Dirty mind

Beatrijs Ritsema

De vrouwenborst staat bol van symboliek. Seks, esthetiek, vruchtbaarheid, dierlijkheid, noem maar op. Maar de belangrijkste daarvan is nog steeds seks, al heeft die associatie misschien een stukje terrein moeten afstaan aan de zoogpotentie. Hoe meer een lichaamsdeel met seks geassocieerd wordt, hoe groter het taboe op de expositie ervan. In de jaren vijftig, toen het modern was om baby's met de fles groot te brengen, gold de borst bij uitstek als seks-symbool. Hoe groter, hoe mooier: gepunte, voorgevormde beha's, uitklapbare Playboy-centerfolds, geprangde, zwoegende boezems en alle variaties op een flinke bos hout voor de deur. Maar nergens bloot om zomaar naar te kijken, tenzij in de seksueel getinte contekst van de girlie-magazines, of in de beslotenheid van hier en daar een vooruitstrevende slaapkamer. Verschuift de nadruk richting zoogfunctie, dan boet onmiddellijk het taboe op blote borsten aan belang in. Een koe haar uiers hoeven niet met een flanelletje ingepakt te worden.

In Florida zijn vrouwen sinds kort niet meer strafbaar, als ze hun baby in het openbaar de borst geven. Zogen valt niet meer onder wat in de wet 'indecent exposure' heet. Het is een logisch gevolg van de veranderde houding tegenover het zelf zogen van je kind. Wat in de jaren vijftig voor ouderwets en primitief doorging is nu juist weer heel modern en aanbevelenswaardig – en losgezongen van seks, althans pro forma. In de praktijk zal er niet zo veel veranderen, denk ik, want in de drie jaar dat ik hier nu zit heb ik nog nooit (live) een blote vrouwenborst gezien, zogend of niet. Zelfs baby's dragen een bikini-topje op het strand – daaraan kun je zien dat het meisjes zijn.

Maar er is nog een andere tendens werkzaam die gericht is op deseksualizatie van de vrouwenborst. Niet in Amerika, waar het puritanisme als graadmeter kan dienen voor de algehele obsessie met seks, maar in West-Europa. En in Canada, want daar heeft laatst een rechter vijf vrouwen in het gelijk gesteld, die door de politie waren gearresteerd wegens schending van de openbare eerbaarheid (ze liepen in een demonstratie met ontbloot bovenlijf). Een van de vrouwen Adel Arnold, verdedigde zichzelf als volgt: 'Mijn borsten zijn geen seks-objecten, behalve wanneer ik dat zelf wil en dat is in mijn slaapkamer.' En dan gaat ze verder: 'Ik ben 49 jaar. Mijn borsten hangen tot mijn navel. Wat is daar sexy aan? Het zijn alleen de mannen die daar iets seksueels van maken.'

Deze toevoeging verzwakt het argument. Mogen onappetijtelijke hangtieten wel geëxposeerd worden, omdat toch niemand het water erbij in de mond loopt? Dat zou discriminatie van jonge, mooie meisjes betekenen. Kijken vrouwen per definitie onbezoedelend naar andervrouws borsten? Ik geloof niet zo in die vanzelfsprekend reine blik van vrouwen. Wat seksuele bijgedachtes betreft gaat niemand vrijuit.

Het kern-argument is de zelf-definitie: 'ik ben het en niemand anders die bepaalt wanneer een lichaamsdeel, een situatie, een houding seksueel geladen is.' Het is een bekende gedachte uit het feminisme. Geen vrouw wil ooit verkracht worden, dus ook de vrouw die in zogeheten sexy kledij langs de weg staat te liften treft geen blaam. Ze draagt die kleren omdat ze ze mooi vindt en ze lift omdat ze ergens heen moet. Verder heeft ze nergens om gevraagd.

Deze houding doet me altijd denken aan een foto die ik eens zag van een gehandicapte in een rolstoel die zichzelf met een touw tegen een berg optrok. En inderdaad, waarom zou alpinisme voorbehouden moeten blijven aan hen die recht van lijf en leden zijn? Beperkingen zijn er om overwonnen te worden, de geest moet heersen over het vlees en niet andersom. Zo duiken in Nederland, zodra de temperatuur boven de twintig graden komt, de blote borsten op bij de speelvijvers, in de plantsoentjes, langs de waterkant tussen de hengelaars, op het dek van motorboten. Tjonge, jonge wat is iedereen weer recht in de leer, denk ik dan. Kijk toch eens, geen valse schaamte maar ontwapenende natuurlijkheid. Geen steelse broeierigheid maar onbevangen interactie tussen de seksen die, androgyn gekleed in tanga-slip, elkaar niet als man of vrouw maar zowaar als mens benaderen. Het paradijs bestaat en de naam is Nederland.

Ben ik de enige hier die nog last heeft van een dirty mind? Snel verberg ik me achter een grote krant.