Droomkinderen

Marieke Henselmans: Droomkinderen! Leven met geluk en andere problemen. Uitgever Van Gennep. 208 blz. E 13,50.

Een goede titel bedenken is heel moeilijk. Hij moet pakkend zijn en tegelijk de inhoud dekken. Voor een bundel van columns en artikelen is het nog moeilijker, zeker als er geen sprake is van een overkoepelend thema. De bundel van Marieke Henselmans heeft geen goede titel. Hij luidt Droomkinderen! en in combinatie met de ondertitel Leven met geluk en andere problemen zet dat de lezer op het verkeerde been. Je denkt dat het over kinderen in de moderne tijd zal gaan, en die kinderen figureren ook wel hier en daar, maar niet als hoofdthema. Dat kun je ook al zien aan de indeling van de stukken in de rubrieken ‘seks’, ‘relaties’, ‘dichtbij huis’ en ‘leven’. Deze laatste categorie is zelfs zo breed dat ze nietszeggend wordt.

Waarom ‘Droomkinderen’, als een van de zwakkere stukjes, gepromoveerd werd tot titel van het hele boek is me dan ook een raadsel. De bewuste column behelst de verwachtingen van haar eigen kinderen voor hun toekomstige partners en gezinsleven, en zulke fantasieën leveren zelden iets interessants op.

Marieke Henselmans is volgens de achterflap hulpverleenster bij de Rutgers Stichting (zou ze dat nog steeds zijn? ik dacht dat die instelling was opgeheven), moeder, echtgenote en buurvrouw. Eerder schreef ze het succesvolle Consuminderen met kinderen. Dit lijstje persoonskenmerken geeft veel beter aan waar haar boek over gaat dan de titel. Henselmans schrijft over onderwerpen die uit haar werk voortvloeien (abortus, de pil, geslachtsziekten), over haar huiselijk leven met uitstapjes naar wat ze in het verleden heeft meegemaakt, en over maatschappelijke thema’s als scheiding, pesten op school of het nut van sport.

Het zijn prettig leesbare stukken met zinnige observaties en een heldere gedachtengang. De schrijfster doet op een sympathieke manier aan wereldverbetering en begint vaak bij zichzelf. Het enige wat ik er soms aan miste was een soort verdieping. In het stuk ‘Seks en schuldgevoel’ bijvoorbeeld staat beschreven hoe hulpverleners omgaan met vrouwen die een abortus willen. Iedereen weet dat abortus voor een vrouw nooit een lichtvaardige beslissing is. Dus doen empathische artsen hun best om het voor de vrouw niet nóg zwaarder te maken. Maar ook deze houding leidde op een gegeven moment weer tot verwijten van een vrouw: het was haar te makkelijk gemaakt. Dit is een spannend wringpunt, waar ik graag meer over had willen lezen, maar even later is het stuk alweer afgelopen.

Hetzelfde geldt voor Henselmans’ ervaringen met een tijdelijk (voor vakantie) in haar gezin opgenomen Duits pleegkind. Ze wilde haar bekommernis met misdeelde kinderen in de praktijk brengen, maar de logeerpartij werd een fiasco, waar ook haar eigen kinderen onder leden. Goed verhaal, knap opgeschreven, maar wat meer zelfreflectie over de gevolgen (nooit meer pleegkinderen? eigen falen? verkeerde verwachtingen? verkeerd systeem?) had het stuk kunnen optillen. Die reflectie, ook over eigen onmacht, zit weer wel in haar relaas over hoe de hulp aan een aftakelende buurvrouw steeds meer een afschuwelijke last werd. Onder andere door uitblijvende dankbaarheid van de hulpbehoevende partij. Die beschrijving maakt het tot een van de beste stukken van de bundel.

Driekwart van deze stukken zijn eerder in de Volkskrant gepubliceerd. Dat is niet erg, want de kwesties die Henselmans aansnijdt zijn houdbaarder dan de actualiteit van de week. Bundeling is verdiend, zij het dat de redigering wat zorgvuldiger had kunnen zijn. Tijdsbepalingen als ‘vorig jaar’ moet je vermijden, en twee keer de anecdote over hoe erg het was om als vijftienjarige de film Turks fruit te zien is er één te veel.

Beatrijs Ritsema