Beste Beatrijs,
Mijn man en ik verschillen nogal eens van mening. Zo ook over de juiste manier om bestek te hanteren en andere tafelmanieren. Onze zevenjarige zoon vindt het nog steeds lastig om met mes en vork te eten. Sperziebonen hanteert hij het liefst als frietjes. Op bezoek of in een restaurant sta ik dat niet toe, maar thuis vind ik dat geen probleem. Ik vind het belangrijker dat hij leert genieten van eten. Voor geklieder is hij te oud, maar af en toe een boontje of een stukje paprika uit de slaschaal? Manlief tolereert dat niet en dat leidt vaak tot zware momenten aan tafel.
Overigens is mijn man van mening dat lepels voor baby’s zijn en niet standaard op tafel horen te liggen. Zoon en ik eten graag met lepel en vork, zeker gerechten met een sausje. Bovendien meen ik te weten dat Indisch eten altijd met lepel en vork wordt gegeten. Hoe zit het nu eigenlijk?
Met de handen eten
Beste Met de handen eten,
Net als voor het waarderen van uiteenlopende soorten voedsel is er voor adequate tafelmanieren oefening nodig. Oftewel herhaling, herhaling en herhaling. Daarom raad ik u aan om vast te houden aan met mes en vork eten door uw zoon. En geen uitzonderingen te maken in de trant van ‘sperziebonen mogen wel met de hand’ of ‘in de slabak mag best met de handen worden gegraaid’. Daarmee geeft u uw zoontje een verkeerde voorstelling van zaken. Eten met mes en vork is geen formaliteit die alleen geldt voor sjieke restaurants of voor diners bij andere mensen. Het is de standaard manier waarop er wordt gegeten, zowel uit als thuis, zowel met onbekenden als met bekenden en met huisgenoten. Alleen iemand die in z’n eentje in z’n eigen huiskamer eet kan het zich permitteren om met de handen te eten of z’n bord af te likken.
Eten met mes en vork is geen formaliteit die alleen geldt voor sjieke restaurants of voor diners bij andere mensen.
Het is best lastig om de techniek van met mes en vork eten onder de knie te krijgen. Uw zoontje is zeven jaar. Het is helemaal niet raar dat hij hier nog steeds moeite mee heeft. De bedoeling van een opvoeding is nu net dat hij dat leert. Er gaan jaren overheen, voordat het een echt automatisme wordt. U helpt uw zoontje er niet mee door bepaalde gerechten uit te zonderen van de mes-en-vork-regel of door hem voor te houden dat de regels voor thuis eten minder streng zijn dan voor buitenshuis eten.
Dat uw zoontje fouten maakt en af en toe zijn handen gebruikt is geen reden om boos te worden, zoals uw man kennelijk doet. Je moet niet boos worden op een kind dat iets aan het leren is en fouten maakt. Maar het is wel raadzaam om fouten altijd te corrigeren en er op een vriendelijke manier bovenop te zitten dat hij mes en vork gebruikt. Het is de enige manier om dit gedrag te automatiseren.
Wat het gebruik van lepels betreft: in Nederland en andere westerse landen wordt de lepel gebruikt voor soep en desserts, en niet voor de warme maaltijd. Rijst of pasta met saus, salades, aardappels, vlees, groente: allemaal met mes en vork. Zo wordt er ook in restaurants gedekt. Geen lepels dus. Mogelijk wordt in Indonesië, Suriname de lepel vaker ingezet bij rijstmaaltijden, maar in Nederland is dit geen gebruik. Niets staat u in de weg om wel de lepel te gebruiken bij eenpansgerechten, net zoals u er ook voor kunt kiezen om voortaan met stokjes te eten, maar de standaard in Nederland is: uitsluitend mes en vork.
Hm, rijst is toch echt handiger met lepel en vork…heel gewoon in Indische kringen!
Voor de rest een prima advies.
Spaghetti eet ik wel met vork en lepel, net zo gemakkelijk. Zo heb ik dat vroeger ook op school geleerd met de kooklessen en ook macaroni.
“In Nederland is de regel of standaard met mes en vork te eten” Veel boerengezinnen zullen u daarin tegenspreken en de hutspot en stamppot wel degelijk met een lepel eten. Hoewel ik begrijp dat het eten met mes en vork tot hoofdetiquetteregel is verworden, is er volgens mij niets mis mee met een lepel het warme eten te eten, het staat hooguit wat “boers”, maar dat is allang geen beledigend beeld meer.
