Beste Beatrijs,
Ik ben opa (66) van vier kleinkinderen. Sinds hun geboorte zijn wij als opa en oma regelmatig als oppas bij hun wel en wee betrokken. Dat doen we met veel plezier. We denken erover om een som geld die wij (waarschijnlijk) niet zelf nodig zullen hebben via een lijfrente-constructie voor hen opzij te zetten. Het plan is om elk kleinkind als het 18 jaar wordt, een bedrag van enkele duizenden euro’s te schenken voor studiedoeleinden. Nu het overheidsbeleid het studeren voor jongeren er financieel niet makkelijker op maakt, wil ik helpen voorkomen dat de kleinkinderen studieschulden oplopen. Ik heb me wel afgevraagd of het verstandig is om kinderen op hun 18de een groot bedrag te geven. Zij zijn dan formeel volwassen en kunnen ook bezwijken voor de verleiding het geld aan andere (lees: luxe) zaken te besteden dan waarvoor ik het bedoeld heb. Ook vraag ik me af of dit geschenk wel pedagogisch verantwoord is. Is het voor hun eigen ontwikkeling niet beter zelf hun geld te verdienen? Hoe denkt u hierover?
Spaarpotje aanleggen?
Beste Spaarpotje aanleggen,
Het hangt van de omstandigheden af. U schrijft het geld (waarschijnlijk) niet nodig te hebben. Dus misschien toch wél. Waarom zou u het weggeven, als u of uw vrouw later mogelijk problemen krijgen met de zorg en u het goed zou kunnen gebruiken? Als u het geld niet nodig blijkt te hebben, gaat het bij uw overlijden toch naar de erfgenamen. U kunt zelfs een apart legaat voor de kleinkinderen laten vastleggen in uw testament. Er is in ieder geval geen haast om er nu al afstand van te doen.
Als ouders kunnen betalen voor hun kinderen, hoeven grootouders dat niet te doen.
Als u uw schenking nadrukkelijk wil bestemmen voor opleidingsdoeleinden, kunt u de kleinkinderen dat gewoon mededelen. In dat geval is het handig om niet het hele bedrag ineens uit te keren, maar te verdelen over de jaren dat de opleiding duurt. Maar hieraan vooraf gaat de vraag: kunnen de ouders de opleiding van hun kinderen niet betalen? Als ouders daartoe financieel in staat zijn, is dat hun taak (en niet van de grootouders). Ouders doen doorgaans ook hun best om hun kinderen studieschulden te besparen. Dus als zij betalen, hoeft u het niet te doen. Als u bovenop de ouderlijke ondersteuning uw schenking doet, zullen de kleinkinderen dat geld inderdaad besteden aan reizen, auto’s en andere consumptieve uitgaven.
U vraagt naar de pedagogische voordelen van kinderen zelf hun geld te laten verdienen. Niet als zij bezig zijn met een full time opleiding, lijkt me. Ouders betalen de studie, kinderen lenen bij of, als ouders geen geld hebben, lenen alles. Bijbaantjes zijn alleen voor de consumptieve extra’s – daar kunnen ze geen studie van bekostigen.
Samengevat: alleen als de ouders geen cent te makken hebben, lijkt het zinvol om de opleiding van de kleinkinderen te betalen. In dat geval is er weinig gevaar dat ze met het geld naar het casino gaan of op wereldreis, want ze weten natuurlijk dat een opleiding duur is en studieschulden vervelend. Als er geld genoeg omgaat in de huishoudens van uw kinderen, kunt u uw schenking aan de kleinkinderen beter uitstellen tot de erfenis.
U kunt natuurlijk ook aanbieden om het collegeld te betalen, dan blijven er nog genoeg kosten over voor de ouders en dan kan het geld ook niet over de balk gesmeten worden. Voordeel: uw kinderen en uw kleinkinderen blij gemaakt!
Laat ik geen uitspraken doen over het pedagogische aspect omdat ik daar geen verstand van heb.
Het fiscale en civielrechtelijke aspect ben ik echter beter in thuis:
Een schenking ineens van grootouders naar kleinkinderen van “enkele duizenden euros” zal naar alle waarschijnlijkheid over enkele jaren ook nog steeds belast worden. Het is echter ook mogelijk om gedurende een paar jaar elk jaar een schenking te doen die binnen de schenkingsvrijstelling valt. Dat hoeft niet naar de kinderen overgemaakt te worden. U kunt een schenkingsakte op (laten) stellen waarbij u elk jaar een schenking doet naar de kinderen waarbij u vast stelt dat u dat geld beheert totdat ze 18 zijn. Zet dat gewoon op een aparte bank/beleggingsrekening. Dan kunt u zeggen dat ze dat krijgen als ze 18 zijn of wanneer ze gaan studeren en dat ze dat geld aan de studie moeten besteden. U kunt daar ook een herroepingsclausule in opnemen voor het geval u het geld toch zelf nodig blijkt te hebben.
Aangezien de kinderen nu nog handelingsonbekwaam zijn zullen de ouders de schenkingsovereenkomst tekenen. De kinderen hoeven dus helemaal niet te weten dat er wellicht wat geld op ze staat te wachten. Dat komt ook goed uit mocht blijken dat u het geld zelf nodig heeft.
Wachten tot de erfenis is niet handig want een schenking aan de kleinkinderen valt in een minder gunstig tarief dan een schenking naar de kinderen. Door goed te plannen valt een hoop belasting te ontwijken.
nav de reactie van Floris:
Het is niet juist dat een schenking aan de kleinkinderen altijd voordeliger is dan meedelen in de erfenis. De jaarlijkse vrijstelling voor een schenking aan de kleinkinderen is zo’n € 2.000 terwijl de vrijstelling in een erfenis zo’n € 20.000 bedraagt per kleinkind. Schenken boven de jaarlijkse vrijstelling kan dus wel degelijk duurder zijn dan erven!
Daarom zeg ik ook: doe een schenking binnen de schenkingsvrijstelling.
De combinatie kleinkinderen en subsidiëren vind ik geen gelukkige woordkeuze, juist een verkeerde, omdat het niets met een overheidsdienst te maken heeft, maar familieband.
Verder vind ik het gekissebis tussen de ene specialist en de andere ook niet aangenaam om te lezen en dat iemand met titels en functies een reactie instuurt, nogal overdreven.
Wat het onderwerp betreft: met de ouders regelen, uitstellen, niet veel over praten en geld ev. voor uzelf beschikbaar houden, lijkt me de verstandigste optie.