Beste Beatrijs,
Mijn zus heeft vorige maand een groot geldbedrag gewonnen in een grote, landelijke loterij. Ze wilde niet zeggen hoeveel, maar ‘je spreekt met een miljonair’. Ook zei ze direct dat ze niets aan mij zou geven. Nu denk ik dat beide mededelingen haar door een coach van deze loterij zijn ingefluisterd. Ik vind het lastig om hiermee om te gaan, omdat ik heel goed wat financiële ondersteuning zou kunnen gebruiken. Ik begrijp best dat als iemand zo’n prijs wint, iedereen denkt een graantje mee te mogen pikken. Maar ik ben bang dat de verhoudingen er onvermijdelijk door veranderen. Nu al ontstaat er afstand als ik haar met een nieuwe telefoon van meer dan 1000 euro zie. Ik weet niet goed wat het bij me opwekt: jaloezie, afgunst of spijt dat we niet meer op dezelfde manier met elkaar kunnen omgaan als we ons leven lang hebben gedaan. Moreel is zij noch ik ergens toe verplicht, maar praktisch? Moet ik maar gewoon tevreden zijn met wat ik heb en blij zijn voor haar?
Nasleep van een prijs
Beste Nasleep van een prijs,
Zoals bekend leiden grote loterijprijzen altijd tot ellende, zo niet bij de winnaars zelf, van wie hun hele leven op z’n kop wordt gezet, dan wel bij de familie en vrienden van een winnaar die last krijgen van afgunst en willen meedelen in de plotselinge rijkdom.
Een coach die winnaars begeleidt adviseert dan ook doorgaans om er zo min mogelijk ruchtbaarheid aan te geven, maar voor intimi kun je zoiets niet verborgen houden. U zult dus moeten leren leven met het feit dat uw zus ineens over heel veel geld beschikt, waar u op geen enkele manier aanspraak op kan maken. Het is overigens goed mogelijk dat zij u op zeker moment wel degelijk een bedrag schenkt (wat heeft ze eraan om alles voor zichzelf te houden?) hoewel zo’n geste u weer tot dankbaarheid verplicht, wat ook lastig kan zijn.
Het enige wat u kunt doen is de hele kwestie verdringen. Zet het uit uw hoofd, denk er niet over na, laat het niet uw humeur bederven. Verdiep u niet in de prijs van haar nieuwe telefoontje of van wat ze nog meer aanschaft. Alles is beter om gedachtetijd aan te besteden dan de rijkdom van uw zus. Dat betekent ook dat u zich niet hoeft uit te putten in betuigingen van enthousiasme en plaatsvervangende blijdschap over haar loterijgeluk. Negeer het en probeer de oude broer-zus-verhouding zo goed en zo kwaad als dat kan voort te zetten. Uw zus heeft hierin trouwens ook een taak: zij dient haar rijkdom niet te etaleren en zeker niet andere mensen de ogen uit te steken. Desondanks zal die prijs onvermijdelijk een wig drijven tussen uw zus en haar sociale omgeving die gewoon als altijd moet sappelen in het dagelijks leven. Het feit dat zij extreem goed in de slappe was zit kan niet worden ontkend, hooguit tijdelijk een beetje weggemoffeld.
Maar goed wat de schrijver vertelt is wel heel erg wrang. Hoe kun je nu van geld genieten als je het niet kunt delen met mensen die je liefhebt? De neiging om het winnen van een prijs of rijkdom te verwarren met een soort verdienste die die persoon beter maakt dan anderen is ook een rare neiging die mensen kunnen hebben.
Als ik zelf een lot koop koester ik de gedachte dat ik de prijs ruimhartig zal delen, de tijd zal het leren.
Sterkte gewenst voor de schrijver en vergeef je zus. Neem wellicht een keer de tijd om haar te vragen “Is dit nou werkelijk wie je wilt zijn nadat dit je is overkomen?”
Hoezo onvermijdelijk een wig? Wat is er mis met gewoon blij zijn voor de zus in kwestie in plaats van de jaloezie de ruimte te geven. As er al een wig ontstaat is dat door de houding van de vragenstelster. Het antwoord had hier mijn inziens moeten zijn, zet uw jaloezie opzij en feliciteer uw zus met haar prijs.
