Verworpen vruchten

Beatrijs Ritsema

De Vereniging Down Power (ouders van kinderen met Down-syndroom) heeft bedenkingen tegen de triple test die de Gezonheidsraad gaat aanbevelen voor alle zwangere vrouwen. Totnutoe konden alleen vrouwen van 36 jaar en ouder gebruik maken van een vruchtwaterpunctie of vlokkentest om eventuele defecten aan de foetus op te sporen. De nieuwe triple test is eenvoudiger af te nemen (het is een bloedonderzoek) en kan eerder in de zwangerschap plaatsvinden. Dat is een voordeel voor degenen die een negatieve, alles-oké-uitslag krijgen. Degenen met een positieve, er-is-iets-mis-uitslag moeten alsnog voor de zekerheid een punctie ondergaan, dus die groep gaat er qua gemoedsrust niet echt op vooruit. De alarmfase neemt in de nieuwe opzet zelfs meer tijd in beslag.

Kennelijk is die triple-test niet 100 % procent betrouwbaar, anders zou die wel juichend zijn binnengehaald als het nieuwste van het nieuwste dat de ingrijpende vruchtwaterpunctie en de iets minder ingrijpende vlokkentest overbodig en verouderd maakt. Maar er wordt wel degelijk rekening gehouden met de mogelijkheid van vals-positieve uitslagen, wat meteen vragen doet rijzen over hoe het dan zit met de vals-negatieve uitslagen. Denk je als zwangere na een triple test dat de vrucht gezond is, breng je alsnog een baby-met-open-rug ter wereld. Dat worden forse schadeclaims.

Toch is de dreigende toename van onrust en onzekerheid tijdens de zwangerschap niet de reden waarom de Down Power club tegen het routinematig aanbieden van zo’n triple test is. Als belangenbehartigers houden zij zich met geheel andere onderwerpen bezig, namelijk de acceptatie en integratie van personen met Down-syndroom in de maatschappij en het geven van voorlichting aan betrokkenen over problemen en hoe er het beste van te maken.

Nobele en nuttige doelstellingen, waar zowel ouders als Down-syndroom-personen zelf ongetwijfeld veel baat van ondervinden. Ook voor ‘de’ maatschappij kan het geen kwaad om voorheen gedoodverfde buitenbeentjes zoveel mogelijk met de hoofdstroom mee te laten doen in plaats van ze buiten te sluiten en onzichtbaar te maken. Ik begrijp alleen niet wat dit te maken heeft met een individuele beslissing van zomaar een zwanger individu. Het brede publiek moet ervan worden doordrongen dat het met Down-syndroom-personen heus niet allemaal getob en ellende is, vinden de belangenbehartigers. Volgen de (langzamerhand bijna obligate) succesverhalen van Down-kinderen die volledig op school geïntegreerd zijn, de hoofdrol spelen in een televisieserie, door Sylvia Millecam omhelsd worden, en in het algemeen een vervuld leven leiden, waarbij ze en passant de mensen in hun omgeving een spiegel van levenswijsheid voorhouden.

Prachtig allemaal, maar ook een vorm van propaganda, want je weet van een normale foetus niet van tevoren wat voor type het wordt en van een Down-syndroom foetus ook niet. Misschien ontwikkelt ie zich tot top onder de Downs, voor hetzelfde geld blijft ie in de problematische regionen steken met zes hartoperaties, een IQ van 40-min en een somber karakter. In weerwil van het cliché gaat Down-syndroom niet steevast met onbekommerde blijheid gepaard.

Meer voorlichting over Down-syndroom maakt het voor zwangere vrouwen alleen maar moeilijker, want niemand kan enige garantie bieden voor de vooruitzichten van de foetus. Dat de triple test, evenals de vlokkentest en de vruchtwaterpunctie, een aanslag op de gemoedsrust kan vormen is een groot nadeel. En dan heb je ook nog de vrouwen die zich na abortus van een verworpen vrucht de haren uit hun hoofd trekken van schuldgevoelens. Die laatste groep begrijp ik trouwens slecht: als je zo’n moeite hebt met abortus, waarom zou je je dan aan zo’n diagnostiserende test onderwerpen?

Misschien zou voorafgaand aan de aanbieding van de triple test de houding van de zwangere tegenover abortus gepeild moeten worden. Wie niks in abortus ziet, krijgt ook geen test. Ook is het raadzaam de triple test niet te vergoeden maar zelf te laten betalen. Op die manier doen alleen de vrouwen mee, die de consequenties doorgedacht en aanvaard hebben, terwijl elke schijn van maatschappelijk belang wordt vermeden. Abortus is in het belang van de vrouw, niet in dat van de staat.