van tevoren bezorgd worden op het huisadres of apart gezet in de winkel, en na afloop allemaal tegelijk thuis afgeleverd. Toch nemen gasten vaak cadeautjes of envelopjes mee naar bruiloften of grote partijen. Voor openmaken is dan geen tijd. In zo’n geval is het handig als er een cadeautafel is waarop ook etiketten en een viltstift klaar liggen. Wanneer gasten geen felicitatiekaart bij hun cadeautje of envelopje hebben gedaan, kunnen ze een etiket met hun naam erop plakken, zodat de ontvanger later iedereen naar behoren kan bedanken.
Zie ook alle vragen over geld als cadeau.
- Hoeveel moet ik besteden aan een huwelijkscadeau?
Dat mag u helemaal zelf bepalen.
- Ik ben uitgenodigd voor een receptie ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van een bedrijf. Moet ik een cadeautje meenemen, en zo ja, wat?
Voor feestelijke gelegenheden die op de een of andere manier te maken hebben met werk hoeft u geen cadeautje mee te nemen. Onder dit soort recepties vallen: personeelsfeestjes, nieuwjaarsrecepties, openingen van winkels, bedrijven of tentoonstellingen, vernissages, boekpresentaties, premières, prijsuitreikingen, ontvangsten waarbij lintjes of koninklijke onderscheidingen worden uitgereikt, bedrijfsjubilea, universitaire promoties, inaugurale redes, afscheidsrecepties. De kosten van dit soort feestjes komen voor rekening van het bedrijf of de organisatie en zijn deels aftrekbaar van de belastingen, zeker wanneer er een promotioneel doel mee is gediend.
Vaak nemen mensen alsnog cadeautjes mee, wanneer zij uitgenodigd zijn voor bijvoorbeeld de promotie van een familielid of het afscheid (van het werk) van een vriend die met pensioen gaat. Het is aardig natuurlijk (een cadeautje is altijd aardig), maar bedenk erbij dat de jubilaris ook maar te gast is op zijn eigen receptie in universiteit of kantoorgebouw. Het is niet handig als hij/zij na afloop twintig bossen bloemen en tien flessen wijn mee moet sjouwen naar het restaurant, waar hij met een klein gezelschap gaat eten. Hoe aardig bedoeld ook, bij dit soort semi-formele ontvangsten zijn cadeautjes vaak een fysieke last. Als u zo nodig iets wil geven (wat dus niet hoeft), stuur het dan op of laat het thuis bezorgen.
Cadeautjes zijn wel geëigend voor persoonlijke feestjes die mensen geven. Alles wat met verjaardagen, bruiloften, (huwelijks)jubilea en andere persoonlijke mijlpalen te maken heeft en waarvoor de feestjesgever zelf betaalt, gaat conventioneel met cadeautjes gepaard. Dus als de jonge doctor of degene die met prepensioen gaat, thuis of in een zaaltje een feestje geeft voor vrienden, familie en bekenden, dan is een cadeautje wél op z’n plaats.
- Wie van de nieuwe buren moet zich als eerste voorstellen, degene die ergens nieuw komt te wonen of degene die er al woont?
Het kan allebei. Het maakt echt niet uit. Het is aardig en verwelkomend als de ingezetene zich even voorstelt aan de nieuwkomer, wanneer men elkaar toevallig buiten treft, maar het kan ook best andersom. Als er maar iemand op een gegeven ogenblik het initiatief neemt om een kopje koffie of zoiets samen te drinken om kennis te maken. Een prettige burenrelatie ligt aan de basis van een prettige woonsituatie. Met ‘een prettige burenrelatie’ wordt niet bedoeld dat men de deur bij elkaar platloopt, maar dat men de naam kent van de buren, dat men elkaar groet, dat men bij een toevallige ontmoeting af en toe eens een praatje maakt, dat men in geval van vakantie of in nood een beroep op elkaar kan doen, dat men kortom niet als anonieme schimmen langs elkaar heen leeft.
- Onze zoon/dochter heeft al een tijd een relatie. Wij hebben de ouders van deze geliefde nog nooit ontmoet. Wie moet het initiatief nemen voor kennismaking, de ouders van de jongen of de ouders van het meisje?
Het kan allebei. Degene die het nieuwsgierigst is, nodigt de andere ouders uit.
Ik heb deze wepagina vandaag ontdekt en ik moet zeggen dat hij ontzettend leerzaam is!
Het feit dat iemand een receptie geeft in het universiteitsgebouw betekent helaas niet dat de universiteit DUS betaalt. Helaas zijn vrijwel alle kosten rond een promotieplechtigheid voor de promovendus (vaak zelfs t/m de proefschriften die verplicht moeten worden gedoneerd aan de universiteitsbibliotheken – als je geluk hebt, krijg je daar nog een vergoeding voor, maar dat verschilt per afdeling). Wel zijn ‘kleine’ cadeaus inderdaad te verkiezen boven grote, want onafhankelijk van de locatie van receptie of feest, zal het vervoerd moeten worden. Ten overloede: een cadeau meenemen hoeft uiteraard niet; aanwezigheid wordt vooral op prijs gesteld.