Afwijkende meningen

Beste Beatrijs,

Ik ben een man van middelbare leeftijd met belangstelling voor politiek. Ik heb een aantal opvattingen ontwikkeld die ik goed kan onderbouwen maar die niet vallen binnen wat algemeen correct wordt gevonden. Zo ben ik bezorgd om de instroom van niet-westerse immigranten, via asielregeling of anderszins, ik ben beducht voor de invloed van de islam die ik onverenigbaar acht met onze westerse waarden en ik vind de ontwikkeling van de Europese Unie zeer bedenkelijk.

Mijn ideeën worden niet weerspiegeld door de gangbare politieke partijen, dus moet ik mij wel verlaten op een groep die maatschappelijk niet hoog staat aangeschreven. En hier begint mijn probleem: als ik mijn opvattingen bij familie of vrienden naar voren breng, ontstaat er nogal eens een ongemakkelijke stilte die met valide argumentatie niet op te lossen is. Ik heb mij daarom aangewend terughoudend met mijn meningen om te gaan. Ik wil me niet vervreemden van mijn sociale omgeving. Maar ik vind het jammer dat zaken die mij ter harte gaan niet gewoon open besproken kunnen worden. Weet u hier iets op?

Politiek incorrect

Beste Politiek incorrect,

Omzichtig dicussiëren vergt bovenmenselijke inspanning.

Als standpunten lijnrecht tegenover elkaar staan, is het moeilijk om een prettig gesprek te voeren. De onuitgesproken basisfunctie van een gesprek is dat men zoekt naar overeenstemming, naar iets gemeenschappelijks. Dat betekent niet dat zich nooit onenigheid kan voordoen (dan zou het wel heel saai worden), maar dat grote tegenstellingen nopen tot voorzichtig opereren. Iedereen moet zijn mening vooral rustig naar voren brengen en ook rustig luisteren naar wat de ander te zeggen heeft. Die omzichtigheid vergt bovenmenselijke inspanning. Daar is bijna niemand toe in staat. Omdat dit soort gesprekken al gauw uit de hand loopt, rust er in de conversatie een conventioneel taboe op onderwerpen als politiek en religie. Eigenlijk kun je hier alleen met globaal gelijkgestemden geanimeerd over praten. Met andersdenkenden verloopt het gesprek stroef en trapt men elkaar makkelijk op de ziel.

U vindt het spijtig dat u niet gewoon kunt zeggen wat u vindt in uw sociale kring. Hier is niets aan te doen. Elke eenling in een groep van andersdenkenden kampt met hetzelfde probleem. Vergelijk: een afvallige moslim te midden van zijn familie, een katholieke bekeerling te midden van een atheïstische vriendengroep, een marxist met een VVD-familie. Zelfs een vleeseter te midden van veganisten heeft het al moeilijk. Het enige wat je dan kunt doen is het heikele onderwerp links te laten liggen. Tegenpolen kunnen elkaar toch nooit overtuigen. Wanneer er desondanks een discussie wordt aangegaan, komt iedereen met verhitte koppen tegenover elkaar te staan. Wat schiet je ermee op?

Overigens is het een illusie om te denken dat mensen hun meningen zelfstandig ontwikkelen. Ze vinden iets, omdat door hen geliefde en bewonderde personen die mening zijn toegedaan. Ik kan me niet voorstellen dat u oprecht graag uw (in)correcte ideeën wil bespreken met uw (correcte) vrienden en familie. Iedereen weet allang hoe de ander erover denkt en niemand zit op politieke stokpaardjes van de andere partij te wachten. Familie is er voor het vertrouwde gevoel en vrienden zijn er om je slap mee te lachen. Bespreek uw opvattingen met de mensen bij wie u ze hebt opgedaan. Of betreed de politieke arena, als u iets wil doen met uw maatschappelijke betrokkenheid.