Wel raar dat ze zo nodig moest melden dat ze miljonair is, met daarbij de mededeling dat ze niets zou geven. Dat komt zeer onaardig over, al helemaal als ze weet dat de ander krap zit. Toch zou ik dat hele geldgedoe gewoon negeren. Gewoon reageren zoals voorheen ook gebeurde als de zus iets nieuws toont. Niet jaloers zijn, niet afgunstig of gefrustreerd reageren. Ook niet onderhuids. Roei met de riemen die er zijn. De een heeft nu eenmaal meer dan de ander, dat was wellicht voorheen ook al het geval en toen was het toch ook geen probleem? laat het los, vaar de eigen koers en verwacht niets omdat dat de weg naar teleurstelling open zet.
Ik verbaas me er steeds opnieuw over dat zodra mensen iets meer geld te besteden hebben dan hun omgeving, de omgeving er klakkeloos van uit dat gaat zij recht hebben op dat geld.
Wat dat betreft heeft Beatrijs het helemaal goed door te stellen dat de omgeving op geen enkele manier aanspraak kan maken op enige vermeende rijkdom. Om het in goed Nederlands te zeggen: Say it proud and say it loud so that even the people in the cheap seats can hear it.
Ik denk dat er een groot verschil is of je financieel krap zit of niet. Ikzelf heb geen extra geld nodig, dus als naaste familie een grote prijs wint, dan kan ik gemakkelijk blij voor hem/haar zijn, zonder afgunst. Maar ik kan me heel goed voorstellen dat als je moeite hebt om de eindjes aan elkaar te knopen, dat het dan wringt. Als ik zelf een grote prijs zou winnen, dan zou ik zeker aan familie die krap bij kas zit, wat steun bieden – het voelt toch niet goed om dan niet delen?
Beatrijs heeft gelijk. Het familielid dat een keer geluk heeft in de loterij, heeft geen enkele verplichting jegens anderen. Het idee dat je “recht” zou hebben op een financiële tegemoetkoming omdat een ander een prijs heeft gewonnen is onzin. Zelf zou ik mijn grotere draagkracht wellicht tonen door wat vaker etentjes te betalen, of een keer een lang weekend naar een leuke stad te bekostigen. Maar ik zou me niet verplicht voelen opeens duizenden euro’s over te maken naar een ander.
Ik begrijp nier echt wat iemand wil bereiken door te zeggen ” ik ben miljonair geworden, maar jij mag niks hebben.” Hou gewoon je mond over het feit dat je rijk bent, wat moet die ander daar nou mee? Of wees wél gul naar iemand, en zeg er dan bij dat je dat graag doet omdat je veel te besteden hebt.
Ik vind van beiden de reactie nogal vreemd. De zus die gaat bellen en vertellen dat ze miljonair is maar niks gaat geven. Bel dan gewoon niet, dit is gewoon iemand de ogen uitsteken. En ook vreemd dat ze haar familie niks geeft. Ik denk zo dat de verhoudingen in die familie een beetje verstoord zijn. En dan de briefschrijver of -schrijfster, die financieel ondersteund wil worden en alvast in gedachten het geld van zus aan het uitgeven is. Merkwaardig. (Tev eel of te weinig) geld maakt vaak meer kapot dan je lief is.
Ik denk dat ze duidelijkheid heeft willen scheppen. En ik denk zelfs dat ze u daarmee een dienst bewijst, dat de verhoudingen er uiteindelijk het minst onder te lijden hebben als ze u niets geeft. Stel ze geeft u geld en over een aantal jaren is dat op. Dan kan ze u veroordelen. Stel ze geeft u geld en u koopt iets dat ze vreselijk vindt. Dat kan een onderhuids issue worden. Bij alle uitgaven die u dan doet met het gekregen geld heeft ze ergens ook het recht om daarover te oordelen. Dat alleen al zou voor mij voldoende zijn om geen cent te willen ontvangen.