Zodra een kind een potlood kan vasthouden om mee te tekenen of te kliederen kan het ook minimaal een vork vasthouden en daar mee eten. Ik sta ook op strikte tafelmanieren en eten met mes en vork hebben mijn kinderen al heel vroeg geleerd. Eten met alleen een vork zou ik nog toestaan op die leeftijd maar eten met handen pertinent niet. En met je handen grabbelen in een schaal waaruit ook anderen moeten eten is natuurlijk helemaal uit den boze en een gewoonte die zeer snel afgeleerd moet worden.
Spaghetti en andere pasta’s absoluut zonder lepel!!! Ik heb een tijdje in Italie gewoond en de lokale bevolking zit altijd te gluren naar toeristen die hun pasta met een lepel eten; hebben zij iets om zich vrolijk over te maken! Ik heb zelf weddenschappen meegemaakt in restaurants, dan werd gegokt wie en hoeveel toeristen met lepel gingen eten. Kan absoluut niet!
Bij ons zijn lepels ook alleen voor soep en toetjes.
Dat geldt voor mijn man en mij, maar ook voor mijn kinderen van 7 en 4.
Pasta, rijst met ragout, nasi, doperwten, appelmoes, friet: alles met mes en vork (en niet prakken!). Gewoon elke avond, dan went het vanzelf.
Ik denk dat de jongste van af een jaar of 3,5 geen lepel meer aangereikt kreeg. En natuurlijk wil zij nog wel eens een hand in het eten steken, maar ze weet best dat dat niet zo hoort.
Auch.. in het restaurant waar ik werk, wordt voor stoofpotjes wel met lepel gedekt.. Zonde om anders de saus niet te kunnen opeten! En pasta eet je idd niet met de lepel.. maar ook niet mer een mes ;)
Kun je saus niet opeten met een stukje brood? Of is dat nou ook echt uit den boze?
Wie bepaalt, of heeft ooit bepaald hoe de mens eet. Wat een onzin verhalen. Pasta met een lepel, niet met een lepel…mes en vork…met de blote handjes. Als het om hygiëne gaat kan ik me er nog iets bij voorstellen, echter…ook daar wordt over getwist. We zouden ons drukker moeten maken om wat we eten in plaats van hoe. En geloof mij nou, ook al slurpen de kinders de spaghetti aan de keukentafel naar binnen en zit de saus in hun haren, ook dan weten ze heel goed hoe het van hen wordt ‘verwacht’ wanneer dit buitenshuis wordt genuttigd. Dus bij ons thuis eten ze hun boontjes als groene patatjes, mogen ze voelen wat ze eten en al hun zintuigen gebruiken. Het is aangeboren maar afgeleerd door de maatschappij.
Alleen door de spaghetti met hulp van de lepel om de vork te draaien valt deze pasta ongeschonden naar binnen te werken. Zonder lepel ontkom je er niet aan om de slierten in kleine stukjes te snijden en die glibberen dan weer te snel van je vork. Dat draaien vergt enige handigheid, die wel mooi is om te zien. Dat Italianen deze schoonheid niet opmerken is bijzonder jammer voor hen.
De vraag over hoe het hoort met Indisch eten is nog niet beantwoord. Ik kom uit een familie die twee eeuwen in Nederlandsch Indië heeft gewoond. Ik heb van mijn vader begrepen dat een mes in de Javaanse cultuur absoluut niet op tafel mag liggen, omdat een mes (ook een ongevaarlijk tafelmes) voor Javanen een wapen is.
Gezellig samen eten kan niet met een wapen op tafel, dus zal een goede kok bij het maken van een rijsttafel alle ingrediënten tenminste zo klein snijden dat alles met lepel en vork kan worden gegeten. ‘Met het mes op tafel’ is overigens een Nederlands gezegde wat ook weinig goeds zegt over de sfeer.
In het verlengde daarvan: als er toch een mes op tafel moet liggen, zal ik er altijd voor waken dat het niet met de punt naar mijn tafelgenoten of naar mij toe ligt, want dat zou ongeluk brengen. Natuurlijk is het bijgeloof, wat nergens op slaat, maar was etiquette niet juist bedoeld om iedereen op zijn/haar gemak te laten voelen? ;-)