Beste Beatrijs,
Ik ben onlangs verhuisd. De verhuisdag zelf was verschrikkelijk, maar ik werd geholpen door drie vriendinnen, die zich een tien hebben gesjouwd aan mijn bezittingen. Toen het drietal net voor de zoveelste keer naar het oude pand was vertrokken, kwam mijn nieuwe buurman mij met een fles champagne welkom heten. Ik wilde de fles niet openmaken, omdat ik op mijn drie weldoensters wilde wachten, maar het gevolg was dat de nieuwe buurman daar maar stond te drentelen. Had ik de fles toch alvast moeten aanbreken? Is mijn burenrelatie nu bij voorbaat bedorven? Achteraf wilden de drie vrouwen evengoed geen champagne. In mijn ijskast ligt nu die fles te wachten op een betere gelegenheid. Welke?
Ik vermoed dat de buurman zijn nieuwsgierigheid niet kon bedwingen. Waarom maakt hij anders zijn opwachting, terwijl de verhuizing nog in volle gang is? Normaal gesproken wacht men daar een rustiger moment voor af. Het is trouwens eigenaardig dat uw buurman verwachtte dat zijn champagne meteen mede door hem zelf soldaat gemaakt zou worden. In het algemeen storten mensen zich niet op de door hen meegenomen drank of bonbons. Uw buurman had helemaal geen fles nodig als excuus om binnen te komen. Integendeel zelfs. Hij had met één mededeling moeten volstaan: ‘Ik woon hiernaast en als u iets nodig heeft, gereedschap, een flesopener of een kop koffie, belt u dan gerust aan.’ En daarna meteen wegwezen.
U op uw beurt had hem binnen twee minuten de deur uit kunnen bonjouren door iets te zeggen als: ‘Leuk om te weten dat u naast me woont. Komt u volgende week, als ik een beetje op orde ben, een keer koffie drinken en kennis maken?’ Er staat u niets in de weg om hem alsnog uit te nodigen, ook al verliep de eerste ontmoeting moeizaam en denkt u dat er een opdringerige halve gare naast u woont. Wie weet revancheert hij zichzelf. Zo moeilijk is het spelen van de rol van prettige buurman nou ook weer niet. Wat die champagne betreft: u mag helemaal zelf beslissen wanneer en met wie u die opdrinkt. Als hij met badschuim was komen aanzetten, had u hem ook niet in uw ligbad genood.
Met hoofdschudden dit relaas en uw advies gelezen. Ik heb de nodige verhuizingen achter de rug, zowel binnen Nederland als internationaal. In de meeste gevallen zitten je nieuwe buren niet op je te wachten (want hebben al een sociale infrastructuur). Dit met uitzondering van bv buitenlanders of mensen uit een andere regio omdat die in hetzelfde schuitje zitten. Men kijkt de kat uit de boom, reageert stug en afhoudend, of kankert dat de verhuisploeg de lift te lang bezet houdt (is mij echt overkomen en in Nederland meer dan elders). Dat vind ik slechte voorbeelden. Na iedere verhuizing moeten nieuwe contacten worden gelegd. Dat is interessant en (in-)spannend, waarbij het initiatief meestal bij de nieuwkomer ligt.
Hier nu een geval van iemand die je niet zoveel tegenkomt, namelijk de autochtoon die zelf de nieuwe buren verwelkomt met een leuke geste. Geen stugge Hollander die stiekum door de gordijnen loert en verder alleen maar “môge” zegt, maar iemand die het initiatief neemt, kennis wil maken en langskomt voor een babbel met een fles champagne.
Nu is dit geen verjaardagscadeau) bedoeld om aan de privé-collectie van de ontvanger toe te voegen zonder dat de bezoeker enige aanspraak heeft. Het is een geste om samen een glas te drinken – dit is mijn interpretatie die voortkomt uit enige ervaring. Leuk. Dacht ik. Want er is kennelijk een probleem: de stugge en afhoudende partij zit nu plotseling aan de andere kant: de nieuwkomer.
Uw advies – fles in ontvangst nemen, buur wegsturen, en misschien wel eens een keer een kop koffie geven – is buitengemeen bot en onbeschoft jegens iemand die zich een goede buur toont en het ijs wil breken met een praatje en een drankje. Dit is werkelijk het summum van “heb-ik-soms-iets-van-je-aan” achtige benepenheid. Dat het bezoek op dat moment niet uitkomt (snap ik maar weet die man misschien niet) rechtvaardigt een dergelijke houding niet. In dat geval leg je dat uit en maak je een afspraak om de fles in een paar dagen gezamenlijk te drinken. Uw vergelijking met badschuim die niet voor een gemeenschappelijk bad bedoeld is, ter onderbouwing van uw advies, slaat echt als een tang op een varken.
Afsluitend: ik kan me voorstellen dat, gezien het algemene verwachtingspatroon, een geïnteresseerde (u noemt dit wat pejoratief: nieuwsgierige) buur wat bevreemdt. Deze geste is echter positief en een botte afhoudende reactie is iets wat gecorrigeerd, en niet onder het mom van etiquette bestreden moet worden.