Gemengde huwelijken

Randall Kennedy: Interracial Intimacies. Sex, Marriage, Identity and Adoption.

Pantheon Books. Importeur Prijs: E 38,95

De beste manier om animositeit tussen rassen en bijkomende discriminatie op te heffen is ongetwijfeld het gemengde huwelijk. Uit gemengde huwelijken komen gemengdbloedige kinderen voort, en hoe meer er daarvan rondlopen, hoe meer het toch al dubieuze begrip ‘ras’ aan zeggingskracht inboet.

Toch zal het ideaal van een koffiekleurige wereldbevolking vooralsnog niet zijn beslag krijgen. Daarvoor is ‘ras’ te nauw gelieerd aan ‘cultuur’, en mensen trouwen nu eenmaal het liefst binnen hun eigen (sub)cultuurtje. Ook al zeggen ze dat voor een belangrijke beslissing als partnerkeuze het oppervlakkige criterium huidkleur geen rol speelt, in de praktijk is het gemengde huwelijk een zeldzaamheid. En bovendien riskant: huwelijken tussen mensen van verschillende achtergrond (of het nu gaat om nationaliteit, godsdienst, etniciteit of sociaal-economische klasse) lopen vaker op echtscheiding uit dan homogene huwelijken.

Wat niet wegneemt dat mensen die zich niets aantrekken van culturele kloven en trouwen omdat ze ervan overtuigd zijn dat hun liefde sterk genoeg is om verschillen te overbruggen, bewondering verdienen. Zij dragen toch maar hun steentje bij aan de afbraak van stereotypieën en aan het wenkend perspectief van de melting pot.

Het boek van Randall Kennedy Interracial Intimacies is een gigantische studie naar de geschiedenis van rasoverschrijdende intimiteit in Amerika. Het loopt vanaf de periode van de slavernij (verkrachtingen van zwarte slavinnen door blanke meesters, lynchings van zwarten die keken naar blanke vrouwen) totaan het heden, waarin het gemengde huwelijk geen wettelijke bezwaren meer kent, maar gemengde adoptie nog wel op tegenstand stuit.

Kennedy die eerder het boek Nigger schreef – over de merkwaardige carrière van een woord dat eerst scheldwoord was, later door zwarten gebezigd een geuzennaam, maar voor blanken volstrekt taboe bleef – ontvouwt nu niet zozeer een gedachtengang, hij kiepert een doos met research om. Dit boek is zo dik als een baksteen en bevat honderden case-studies, opgedoken uit de annalen van de jurisprudentie, die allemaal gaan over zwarte mannen die het aanlegden met blanke vrouwen of blanke mannen die het aanlegden met zwarte vrouwen en de problemen die dit opleverde. Innige meester-slaaf relaties, zwart overspel, wit overspel, illegale huwelijken, erfeniskwesties van zwarte nazaten. Het gaat ook over halfbloedkinderen, die bij blanke moeders worden weggehaald en aan een zwart gezin worden toegewezen. Het zijn zoveel voorbeelden, zoveel arresten, zoveel instanties die ergens uitspraken over hebben gedaan dat het de lezer duizelt. Wie kan geïnteresseerd zijn in al die details? Op een enkele specialist na, niemand natuurlijk.

Bij de overstelpende hoeveelheid vrij dor beschreven casestudies (de auteur blijft tenslotte jurist) hamert Kennedy steeds op hetzelfde antiracistische aambeeld, ook als het om de actuele kwestie van gemengde adoptie gaat. Natuurlijk heeft hij gelijk dat een zwart kind ook door blanken geadopteerd moet kunnen worden. Er zijn veel meer zwarte dan blanke kinderen beschikbaar voor adoptie, en veel meer blanke dan zwarte adoptieouders in spe. Zwarte belangenorganisaties in Amerika zijn hier op tegen, omdat volgens hen een zwart kind beter gedijt in een ‘zwarte’ cultuur. Adoptie door blanke ouders betekent dat het kind een bounty wordt (zwart van buiten, wit van binnen). Hetzelfde geldt voor kinderen van indiaanse afkomst, die adoptieorganisaties niet verloren willen laten gaan voor de indiaanse cultuur. Idealiter zou elke adoptie op basis van sekse- en kleurenblindheid tot stand moeten komen. Aan de andere kant hebben ouders zo hun voorkeuren en valt er ook wel iets te zeggen voor overeenstemming in uiterlijk tussen geadopteerde en ouders, omdat niet iedereen voortdurend tekst en uitleg wil geven. Elke persoonlijke voorkeur verbergt op die manier een racistische angel.

In de inleiding houdt Kennedy een warm pleidooi voor ‘een kosmopolitische ethiek die uitzicht biedt op echte, liefdevolle, rasoverstijgende intimiteit.’ De rest van het boek hoef je dan eigenlijk niet meer te lezen.

Beatrijs Ritsema