Beste Beatrijs,
Wat vindt u van de noodzaak om in de avonduren, op vrije dagen en in weekenden continu paraat te moeten staan voor whatsappjes en mailtjes van collega’s en leidinggevenden? Ik ben een jonge vrouw van 29 jaar en dit staat mij steeds meer tegen. De berichtjes zijn van het soort dat gemakkelijk kan wachten tot de volgende werkdag. Toch lijk ik de enige met weerzin. Mijn veelal oudere collega’s zien het probleem niet en verwachten dat ik per direct voldoe aan hun verzoeken en reageer op hun berichtjes ongeacht mijn persoonlijke agenda. Zij reageren namelijk wél ogenblikkelijk en staan elkaar en zakenrelaties welwillend 24/7 te woord. Zelf zet ik soms ’s avonds en in het wekend (uit protest én zelfbescherming) mijn telefoon volledig uit, wat mij voor mijn welkome, privé-contacten ook onbereikbaar maakt. Moet ik mij bij de veranderde tijdsgeest dan wel arbeidsethos neerleggen? Wellicht ten overvloede, maar op het bedrijf waar ik werk spelen geen kwesties van levensbelang en er is geen piketdienst.
Moe van 24/7
Beste Moe van 24/7,
Ja, constante bereikbaarheid is heel vervelend. Op die manier vervaagt het onderscheid tussen werk en privé. Ik kan me overigens niet voorstellen dat u de enige bent op uw werk die zucht onder de verplichting om in uw vrije tijd onmiddellijk te reageren op werkmailtjes of -appjes. Er zijn twee manieren om hiermee om te gaan. Op persoonlijk niveau raad ik u aan om ’s avonds of in het weekend geen werkberichten meer te openen. U ziet van alles binnenkomen natuurlijk, maar u kunt het gewoon negeren (niet lezen) en pas bekijken, wanneer u weer op uw werk zit. U besteedt in uw vrije tijd alleen aandacht aan persoonlijke berichtjes van mensen uit uw privésfeer.
Op structureel niveau raad ik u aan de kwestie van de constante bereikbaarheid en de kennelijk bestaande eis om overal meteen op te reageren aan de orde te stellen tijdens een vergadering. U zult wel een of andere vorm van werkoverleg hebben met collega’s en leidinggevenden. Misschien is er een medezeggenschapsraad of een ondernemingsraad, waar u uw probleem aanhangig kunt maken. Schrijf een brief en laat de kwestie op de agenda komen, zodat er beleid kan worden afgesproken. U zult vast medestanders tegenkomen die net als u vinden dat hun vrije tijd van henzelf is en niet door een voortdurende stroom van werkberichten gekoloniseerd mag worden.
U schrijft “raad ik u aan de kwestie … aan de orde te stellen tijdens een vergadering”. Dit zal ervoor zorgen dat de kwestie aandacht krijgt. Al snel wordt de motivatie van de indiener onderwerp van gesprek. Dit wordt een wedstrijdje “wie is de hardst werkende medewerker” en dat is juist het tegenovergestelde wat de vragensteller wil bereiken.
Je kan juist beter geen aandacht vestigen op dingen waar je minder van wilt. Door trager of niet te reageren zullen mensen jou vanzelf overslaan bij het appen. Bij navraag kan je altijd zeggen, ik zat in de auto, ik was aan het hardlopen, ik hoorde mijn telefoon niet. Eens in de maand zet je de telefoon een dagje aan om te laten zien dat je je best doet. Op zo’n manier kom je zonder conflicten van het bereikbaar zijn af.
Eenvoudige oplossing die ik zelf als leidinggevende toepas: 1 werktelefoon en 1 privé telefoon. Binnenkort loopt het abonnement af en is het zelfs mogelijk om twee nrs op 1 mobiel te hebben, die je naar believen aan en uit kunt zetten.
Ik heb weleens gehoord dat er in Frankrijk al een wet voor is die werknemers het recht geeft na werktijd niet te hoeven reageren.
Als we met z’n allen zo gezond blijven denken als de briefschrijver, dan hoeft overspannenheid volksziekte nr 1 niet meer te zijn! Ik vind het knap wat je doet en zoals Beatrijs zegt: er zullen zeker méér collega’s zijn die er zo over denken, maar niet durven zeggen. (En wat te denken van al de familieleden van die collega’s die met lede ogen moeten toezien hoe privé gesprekken worden onderbroken door het appel wat het werk steeds op hun familielid doet?)
