Te gulle buurman

Beste Beatrijs,

Drie jaar geleden zijn we vanuit Amsterdam verhuisd naar een klein dorp. Via de buren leerden we andere mensen in de omgeving kennen, van wie er eentje ons geweldig geholpen heeft met (verbouwings)klusjes in en om het huis. Deze man zit in de Vut en is ontzettend handig met doe-het-zelven. Hij wilde er geen geld voor aannemen, want, zei hij, ‘ik heb toch geld genoeg’. Dat klopt, hij is rijk, veel en veel rijker dan wij. Behalve behulpzaam is hij ook vrijgevig. Hij weet al onze verjaardagen en de kinderen krijgen dan iets duurs van minstens ƒ50,- en wij zelf trouwens ook: speciale whisky of een enorme plant voor in de tuin. Dat is heel aardig van hem, maar mijn man en ik voelen ons hier ongemakkelijk onder. Het liefst zouden we dit soort buitensporige cadeaus weigeren, maar dan zouden we hem beledigen. Een bijkomend probleem is dat hij (en zijn vrouw) ons als heel goede vrienden beschouwen, terwijl dat van onze kant toch niet het geval is – hoewel wij hem, nogmaals, erg aardig vinden.

Verlegen met cadeaus

Beste Verlegen,

Dit is nu precies de reden waarom mensen kleine dorpen ontvluchten: sociale controle, ons-kent-ons en de macht die sommigen over anderen kunnen uitoefenen. U verhuist juist naar zo’n kleine gemeenschap en u bent nog niet eens op orde of u stommelt al met open ogen in de valkuil die afhankelijkheid heet. U bent ingesponnen in een kleverig web van hartelijkheid en onbaatzuchtigheid, waaruit u zich nu niet meer los kunt scheuren zonder ruzie te krijgen.

‘Hadden we maar niet’ en ‘Wat zijn we stom geweest’ zijn geen vruchtbare gedachten, maar het kan geen kwaad om uzelf alsnog in te prenten dat het onverstandig is om relatief onbekenden gratis hand- en spandiensten te laten verrichten, waar normaal een uurtarief van dertig à vijftig gulden voor staat. Zeker als u van tevoren weet dat u niets vergelijkbaars terug kunt of wilt doen. U staat vanaf het begin bij uw weldoener in het krijt en die schuld loopt steeds verder op bij elke dure fles drank of zilveren kinderstepje die hij op zijn spontane manier komt aanreiken. Dat geld voor hem geen rol speelt maakt het alleen maar erger. Nu bent u wel gedwongen om met imponderabilia terug te betalen. Denk maar niet dat u nog een feestje kunt geven zonder deze goede vrienden uit te nodigen. Etentjes kunt u maar beter geheim houden. Zoudt u niet eens een appeltaart gaan bakken en bezorgen?

Hoe deze eenzijdige vriendschap een tikje te bekoelen? Stel in ieder geval de duurte van de cadeaus aan de orde (misschien is het makkelijker met zijn vrouw te spreken?) en leg uit dat het u beklemt. Dat moet te doen zijn, want ook een rijk persoon weet in zijn hart dat hij niet moet imponeren en overweldigen. Als u geen echte verkilling wenst, moet u doorgaan met hen uitnodigen voor gezellige bijeenkomsten. Dat is de prijs voor wonen in een dorp.