Beste Beatrijs,
Sinds een paar jaar woon ik (man, 25) aan een rustig laantje in een middelgrote stad. Ik ben veruit de jongste in de straat, al mijn buren zijn op leeftijd en veelal weduwe. Met iedereen heb ik goed contact. We drinken koffie of een borrel, praten bij en ik help soms met boodschappen doen, spullen sjouwen, kleine zaken. Voor dat helpen wilden ze altijd geld geven, maar dit heb ik gauw in de kiem gesmoord. Elkaar helpen vind ik vanzelfsprekend en ondanks het leeftijdsverschil beschouw ik de burenrelatie als gelijkwaardig.
Vanwege corona was ik vaker thuis en is het contact geïntensiveerd. Nu dient zich een ander probleem aan: enkele dames willen mij een jaarlijkse belastingvrije schenking doen en mij daarnaast opnemen in hun testament. Een geldschenking heb ik niet nodig en wil ik ook niet. Alsof de vriendschap afgekocht wordt. Ook qua testament ben ik huiverig. De kinderen – die weinig langskomen – kunnen te zijner tijd moeilijk gaan doen. Ik vrees dat sommige dames mij als een soort zoon zijn gaan zien. Moet ik deze weelde aanvaarden, het contact beperken of nog duidelijker zijn dat wat ik doe oprecht is en geen (financiële) compensatie behoeft?
Ik wil niet in de erfenis!
Beste Ik wil niet in de erfenis,
Het beste lijkt me om nog duidelijker te zijn tegen uw buurvrouwen. Wanneer ze beginnen over geld geven of u opnemen in hun nalatenschap, zegt u dat daar geen sprake van kan zijn. Het enige wat u voor hen doet is een goede buurman zijn en zoiets hoeft niet financieel gecompenseerd te worden, niet in de vorm van een directe betaling (u bent geen klusjesman) en ook niet in uitgestelde vorm als legaat en onderdeel van de erfenis. Daar zijn uw hand- en spandiensten niet belangrijk genoeg voor. Zeg erbij dat u ook geen enkel plan hebt om als zaakwaarnemer van hun kinderen op te treden. Als een buurvrouw ziek wordt, instort en verregaande (thuis)hulp nodig heeft of zij heeft hulp nodig bij het regelen van het dagelijks leven of verhuizing naar een verpleeghuis, zult u niet degene zijn die de intensieve mantelzorg ingaat. Dit is een taak voor de kinderen en u wil en kan dat soort mantelzorg niet verstrekken, want u bent hun zoon niet. Dus ze hoeven u ook niet in hun testament op te nemen. Als buurman doet u gewoon de kleine, overzichtelijke klusjes, zoals af en toe boodschappen of een praatje maken. Wat u nu al doet en verder niets! Als u dit vriendelijk en duidelijk uitlegt, zullen ze het wel begrijpen,
Zo had ik een buurman op leeftijd die me hele dure kunstboeken wilde geven voor m’n hulp bij zijn verhuizing. Ik heb dat geweigerd, omdat ik er niets voor wilde hebben en omdat ik wilde voorkomen dat er op een gegeven moment gedoe over zou kunnen komen. Stel dat zijn familielid (voor zover ik weet had hij alleen een neef) me zou beschuldigen van inhalig gedrag of dat de beste man dement zou worden en zou vergeten dat die boeken door hem waren gegeven. Ik begrijp de andere kant ook wel, ik wil zelf ook wat terug doen of geven als ik hulp krijg, dus het is dubbel. Voor die buurvrouwen is iets geven hun enige mogelijkheid en geld is op zich een goede beloning voor klusjes, maar zo werkt dat niet altijd. Ik zou een andere suggestie doen: als de dames nog kunnen koken is heel af en toe een uitnodiging voor een etentje leuk. Samen koken kan natuurlijk ook. Bedenk een gezamenlijke hobby en laat ze daar materialen voor kopen, dan hebben ze er zelf ook wat aan. Een uitstapje is ook leuk, de kosten delen en je bijvoorbeeld alleen laten trakteren op koffie. Het is geen fijn gevoel je bezwaard te voelen, zo kan dat opgelost worden.
Briefschrijver heeft het over ‘gelijkwaardigheid’ maar haalt dat zelf meteen onderuit met ‘ondanks’ het leeftijdsverschil.
Door eenzijdig te geven en niet te willen ontvangen maakt hij ook de relatie met zijn buren ongelijkwaardig. Mijn tip zou dus ook zijn om weliswaar iedere financiële vorm (geld; direct of bij een erfenis) te weigeren maar wel te hinten op andere ‘wederkeer’ zoals eens mee-eten, hulp door grootmoeders-tips in het huishouden, op uw woning en eventuele huisdieren passen wanneer u een nachtje afwezig bent, misschien heeft u eens een zoom van een favoriete trui die begint te rafelen of ander klein handwerk waar de oudere generatie vrouwen vaak handig in zijn. Misschien is er iemand die de Nederlandse taal perfect beheerst en u eens kan helpen bij het redigeren van een tekst. Bedenk dat u geven aan uw buren prettig vindt en gun hen dat gevoel ook door van hen te ontvangen. Dan pas is het echt gelijkwaardig.
Ik kan mij voorstellen dat als het aantal kleine klusjes oploopt het best een optie is om dit te belonen. Mensen willen niet alleen maar krijgen. Waarom dan niet een traktatie of kleine schenking aannemen? Een boekenbon of een etentje kado krijgen is toch best leuk.
Als het gezellig met elkaar is, kunnen de buurvrouwen toch ook eens jaarlijks wat geld aan een etentje spenderen, of gezellig thuis samen brunchen met een bezorgservice, of naar de film. Als de briefschrijver dat ook ziet zitten. De kosten zijn dan voor de dames, als blijk van waardering.
Ik vind dit wel merkwaardig, eerlijk gezegd. Ik heb als jonge man ook regelmatig oudere buurtgenoten geholpen met hand- en spandiensten, ook alleenstaande oudere dames. Maar nog nooit is mij massaal te kennen gegeven dat dat zou resulteren in een opname in hun testament. Soms kreeg ik een aardigheidje, en als dat niet te overdreven was, liet ik het daarbij, maar dat lag dan in de orde van grootte van een reep chocolade of een flesje wijn. Vind het eerlijk gezegd best apart dat briefschrijver blijkbaar omringd is door oudere dames die staan te trappelen om hem in hun laatste wilsbeschikking op te nemen. Maar zoals Beatrijs zegt: gewoon weigeren, vertellen dat er geen kwestie van kan zijn dat je dat aanneemt.
Ik begrijp dat de briefschrijver geen geld wil ontvangen voor kleine “burendiensten”. Anderzijds gaat het voor de ontvangers van deze hulp misschien niet zozeer om ‘voor wat hoort wat’, maar willen zij vooral hun waardering uitdrukken. Hun waardering voor die aardige buurman die er in sommige opzichten waarschijnlijk meer voor hun is dan hun eigen kinderen… En dan is het ook onaardig om hun die mogelijkheid te ontnemen.
Zoals Mariska hierboven schrijft, misschien kunt u andere manieren vinden waarop zij die waardering voor uw hulp en aanwezigheid uit kunnen drukken.