Beste Beatrijs,
Ik (vrouw) wil graag mijn achternaam doorgeven aan mijn toekomstige kinderen. Mijn vriend is het hier niet mee eens. Hij wil graag dat de kinderen zijn naam dragen. Zijn argument is dat zijn naam de band tussen vader en kinderen versterkt en hij voelt zich in zijn mannelijke eer aangetast als dit traditionele vaderlijk privilege verdwijnt. Ik ben trots op mijn (zeldzame) familienaam en vind daarnaast het emancipatorische aspect belangrijk. We komen geen stap nader tot elkaar en een middenweg is hier niet mogelijk. Hoe kunnen we tot een beslissing komen? Toch niet met een dobbelsteen?
Welke achternaam?
Beste Welke achternaam,
Dit is natuurlijk een kwestie die u met uw vriend moet uitvechten, een privé beslissing waarover u het samen eens moet worden. Beide opties zijn formeel mogelijk. Wanneer de persoonlijke voorkeuren niet met elkaar sporen, moet een van u beiden zich bereid tonen de ander tegemoet te komen. Inhoudelijke argumenten worden gebouwd op gevoel. Mijn mening in dezen is niet meer waard dan de mening van wie dan ook, maar vooruit, u vraagt erom en daar komt-ie:
Vergeleken met de biologische verwevenheid van moeder en kind staat een vader zwaar op achterstand.
Tenzij er een dringende reden is om het niet te doen (de naam van de man is bizar en wekt spotlust op, waar een kind op het schoolplein last van zou kunnen krijgen) vind ik dat de vader voorrang moet krijgen om zijn naam aan het kind mee te geven. Met zijn achternaam zet de vader een stempel: dit kind is van mij, ik ben de verwekker en dat wil ik laten weten aan de wereld. Voor de moeder is een dergelijk symbolisch bewijs van eigendom niet nodig. Mater semper certa est, zoals de Romeinen zeiden. Er bestaat nooit enige twijfel over wie de moeder is, want de moeder is door zwangerschap, baren en borstvoeding heen gegaan. Iedereen heeft kunnen zien dat zij het is die het kind heeft voortgebracht. Dat een kind een andere achternaam heeft dan de moeder (veel vrouwen houden tegenwoordig vast aan hun geboortenaam in plaats van de naam van hun echtgenoot aan te nemen) is een miniem detail, dat nooit iemand aan het twijfelen zal brengen of dat kind wel echt van die moeder is. Vergeleken met de biologische verwevenheid van moeder en kind staat een vader zwaar op achterstand. Er is niets concreets waaruit zou blijken dat hij inderdaad de vader is. Alleen diens woord: ‘Ja ik ben degene die ooit een zaadje in die ene vrouwelijke schoot heeft gedeponeerd.’ Dat is een betrekkelijk gratuite mededeling. Door een kind van zijn naam te voorzien erkent de man het vaderschap en neemt hij tegenover de wereld de bijbehorende verantwoordelijkheid op zich: ‘Ja, ik ben de vader, het kind draagt mijn naam, ik zal tot het einde van mijn leven (en daarna in de archieven) bekend staan als degene die aan de oorsprong van het kind stond en ik zal de bijbehorende plichten vervullen.’ Dit is belangrijke symboliek voor een man en trouwens ook voor een kind.
Gun het uw vriend dat uw kinderen zijn achternaam zullen dragen. U hebt alles al: u zult zwanger zijn, u zult baren, u zult zogen. Sta uw vriend toe om ook iets bij te dragen aan de onderneming: zijn naam. Bewaar uw emancipatorische behoefte voor gesteggel over de eerlijke verdeling van zorgtaken.
Wow, wat een verschrikkelijk advies op het einde! “U hebt alles al: u zult zwanger zijn, u zult baren, u zult zogen.” Het is waar dat een vrouw dat heeft, maar ze heeft ook de nadelen ervan: u zult pijn lijden, u lichaam zal nooit meer hetzelfde zijn, uw borsten zullen uitzakken.
Natuurlijk geeft het dragen en zogen van een kind een bijzondere band, maar laten we niet doen alsof er ook geen nadelen aan kleven.
De vader de achternaam laten geven omdat je “het kind al hebt mogen dragen” is onzin. Zelf ben ik wel te spreken over het argument dat het traditioneel een symbolische band met de vader smeedt. Als het advies hier had opgehouden dan had ik mij aangesloten, maar de laatste alinea vind ik jammer.
Ik mis een element in zowel de vraag als het antwoord. Wat zouden de kinderen willen?
Tenzij u Van Oranje-Nassau heet en uw vriend Smit (of iets dergelijks) lijkt het me dat de kinderen liever de naam van de vader willen.
Mijn moeder heeft haar eigen naam altijd gebruikt. Geen enkel punt uiteraard, maar ik kan me herinneren dat er kinderen aan mij vroegen of mijn ouders wel getrouwd waren of niet, dat waren ze wel trouwens. Niet echt vooruitstrevend van ze maar goed (Ik ben van 1981).
Ik kan mij zo voorstellen dat de kinderen hier het idee krijgen dat hun vader hen niet, of niet graag genoeg, wilde of in ieder geval kan ik me voorstellen dat ze geconfronteerd worden met de vraag of hun vader wel hun vader is. Als de vader gewoon in beeld is en de ouders een relatie hebben lijkt er iets aan de hand te zijn als de kinderen niet de naam van de vader hebben. Dat hoeft natuurlijk niet zo te zijn maar in de huidige samenleving denk ik dat dat beeld nog steeds bestaat.
Op zich geen doorslaggevende redenen maar ik zou toch in overweging willen geven om te kijken wat de kinderen het liefst zouden willen.
Ik heb altijd mijn eigen achternaam gebruikt, mijn man heeft dat trouwens aangemoedigd. Onze kinderen dragen zijn achternaam. Mijn dochter gebruikt de naam van haar man en ook hun kinderen dragen zijn achternaam. Toen we daarover praatten zei mijn dochter: “Het gaf voor ons vaak verwarring, ook op school, dat jij een andere achternaam had dan wij, dus ik heb er voor gekozen dat we in ons gezin allemaal hetzelfde heten. Er waren in mijn klas zoveel samengestelde gezinnen waar twee of drie of soms nog meer achternamen in het spel waren. Best ingewikkeld. Ik houd het liever overzichtelijk, dat is vooral ook voor de kinderen prettig”.
Ben het eens met Marie. En verder: Beatrijs gaat niet in op het eerste argument: dat de briefschrijfster trots is op haar (zeldzame) achternaam. Een vriendin van mij heeft om precies die reden aan haar zoon – uiteraard met instemming van haar vriend – haar achternaam doorgegeven. Maar zij heeft dan ook een aardige, geëmancipeerde vriend. Dat scheelt een stuk, in allerlei opzichten!
Voor informatie van de overheid zie:
Informatieblad De keuze van de achternaam
Gemma zeg: “Ik heb altijd mijn eigen achternaam gebruikt, mijn man heeft dat trouwens aangemoedigd”.
Als hij het niet goed vond, zou de dan anders heten?
Mijn man heeft ook zijn eigen naam :)
Als mensen hun kinderen de naam van de partner geven die het kind niet heeft gebaard is dat om de band te verstevigen. Als je een kind hebt gebaard heb je al een band.
Wat leesvoer over het onderwerp. Een essay van de Vlaamse filosoof Antoon Vandevelde over dit onderwerp. In het kort komt het erop neer dat hij Beatrijs onderschrijft: http://www.kuleuven.be/metaforum/page.php?LAN=N&FILE=opiniestuk&ID=691