Collega’s maken grappen over afkomst

Beste Beatrijs,

Ik ben allochtoon (Turks-Nederlands) en heb op mijn werk alleen autochtone collega’s. Op kantoor worden er veel grappig bedoelde opmerkingen gemaakt over mijn land van herkomst en mijn geloof. Ik vind dit niet leuk en heb dit ook een aantal keer gezegd, maar ik word niet serieus genomen. Volgens hen gaat het om onschuldige grapjes die niet negatief bedoeld zijn, maar ik kan er toch niet om lachen. Wat kan ik doen en zeggen in deze situatie?

Niet-grappige grapjes

Beste Niet-grappig,

Mensen die elkaar goed kennen en elke dag weer met elkaar samenwerken gaan vaak heel informeel met elkaar om, vooral op een kleine afdeling met een klein groepje collega’s. Ze maken opmerkingen en grappen met een hoog ons-kent-ons-gehalte. Men beseft niet hoe verkeerd zoiets kan uitpakken. Humor wordt geboren uit agressie. Vrienden mogen elkaar plagen met bepaalde eigenschappen, want ze weten precies wat ze aan elkaar hebben. Maar op het werk is dat soort plaaggedrag heel gevaarlijk, want men ís daar nu eenmaal niet elkaars beste vriend, men is elkaars collega, en dan kun je beter wat meer afstand houden. In uw geval worden de grapjes gericht op uw land van herkomst en uw geloof. Dat is natuurlijk verschrikkelijk ongepast. Van andermans etnische afkomst en religie moet je afblijven, want dat ligt altijd gevoelig. Terwijl uw collega’s met hun grappen doen alsof u helemaal bij hun clubje hoort (van mensen die zich beter voelen dan ‘die anderen’), plaatsen ze u in werkelijkheid in een isolement. Uw situatie is te vergelijken met een vrouw die als enige op een afdeling van mannen werkt, waar men zich regelmatig uitleeft met hijgerige seksgrapjes. Wat mannen onder elkaar aan seksisme kunnen uitkramen, moeten ze tot op zekere hoogte zelf weten, al vinden lang niet alle mannen zo’n routine even leuk. Maar zodra er een vrouw bijkomt, moet het toch echt afgelopen zijn met het seksistische geleuter.

Het is ongelooflijk dat uw collega’s er niet mee zijn opgehouden, hoewel u een paar keer hebt gezegd dat u dit onprettig vindt. Ik zie het dan ook somber voor u in. Men kan op uw werk niet de beleefdheid opbrengen om zich ten overstaan van u in te houden met geintjes over Turkije of moslims. Ik kan u wel aanraden om de chef hierover aan te spreken, die vervolgens de collega’s moet instrueren hoe men correct met elkaar omgaat, maar zoals u er over schrijft vrees ik dat de chef er even hard aan meedoet.

Op den duur houdt u dit niet vol, denk ik. Ga op zoek naar een andere baan. Probeer een werkkring te vinden, waar u niet de enige bent met een andere afkomst. Bij een meer gemengde samenstelling van werknemers bestaat er vaker een duidelijke werketiquette: men dient elkaar in zijn waarde te laten. Zoek een andere baan, en schrijf, als u die gevonden hebt, vooral een gepeperde brief aan de directie van het bedrijf of instelling waar u nu zit, met een aanklacht tegen de werksfeer.