Condoleren per pen of computer

Beste Beatrijs,

Een paar maanden geleden overleed mijn man. Ik ontving een overweldigende hoeveelheid reacties. Bezoek, bloemen, brieven, kaarten, telefoontjes. Hoe belangrijk dat alles is, hoort men wel vaker, maar het is pas duidelijk wat meeleven betekent als men het werkelijk ervaart. Er kwamen ook een paar e-mails. Ik heb alle reacties handgeschreven beantwoord. Op de mailberichten heb ik niet gereageerd. Ik ervoer ze als te gemakkelijk. Daar heb ik geen spijt van. Wel ben ik  benieuwd naar de geldende mores.

Condoleren per e-mail

Beste Condoleren per e-mail,

De etiquette heeft inderdaad een voorkeur voor handgeschreven condoleancebrieven boven condoleance-e-mails. Toch is het niet een kwestie van ‘geschreven is goed en gemaild is slecht’. Sommigen schrijven een hartverwarmende brief – handgeschreven of uitgeprint. Anderen sturen een voorgedrukt condoleancekaartje, ondertekend met hun naam. Weer anderen sturen een e-mail, waarin ze persoonlijke herinneringen aan de overledene en medeleven met de nabestaande formuleren op een manier die de geadresseerde aanspreekt.

Met het sturen van voorgedrukte kaartjes en eenregelige e-mails (meestal afkomstig van verre kennissen of zakelijke relaties) is niets mis. Het zijn conventionele blijken van medeleven die voor kennisgeving worden aangenomen en geen antwoord behoeven. Maar een persoonlijke e-mail, waaruit duidelijk blijkt dat de schrijver erover nagedacht heeft, verdient net zo goed een bedankje als een geschreven of geprinte brief, waarvoor de afzender moeite heeft gedaan.