Beste Beatrijs,
Mijn familie (drie broers, een zus en hun echtgenoten) heeft als traditie om op elkaars verjaardag te komen. We wonen enigszins verspreid en anders zie je elkaar nooit. Nu is mijn zwager een enorm aanwezige man die graag met luide stem hele monologen voert. De rest van het gezelschap komt er niet meer aan te pas. Mijn vriendin gaat om die reden zelden mee naar familieverjaardagen. Mijn familie blijft vriendelijk, we willen mijn zus ook niet voor haar hoofd stoten (zij zegt zelf er ook last van te hebben). Binnenkort ben ik zelf jarig en ik wil mijn familie graag zien, maar dan zonder zwager. Hoe pak ik dit aan?
Feestje zonder zwager
Beste Feestje zonder zwager,
Er is natuurlijk geen enkele manier waarop u uw zus kunt uitnodigen en haar in dezelfde adem te verstaan geven dat ze haar man moet thuislaten. Dat zult u zelf ook wel inzien. De zwager maakt deel uit van de familie, omdat hij getrouwd is of samenwoont met uw zus. Ook al is hij lastig, hij kan niet worden uitgesloten van familiebijeenkomsten. De oplossing van het probleem moet elders worden gezocht. De zwager moet er met zachte of minder zachte hand toe worden gebracht een toontje lager te zingen. Aangezien zijn gedrag bij iedereen irritatie oproept, moet het niet zo moeilijk zijn om met de andere familieleden van tevoren af te spreken dat iedereen zich deze keer eens wat actiever opstelt en niet langer alles over zich heen laat komen. Het is allemaal familie daar in die huiskamer, iedereen kent elkaar al jaren, niemand hoeft een blad voor de mond te nemen, dus om de beurt kan iemand de zwager onderbreken: ‘Oké Wim, nu weten we het wel, we gaan het ergens anders over hebben.’ En dan ook meteen een eigen verhaal vertellen, een ander balletje opgooien, een vraag aan iemand anders stellen.
Als de zwager zich te dominant opstelt, moet de rest van het gezelschap hem afremmen door een grapje te maken, door hem te onderbreken en zonder plichtplegingen ergens anders over te beginnen of door vriendelijk te vragen of iemand anders eens wat mag zeggen. De rest van de familie hoeft niet voor deurmat te spelen. Waarschijnlijk vindt de zwager het zelfs wel leuk (en anders zijn vrouw wel) als hij eindelijk eens weerstand ondervindt in plaats van in z’n eentje de conversatiekar door de modder te moeten trekken.
Misschien kan de zwager toch komen, maar dient het probleem tactisch opgelost te worden. Wat er gebeurt met zo’n dominante prater is dat hij met heel de groep praat en heel de groep alleen maar met hem. Dat gebeurt automatisch doordat iedereen zich door hem laat leiden als gespreksleider. Dit kan je veranderen doordat mensen in groepjes, vanaf twee mensen, op zichzelf gesprekken over andere onderwerpen beginnen. Praat daarbij niet te hard zodat de meerdere groepjes geen last van elkaar hebben en de zwager die hard praat dit dan niet kan volgen. Op die manier raakt hij de controle kwijt. Als hij dan vraagt waarom men niet naar hem luistert kan je op diplomatieke manier aangeven dat iedereen vrij is om een eigen gesprek te beginnen, desnoods met de toevoeging dat niet iedereen naar hem hoeft te luisteren. Desnoods ga je als pratend wat lopen zodat je dan ook niet voortdurend in zijn buurt bent. Deze tactiek kan je natuurlijk als familie van te voren afspreken.
Er zal maar zo’n tactiek achter je rug worden afgesproken. Wat zou ik balen als ik daar achter zou komen! Dan kun je beter directer en assertiever voor jezelf opkomen (‘Laat mij even uitpraten’).