Tiener werkt niet mee

Beste Beatrijs,

Als single, fulltime werkende moeder van een 16-jarige dochter loop ik behoorlijk hard aan tegen haar gebrek aan bereidheid tot zelfs de minste vorm van medewerking in ons huiselijk leven. Haar plezier en vriendjes staan bovenaan en die moeder, die zeurt over hygiëne, opruimen, huisregels en eigen privacy, kan gevoeglijk de pot op.

Ik heb in mijn opvoeding (kom zelf uit een groot gezin waar iedereen een handje meehielp) altijd de nadruk gelegd op ‘iets voor een ander over hebben’ en spontaan meehelpen, daar waar je kunt. Het lijkt in een bodemloos gat gevallen te zijn, hoewel ik wel van anderen hoor dat men mijn kind lief en aardig vindt. Hoe krijg ik haar zover dat we zonder al te veel strijd in één huis kunnen wonen? Overigens heb ik al veel dingen geprobeerd: gesprekken, van prijzen tot straffen, regels, contractjes, enzovoort. Wachten tot het over gaat kan natuurlijk, maar de twee jaar die we nog samen te gaan hebben wil ik graag ook prettig leven.

Moeder van een hotelgast

Beste Moeder van,

Een alleenstaande moeder met een zestienjarig kind heeft nauwelijks nog gezag, want de sancties ontbreken. Het zal u waarschijnlijk niet lukken om haar te verbieden uit te gaan, en ze zal wel een of ander bijbaantje hebben, waardoor zakgeld inhouden ook geen effect heeft.

U heeft in uw opvoeding de nadruk gelegd op spontaan meehelpen en iets voor een ander overhebben. Ik denk dat dit een verkeerde benadering is, want meehelpen is geen kwestie van altruïsme en al helemaal niet van spontaniteit. Van tieners kun je niet verwachten dat ze uit zichzelf iets gaan opruimen. Ze struikelen over een stapel oude kranten en het komt eenvoudig niet in ze op dat ze die naar de oud-papierbak kunnen dragen. Meehelpen in het huishouden doet een kind niet uit nobelheid, maar omdat het bij de plichten hoort.

Het wordt tijd dat u uw dochter beschouwt als een min of meer volwassen huisgenoot en niet meer als een kind dat moet worden opgevoed. Die opvoeding is klaar en kennelijk gelukt, als u zegt dat anderen geen klachten hebben.

Huisgenoten hebben verplichtingen tegenover elkaar. Uw dochter is te oud om zich te laten verzorgen – ze zal dus moeten meewerken. Maak een lijst van wekelijkse activiteiten en vraag aan uw dochter om een schema op te stellen wie wanneer wat doet. De ene dag doet zij boodschappen en kookt, de andere dag u. Op maandag moet zij stofzuigen, op donderdag doet u het. Idem met kleren wassen. Als zij het schema zelf maakt, zal ze eerder geneigd zijn zich eraan te houden dan wanneer u het doet. Belangrijk is dat u ophoudt met zeuren over ‘dat ze nooit iets uit zichzelf doet’. Als uw dochter zich aan het schema houdt, is dat al heel wat. Spring nooit voor haar in, wanneer ze in gebreke blijft. Als ze de was niet heeft gedaan, wast u, wanneer het uw beurt is, alleen uw eigen spullen. Als ze niet gekookt heeft, kookt u alleen voor uzelf. Haar eigen kamer betreedt u nooit meer, behalve om haar elders in huis slingerende rotzooi erin te deponeren.

Het is in het begin even doorbijten, maar uw dochter zal op den duur de redelijkheid van deze opzet wel inzien en aan het nieuwe regime wennen. Je moet met z’n tweeën op een normale manier een huishouden kunnen voeren. Het kan niet de bedoeling zijn dat de een voor alles opdraait en de ander doet waar ze zin in heeft – dat zal ook uw dochter toegeven.