Roddelen

Beste Beatrijs,

Onze vriendenkring stamt gedeeltelijk uit onze studententijd van een aantal jaar geleden. We zien elkaar zelden allemaal tegelijk, maar we spreken regelmatig apart af met verschillende stellen om een hapje te eten en wat bij te kletsen. Vanzelf kom je tijdens zo’n gesprek ook wel eens over andere leden van de vriendengroep te spreken. Een vriend van ons vindt dat ongepast en zegt altijd snel dat we aan het roddelen zijn. Mijn man en ik vinden dat we meningen afstemmen, eens kijken of andere mensen er net zo over denken als wij. Wat is echter de grens? Wanneer is het gewoon praten, wanneer wordt het roddelen?

Andere mensen bespreken

Beste Andere mensen bespreken,

Gesprekken met vrienden kunnen gaan over inhoudelijke onderwerpen (het nieuws van de dag, de televisie van gisteravond, de politiek, het nieuwste boek, de laatste film) of ze kunnen gaan over mensen, inclusief jezelf. Wanneer het gesprek over mensen gaat, komen al snel gemeenschappelijke vrienden en kennissen aan bod. Dat is normaal. Dat praat veel makkelijker dan wanneer je het voortdurend over jezelf en je eigen belevenissen moet hebben. Op ego-verhalen moeten gespreksgenoten immers instemmend en ondersteunend reageren. Praat je over niet-aanwezigen, dan kan iedereen veel meer vrijuit zijn mening geven en de conversatie wordt daar levendiger van. Zo’n gesprek is ook interessanter dan een gesprek over mensen die alleen de spreker kent (‘Mijn buurvrouw heeft last van migraine’ of ‘Bij mijn schoonzus is er ingebroken’), want daar voelen anderen zich minder betrokken bij.

Praten over wederzijds bekende mensen gebeurt uit belangstelling voor het wel en wee van de betreffende personen. Als je iemand een tijdje niet gezien hebt, wil je weten hoe het met hem gaat. Net als in de journalistiek geldt voor berichten over bekenden dat goed nieuws minder attentiewaarde heeft dan slecht nieuws. Als alles pico bello in orde is, ben je snel uitgepraat. Andermans tegenslag of minpuntjes bieden meer conversatiestof dan andermans vreugde of voorbeeldigheid. Dit soort gesprekken kun je roddelen noemen. Dat klinkt verwerpelijk, maar iedereen doet het. Door meningen aan elkaar te toetsen krijg je vat op de werkelijkheid. Jezelf vergelijken en er gunstig uitspringen speelt ook een rol, evenals het vaststellen van oorzaken, zodat je soortgelijk ongeluk kunnen vermijden.

Er is niets mis met praten over bekenden, zolang er geen leugens worden verspreid en zolang je elkaars geheimen bewaart. Het is onaanvaardbaar om privé-informatie die in vertrouwen is verteld aan anderen door te vertellen om er zo de blits mee te maken. Maar het zou raar zijn om algemeen bekende feiten (een vriend heeft een ziekte, ligt in scheiding, is ontslagen, heeft een lastig kind, enzovoort) tot verboden terrein in de conversatie te bestempelen.