Bed opschudden

Nieuwe chefs willen laten merken dat ze er zijn. Heel begrijpelijk, anders had de vorige net zo goed kunnen blijven zitten. Bij kranten en weekbladen leidt een nieuw bewind dus tot veranderingen in rubrieken en columns. Sommige medewerkers mogen blijven zitten, anderen vliegen eruit en weer anderen worden enthousiast binnengehaald. Het bed moet worden opgeschud, heet dat in jargon. Ontslagen medewerkers zijn boos en onderstrepen hun gepikeerdheid met reacties van lezers die hun ongenoegen uitspreken over het vertrek van hun geliefde scribent. Hoe meer verontwaardigde lezersbrieven, hoe groter hun populariteit en hoe groter schande hun ontslag, maar het mag allemaal niet baten. De nieuwe chef denkt er niet over deze beslissing terug te draaien en over een half jaar mist niemand de ontslagene nog.

Bij Opzij is het bed-opschudproces in volle gang. De eerste die de wacht werd aangezegd was Cisca Dresselhuys zelf met haar rubriek ‘De feministische meetlat’. Dit lijkt geen verstandige greep. Oké, ik kan me voorstellen dat de nieuwe hoofdredacteur Margriet van der Linden haar eigen blaadje wil maken, maar de Meetlat was wel een uniek selling point voor Opzij. In geen enkel ander blad werden mannen aan de tand gevoeld over steeds weer dezelfde klassiek feministische issues. Tegelijkertijd was dat gekeuvel over de afwas, het strijken en wie doet de boodschappen niet meer dan een voorwendsel om die mannen überhaupt te interviewen. Die serie heeft jarenlang gelopen, maar je kon al heel lang merken dat het Cisca (die zo beroemd is dat ze met de voornaam aangeduid mag worden) geen lor interesseerde of geïnterviewde de plinten weleens sopte. Die vragen werden plichtmatig afgewerkt, maar voor de uiteindelijke score op de meetlat deden die niet eens ter zake. Die score was een afbeelding van hoe sympathiek de interviewster de geïnterviewde vond. Vond ze hem aardig, scoorde hij hoog. Vond ze hem niet aardig, scoorde hij laag.

In de interviews ging het haar helemaal niet om het feministisch gehalte van de man in kwestie, maar om andere dingen. Het waren altijd mannen met macht, en Cisca was geïnteresseerd in hun werk en in de persoon achter de functionaris. Ze hanteerde in de geschreven versie zo’n gezellige kwebbelstijl, dat ik als lezer me niet aan de indruk kon onttrekken dat het weer een buitengewoon geanimeerd gesprek was geweest met thee, koekjes en kwinkslagen, waarbij geïnterviewden meer loslieten dan aanvankelijk hun bedoeling was.

Dat is niet alleen mijn indruk. In de praktijk leidden de Meetlat-gesprekken bijna elk jaar wel een paar keer tot nieuws: de geïnterviewde had dan een bepaalde uitspraak gedaan die bepaalde commotie gaf, in de kranten terecht kwam, soms een klein politiek relletje tot gevolg had. Cisca Dresselhuys is zonder twijfel een geducht interviewster. Hoe dan ook, de Meetlat-gesprekken hadden buzz. Ze stonden ergens voor en mannen-met-macht beschouwden het als een eer om voor Cisca’s kerfstok in aanmerking te komen. Als zij je nog niet had gehad telde je nog niet mee qua macht en aanzien.

Het is niet slim om zo’n instituut als ‘De meetlat’ achteloos uit je blad te gooien. Die rubriek had nog makkelijk een paar jaar kunnen doorlopen. Nu onderscheidt Opzij zich nauwelijks nog van de reguliere vrouwenbladen. Dat verschil was in de loop der jaren toch al steeds kleiner geworden. De Meetlat eruit, en wat krijgt de lezer die geïnteresseerd is in de vrouwelijke opinie (wat dat dan ook moge wezen) ervoor terug? In het januarinummer staat onder het hoofdje ‘Maatschappij’ een artikel, getiteld ‘De jaarhoroscoop’. Vijf pagina’s lang voorspellingen, sterrenbeeldgeleuter, per teken geïllustreerd met bekende vrouwen (Rita Verdonk is een atypische Weegschaal). Dieper dan een horoscoop afdrukken kun je als blad niet zinken. Zo brengt Opzij niet alleen het feminisme, maar ook de serieuze opiniejournalistiek om zeep. Toch jammer van het blaadje.

Dit stuk werd eerder gepubliceerd in Propria Cures.