Misschien is het een idee om een tweede telefoon (hoeft geen topmodel te zijn) aan te schaffen om werk en privé gescheiden te houden? Werktijd voorbij, zakelijke telefoon uit!
Ik werk zelf bij een bedrijf met een Angelsaksische achtergrond, waarbij winstoptimalisering prioriteit is. De junioren hebben bij ons nog geen werkmobiel en het is niet gebruikelijk om de junioren op hun privénummer te bellen – dit gebeurt slechts incidenteel, bij een belangrijke deadline.
Die inbreuk op het privéleven van de brievenschrijver lijkt mij ook erg vervelend. Ik ben het dan ook geheel met Beatrijs eens. Ik kan me wel voorstellen dat de werkcultuur zodanig is dat andere collega’s doen alsof ze deze kwestie geen probleem vinden, in hun hang naar een voorspoedige carrière. In dat geval zou ik me afvragen of dit bedrijf wel past bij je.
Misschien kan de brievenschrijver eens voorzichtig polsen bij collega’s van gelijk niveau hoe zij erover denken, of het aankaarten bij de directe leidinggevende. Zijn er misschien ‘statements’ te vinden van het bedrijf hoe het denkt over de balans tussen werk en privé?
Ik zou de afspraken er op naslaan. Bij mij op werk krijg je wanneer je buiten werktijd extra werk moet doen per direct 30 minuten flexuren. Ben ik dus 2 minuten bezig met een telefoontje dat niet kan wachten, dan krijg ik daar 30 minuten voor terug. Ben ik 32 minuten bezig, krijg ik 60 minuten, etc.
Er zijn momenten dat ik er voor kies om wel beschikbaar te zijn buiten kantoortijd, en zo sprokkel ik heel wat vrije uurtjes bij elkaar. Mijn telefoon gaat wel uit als ik niet beschikbaar wil zijn. De reden doet er niet toe, het is privétijd en daar heb ik recht op. Ik ben er heel duidelijk over op kantoor: je mag het altijd proberen. Neem ik op dan is het mooi (en krijg ik flexuren), neem ik niet op dan hoor ik het de eerstvolgende werkdag wel weer. Sowieso staat hij automatisch op “niet storen” tussen bepaalde tijden zodat ik wel rustig kan slapen zonder dat dat ding ergens ligt te trillen. Zo navigeer ik als dertiger de 24/7 economie en dat gaat eigenlijk prima.
Reken nóóit op medestanders. Ook al zijn ze het duizendmaal met u eens, ze zullen hun mond houden als het erop aan komt. Pas bij de koffieautomaat zullen ze zachtjes zeggen dat ze het met je eens zijn. Mijn tip: bespreek niets op kantoor, maar laat je daden spreken en reageer dus alleen tijdens kantooruren. Het zal snel genoeg doordringen tot je collega’s.
In mijn werk in het onderwijs heb ik het anders gedaan en dat bevalt prima: mijn mobiel uit de vorige eeuw heb ik gehouden, die is te oud om apps op te installeren en heeft slechts een paar functies waarvan bellen en gebeld worden de belangrijkste zijn. Mijn collega’s weten dit en zeggen dat ik niets mis van de dag. berichtenstroom.
De rest doe ik allemaal thuis op mijn huiscomputer op mijn moment. Ik las dat vooral veel dertigers met een telefoonverslaving zo’n type mobiel kopen als de mijne: heerlijk rustig. Kost hooguit een nwe. batterij in de zoveel jaren.
Smoezen zoals ik hierboven lees (vluchtgedrag) zou ik niet doen, daar help je niemand mee.
Mijn ideale oplossing: telefoon met 2 simkaarten. Op mijn model, Samsung, kunnen ook 2 WhatsApps worden geinstalleerd. Na werktijd: simkaart voor werk uit, en voor WhatsApp voor werk: notificaties uitschakelen. Duurt even voordat anderen het door hebben “waarom heb je niet gereageerd?”, maar na een paar weken volgen anderen.
Tip: installeer WhatsApp voor business. Kun je op vrije dagen een automatische beantwoording instellen: “Maandagochtend beantwoord ik uw berichtje.”
Met 2 telefoons werkt het ook.