Afdingen

Beste Beatrijs,

Op vakantie in Zuid-Europa viel het me op dat afdingen daar een must is. Voor allerlei prullaria vragen straatverkopers, maar ook bepaalde (toeristen)winkels een belachelijk hoge prijs, die je als koper door afdingen kan verlagen. Ik weet dat onderhandelen in Nederland gebruikelijk is bij het vaststellen van een salaris, het aanhouden van een taxi, of het aanschaffen van een nieuwe auto. Kan er ook worden onderhandeld bij het kopen van kunst, het kiezen van een hotelkamer of bij eenmalige diensten van elektriciën, kapper of aannemer? Is er een risico dat men hiermee mensen voor het hoofd stoot?

Op de penning

Beste Op de penning,

Hoewel Nederlanders bekend staan als belust op koopjes, hoort afdingen niet echt bij de traditie. De nationale volkssport is eerder om uitgebreid vergelijkend warenonderzoek te doen om het begeerde artikel of de dienst via de goedkoopste aanbieder te bemachtigen. Men bestudeert reclamefolders of speurt op internet naar speciale aanbiedingen. In geval van bouw- of repareerwerkzaamheden wordt vaak aan verschillende firma’s een offerte gevraagd. Rechtstreeks afdingen bij de voorbeelden die u noemt komt weinig voor. Verboden is het niet, maar het heeft iets zinledigs. Stel dat een gerieflijke hotelkamer honderd euro kost. Voor de helft van de prijs zult u hem zeker niet krijgen. Misschien dat u er een tientje af kunt soebatten, maar waarom zou u de moeite van het steggelen nemen voor tien euro winst, die u vervolgens weer gaat uitgeven aan – ook weer te dure – drank in een café?

Het bezwaar van afdingen is niet zozeer dat men mensen die iets willen verkopen ermee voor het hoofd stoot (net zoals u gerechtigd bent om een lagere prijs voor te stellen, zijn zij gerechtigd om uw voorstel af te wijzen), maar dat de praktijk van het loven en bieden te weinig oplevert in het aangeharkte Nederland. Professionele ambachtslieden werken binnen hun sector allemaal zo’n beetje in dezelfde bandbreedte. Tussen kappers bestaan grotere verschillen, maar een dure kapper die het moet hebben van een bepaalde glamouruitstraling van zijn nering zal u uitlachen als u vraagt of het voor ietsje minder kan. In de particuliere sfeer (marktplaats.nl) valt er wel succes te behalen met afdingen. Hoe meer haast de verkopende partij heeft om ergens van af te komen, hoe meer de potentiële koper van de prijs af zal kunnen schaven. Voor kunst geldt dat het zo veel waard is als wat de koper ervoor over heeft. Mooie kunst is duur en terecht, want de kunstenaar heeft iets bijzonders en unieks willen maken. Als een potentiële koper het kunstwerk te duur vindt, betekent dat dat hij het niet mooi genoeg vindt. Wie het voor een paar honderd euro minder ineens wel mooi vindt, is niet in kunst maar in geld geïnteresseerd.