Beste Beatrijs,
Mijn vrouw en ik zijn meer dan vijftig jaar getrouwd en nog altijd zeer gelukkig. We zijn het eens over de belangrijke zaken van het leven en hebben eigenlijk nooit ruzie. Heel gek dat kleine dingen dan soms irritante fricties geven. Ik leerde van mijn lieve en wijze moeder dat je je bord leeg eet, maar dat het niet netjes is om het helemaal schoon te schrapen. Mijn vrouw veegt met een aardappel of vleesrestantje haar bord altijd volledig clean. Nee: geen likken, maar het resultaat lijkt er wel op. Het bord zou zo de kast in kunnen. Ik heb ook geleerd dat je gerust een restje mag laten liggen. Je bent geen kat die alles schoon likt. Je bent ook niet uitgehongerd. Ons huwelijk lijdt echt niet onder dit soort discussies, we kunnen er heerlijk om lachen. Maar telkens weer is er toch weer de vraag: kan dit nu wel of hoort het niet?
Bordje leeg
Beste Bordje leeg,
Wie in z’n eentje in z’n eigen huiskamer eet mag doen wat hij wil, al likt hij hele pannen uit. Maar in gezelschap is het inderdaad niet wenselijk om van een bord het laatste korreltje rijst, kruimeltje aardappel, druppeltje saus af te schrapen of op te dweilen. De inspanning die deze schoonmaakwerkzaamheden kosten staat niet in verhouding tot de opbrengst. Iemand die heel veel moeite doet om een minuscuul restantje voedsel tot zich te nemen (dat anders in de vuilnisbak zou verdwijnen) zou bij andere mensen aan tafel de indruk kunnen wekken dat zij zich meer eten hebben toegeëigend dan hun toekomt. Dat opdeppen en leeg schrapen duidt immers op honger, waardoor tafelgenoten zouden kunnen vrezen dat zij zich schuldig hebben gemaakt aan egoïstisch gedrag. Afgezien daarvan is het aanhoudend schrapen met vorken en messen over een bijna kaal bord een onaangenaam geluid en hoort serviesgoed niet aan tafel (dat is de plaats om te eten) schoon gedweild te worden, maar in de keuken. Al met al een irritante gewoonte die beter achterwege kan blijven.
Zou het gedrag van mevrouw Bordje Leeg niet zijn oorsprong kunnen hebben in de hongerwinter? Ik herinner me van lang geleden reacties van mensen die boos werden als er minuscule kliekjes weggegooid werden. Eten verspillen was blijkbaar een doodzonde. Is niet meer aan de orde, maar oude normen zet je niet zomaar overboord.
Grappig, ik denk precies andersom: Bij mij wekt iemand die zijn bord ‘schoon’ leeg eet de indruk dat die persoon het ontzettend lekker vindt.
In Frankrijk is het niet ongebruikelijk om met een stukje (stok)brood de laatste beetjes saus nog op te eten. Omdat het zo lekker is, niet omdat je nog honger hebt.
Bij mensen die hun bord niet leeg eten (vooral als ze zelf opgeschept hebben) denk ik dat ze het niet zo lekker vinden…
Zoals mevrouw het doet: het laatste stukje vlees of brood gebruiken, komt bij mij heel beleefd over. Daar lijkt mij niks mis mee. Moet men anders het laatste stukje droog opeten om duidelijk resten saus of jus achter te laten?
Het lijkt mij een ander verhaal als iemand langdurig en ostentatief over een leeg bord blijft schrapen met bestek wat met geluid gepaard gaat, maar dat is niet in dit geval.
Persoonlijk vind ik bij de vaat doen het wel prettig en praktisch als de borden leeg zijn, al zou ik mijn gasten uiteraard de vrijheid geven om zelf te bepalen tot in hoeverre ze hun bord leeg eten. En heb ik mijn kind geleerd dat het beter is om niet teveel op te scheppen en zo nodig later nogmaals op te scheppen bij meer behoefte. Bij mensen die duidelijk meer achterlaten op hun bord, dan een paar sporen (het hoeft niet likschoon te zijn, maar ik verbied het ook niet), dan neig ik te denken: het oog is groter dan de maag en blijkbaar is deze persoon een beetje hebberig en was bang dat bij een tweede opschepbeurt er niet voldoende meer zou zijn en heeft als voorzorg extra teveel opgeschept.
Vroeger bij ons thuis, ik kom uit een gezin van 7 personen, was het de onuitgesproken regel, dat we nooit het laatste restje uit de pan namen, totdat mijn moeder vroeg, wie de pan leeg wilde maken, als het restje te klein was om te bewaren. 1 van ons ‘offerde’ zich dan op om mijn moeder het werk van het laatste restje uit de pan te halen uit handen te nemen.
Eens met de inzender. Ik vind schrapen en dweilen kinderlijk-gulzig en bijna obsessief overkomen. Je móet dat laatste rijstkorreltje opeten? Och, kom nou. Ik doe het niet en zie het liever ook niet bij anderen.
Inderdaad ben ik in Nederland opgevoed om niet mijn bord schoon te maken. Echter inmiddls woon ik in Zuid-Frankrijk en daar is het zeer gebruikelijk om met een stukje stokbrood alle saus van je bord op te eten. Dat wordt hier als een compliment aan de gastvrouw gezien.
Ik heb geleerd mijn bord leeg te eten of als ik echt vol zit. Het eten naar een kant te schuiven zodat wanneer je het bord pakt niet je vingers vies zijn. Mijn stiefdochter (17) laat echter na eten van bijv pasta of lasagne over het hele bord klodders saus liggen. Ik vind dit zeer onsmakelijk staan. Daarnaast is het voor degene die het bord opruimt onmogelijk om geen rode duim over te houden aan haar bord. Wat mij betreft vind ik de etiquette dat bord niet leeg hoeft te worden gemaakt een vreemde zaak.