Iedereen feliciteren

Beste Beatrijs,

De laatste tijd valt het mij op dat op verjaardagen de gasten elkaar allemaal, bijna zonder uitzondering, feliciteren met de verjaardag van degene die het feestje geeft. Ik kan mij niet herinneren dat dit tien jaar geleden ook zo ging. Hoogstens feliciteerde men de directe familie van een jarige. Ik vind het een beetje vreemd als zelfs de buren van een jarig kind elkaar gaan feliciteren. Kunt u mij vertellen wat de huidige etiquette is en ik zou het interessant vinden om te weten of dit inderdaad veranderd is.

Allemaal gefeliciteerd!

Beste Allemaal gefeliciteerd,

Iedereen feliciteren is een onbeholpen en serviele conversatiestopper die beter kan worden vermeden.

Ik denk dat het verschijnsel ‘iedereen feliciteert iedereen’ bij verjaardagen inderdaad in opkomst is. Vroeger was dat voorbehouden aan dorpse, provinciale kringen, waarin het individu ondergeschikt was aan de familie dan wel aan de gemeenschap. In families of in hechte samenlevingsverbanden wordt er niet zo veel onderscheid gemaakt tussen individuen en een van de manieren om eventuele verschillen recht te trekken is om bij een verjaardag of andere vreugdevolle gebeurtenis iedereen te feliciteren – de anderen zijn immers ‘ook een beetje jarig’ of delen althans in de glorie. Soms is dat ook terecht. Als een kind bijvoorbeeld is geslaagd voor zijn eindexamen, worden ouders ook gefeliciteerd, niet omdat zij het succes behaald hebben, maar omdat het voor hen ook een belangrijke mijlpaal is.
Waarom dit gebruik van binnen de strikte familiekring/platteland is overgeslagen naar de rest van de maatschappij, zodat op dit moment wildvreemden elkaar gaan feliciteren op een verjaardagsfeestje van een gemeenschappelijke kennis vind ik ook een beetje raadselachtig. De felicitatie-wildgroei is eigenlijk de zoveelste vorm van omgangsvormen-inflatie. Een applaus kan nooit meer zittend worden gegeven, maar loopt altijd uit op een staande ovatie. Begroeten en afscheid nemen gebeurt niet meer met het geven van een hand of een enkele kus, maar altijd met drie zoenen. Mensen die ergens voor zijn uitgenodigd nemen altijd een cadeau mee, ook als dat niet nodig is. In geboorteadvertenties is het uitroepteken standaard geworden: ‘Geboren!’ De geringste prestaties van kinderen worden bekrachtigd met het uitdelen van high fives. Mensen zijn vaak bang om niet enthousiast genoeg te lijken en dan is het niet meer dan logisch dat gasten op een niets-bijzonders-verjaardagspartijtje ruim felicitaties om zich heen strooien, alsof ze extra ballonnetjes opblazen ter wille van de feestvreugde. Men feliciteert de medegasten bij wijze van vriendelijke geste die meer enthousiasme uitdrukt dan het gewone ‘Hallo’ of ‘Hoe gaat het?’

Iedereen feliciteren is een onbeholpen en serviele conversatiestopper die beter kan worden vermeden, maar ik vrees dat dit gebruik bezig is met een onstuitbare opmars.