Vluchten voor het goede doel

Beste Beatrijs,

Laatst was ik op een verjaardagsfeestje van een vriend. Zoals dat gaat kende ik de helft van het gezelschap wel en andere helft niet. Ineens loopt er iemand naar buiten, naar zijn auto en komt terug met een grote doos die vol zit met pakjes kaartspellen. Hij vraagt de aandacht van de aanwezigen, brabbelt iets onduidelijks over een goed doel en verzoekt de feestgangers vervolgens vriendelijk of ze zo’n pakje speelkaarten willen kopen à 4,95 euro. De visite reageert verdeeld. Een enkeling weet er een grapje uit te persen (‘Je moet op de markt gaan staan!’) maar de meesten voelen zich klaarblijkelijk verplicht om een pakje af te nemen. Zelf wist ik onder dit morele appèl onderuit te komen door naar de wc te vluchten. Reageerde ik gierig en laf of was deze goede-doelen-man onfatsoenlijk bezig?

Vluchten voor het goede doel

Beste Vluchten voor het goede doel,

Niemand is verplicht om in te gaan op een uitnodiging om geld af te staan. Een verzoek voor een bijdrage aan een of ander filantropisch doel (zo’n pakje kaarten dient slechts als schamel voorwendsel) is per definitie vrijblijvend en kan altijd beleefd worden geweigerd: ‘Nee, dank u, ik heb hier geen behoefte aan.’ U had dus niet fysiek hoeven weg te vluchten; u had rustig in de kamer kunnen blijven en de colporteur koeltjes kunnen trotseren.

Verjaardagsbezoekers mogen niet worden ingezet als prooi voor afpersers.

Anderzijds is het wel begrijpelijk dat u er even tussenuit kneep, want in het besloten gezelschap van een verjaardagsfeestje wordt de sociale druk om toch maar de portemonnee te trekken tot onaanvaardbare hoogte opgevoerd. Door behendig in te spelen op de angst van aanwezigen om door omstanders voor harteloze egoïst te worden versleten ontpopt deze nobele geldinzamelaaar zich tot een afperser eerste klasse. Verjaardagsbezoekers mogen niet worden ingezet als prooi voor afpersers. Als de gastheer op de hoogte was van de voorgenomen geldinzameling, had hij dit initiatief de kop in moeten drukken. Als de jarige zelf ook werd overvallen door deze spontane actie, had hij na de oproep zijn stem moeten verheffen voor een dienstmededeling om zijn gasten te sauveren: ‘Dit is een vrijblijvend aanbod! Wie niet wil hoeft niet mee te doen!’