Beste Beatrijs,
Een goede vriendin van me komt altijd te laat. Niet een beetje te laat, maar minstens een half uur. Het ergert mij mateloos, of ze er nu wel of geen goede reden voor heeft. Inmiddels houd ik er rekening mee bij afspraken. Als dat buitenshuis is, kom ik zelf alvast een kwartier later dan afgesproken en neem ik de krant mee. Onlangs had ik haar uitgenodigd om te komen eten. Ik had nadrukkelijk gevraagd hoe laat ze er uiterlijk zou zijn. Zeven uur, beloofde ze. Maar om acht uur was ze er nog steeds niet en zat ik ziedend boven mijn verpieterde maaltijd. Ik kon mijn commentaar niet inhouden toen ze uiteindelijk arriveerde. Ze vond dit erg vervelend. Even voor zevenen had ze toch een sms gestuurd dat het ietsje later werd? Hoe moet ik dit aanpakken? Nooit meer een eetafspraak maken? Voortaan nog strenger zijn? Gewoon maar accepteren?
Altijd te laat
Beste Altijd te laat,
In de loop der tijd ben ik ervan overtuigd geraakt dat te laat komen een persoonlijkheidstrek is: een eigenschap die verankerd ligt in iemands karakter. Het is heel vreemd, want je zou denken dat er niets eenvoudigers bestaat dan op tijd komen (een kwestie van bijtijds vertrekken), maar sommige mensen kunnen het niet. Dezelfde mensen die altijd te laat op afspraken verschijnen, overschrijden ook elke deadline die aan hen wordt gesteld en stellen altijd taken uit. Deze combinatie van uitstellen, tijd slecht indelen en beloftes niet nakomen staat bekend als het procrastinatiesyndroom. Oorzaken hiervan worden gezocht in een verlammende mengeling van perfectionisme en faalangst, irreëel optimisme over de eigen toekomstige prestaties, oftewel onvoldoende zelfkennis, en verslaving aan de kick om onder zware tijdsdruk te presteren. Wie last heeft van uitstelgedrag en te laat komen kan ervoor in therapie, maar het is een hardnekkig syndroom, waar iemand niet een, twee, drie vanaf raakt.
De eeuwige telaatkomer ontrieft zijn omgeving op een serieuze manier. Het is heel vervelend om op iemand te moeten wachten. Wanneer dit zich bij herhaling voordoet, leggen excuses geen gewicht meer in de schaal. De wachtende partij ziet alleen nog maar moedwilligheid van een onbetrouwbaar persoon en kan hem niet anders beschouwen dan als een egoïst die zijn eigen besognes en zijn eigen tijd belangrijker vindt dan die van de ander. De laatkomer is zich heus wel bewust van de effecten van zijn gedrag, maar het lukt hem domweg niet om zichzelf te organiseren. Dreigingen, ultimatums, boosheid van de benadeelde partij helpen niet of maar heel even.
Maak met hardnekkige laatkomers geen afspraak die hangt op een tijdstip.
Ik vrees dat er weinig te doen valt aan de onhebbelijke eigenschap van uw vriendin. Maak liever geen afspraak met haar die hangt op een tijdstip. Wees bereid zonder haar de bioscoopzaal te betreden en na een half uur wachten het café weer te verlaten. Deel haar dat ook van tevoren mee. Maak, als ze komt eten, een stoofschotel of een pan soep klaar, waarvan het niet erg is als die een uur extra staat te pruttelen, en vul de wachttijd met iets leuks of nuttigs.
Oneens met Beatrijs. Hoe doet deze vriendin dat bij afspraken waar een serieuze sanctie volgt op (veel) te laat komen? Bijvoorbeeld een sollicitatie of een afspraak in het ziekenhuis? Dan kan ze waarschijnlijk ineens wél op tijd komen. Chronisch te laat komen is geen ongeneeslijke stoornis maar inderdaad een uiting van egoïsme en onverschilligheid die je niet hoeft te faciliteren.
Mijn dochter loste dit heel simpel op: wetende dat haar vriend altijd een kwartier tot een half uur te laat kwam, paste zij de afspraak naar hem toe aan. Dus als ze om 20.00 uur ergens verwacht werden, vertelde ze hem dat ze er rond 19.30 uur moesten zijn.
Qua eetafspraken heb ik het weleens gepresteerd om mijn hond een lekkere maaltijd voor te zetten :-) en de late gast te vertellen: sorry, alles is op, het spijt me.
Aan de andere kant: faciliteer het ook niet.
Nodig eens een paar vrienden uit. Het eten begint om 7 uur. Wie er dan is kan aanschuiven. Wie te laat komt mist de eerste gangen. Misschien dat ze nog net het nagerecht haalt.
Ik kom zelf uit een familie van chronisch te laat komers. Maar als het echt telt zijn we er wel. Het is volgens mij echt een kwestie van prioriteiten.
Eens met de eerste en de laatste reactie. Ik voel aan mezelf dat ik een grens heb bereikt aan het accepteren en wil helemaal geen afspraken meer met onze vriendin. Ook niet zonder tijdstip. Ze appt maar, of messengert, of mailt. Hoef ik niet meer als een doetje te gaan zitten wachten. Want zo voel ik me, een doetje.
Na een tijdje zou ik er ook genoeg van krijgen, het is indirect beledigend, kwetsend.
Ik had een “vriendin” die strijk en zet de tv aan had met wedstrijden van haar favoriete voetbalclub. Na het dempen van het geluid, verdween bij mij ook de lust om nog af te spreken.
Ik denk maar zo: zij mist een goeie vriendin, ik niet!
Consequent te laat komen is zeer storend en geeft voor de wachtenden een heel onbetrouwbaar gevoel. Ik begrijp alle reacties die zijn gepost. Alhoewel ik zelf geen te laat komer ben, maar een net-op-tijd komer, weet ik dat het niet een doorsnee onverschilligheid of egoïsme is, maar juist precies wat Beatrijs zegt: mengeling van perfectionisme en faalangst, en altijd presteren onder tijdsdruk. Het zal echt niet voor een ieder die vaak te laat komt opgaan, deze stoornis en het is aan de wachtenden zelf om een beslissing te nemen om te wachten of niet. Het probleem moet degene zelf aangaan en oplossen. Ik vind de tips die Beatrijs geeft zelfs heel goed: Maak met hardnekkige laatkomers geen afspraak die hangt op een tijdstip.
Ik heb altijd geleerd dat je tussen het tijdstip van uitnodiging en een kwartier daarna hoort te arriveren – dat is voldoende marge voor kort oponthoud in het verkeer en je staat niet al voor de deur terwijl je nog niet verwacht wordt. Die mensen ken ik namelijk ook: dan ben je nog even aan het stofzuigen en dan staat de visite een half uur te vroeg voor je neus. Na een paar keer ergeren ben ik daar heel makkelijk in geworden: ga maar zitten, als ik klaar ben met stofzuigen dan ga ik de thee opzetten. Zoals Floris zegt hoef je het niet te faciliteren.